April 2021
6 april: Shuttle-robots
Efficiënte logistiek zit al eeuwenlang in het Nederlandse DNA, ook in de boekenbranche. In 1871 werd het Bestelhuis van den Nederlandschen Boekhandel opgericht, dat centrale opslag en levering van boeken door heel Nederland mogelijk maakte. Hieruit ontstond het Centraal Boekhuis in Culemborg, dat op 6 april zijn 150-jarig bestaan vierde in aanwezigheid van Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander. Het principe van snelheid en efficiëntie is nog steeds leidend. De Koning opende een nieuw, gemechaniseerd magazijn van 30 meter hoog, 30 meter breed en 100 meter lang. Shuttle-robots selecteren de bestelde boeken, die zich bevinden in enorme stellages met 150.000 bakken. De shuttles ‘picken’ de juiste bakken die vervolgens via liftjes naar vier werkstations worden gebracht, waar medewerkers de gewenste boeken verzamelen. Logistiek manager Miriam van Knippenberg: “Onze shuttle-robots verwerken hier samen tweeduizend orders per uur. Er kunnen meerdere artikelen in één bak, van de snellopers tot de langzaamlopers waarvan er misschien maar enkele per jaar worden verkocht.” Zeventig miljoen Nederlandstalige boeken vinden via Centraal Boekhuis hun weg naar boekwinkels en lezers. “Wij vieren vandaag meer dan 150 jaar intensieve samenwerking met boekhandel en uitgeverij”, zei directeur Hans Willem Cortenraad. “Een samenwerking die uniek is in de wereld en waar vele van onze buitenlandse collega’s met de nodige jaloezie naar kijken.”
Sinds 2012 distribueert het bedrijf ook medische hulpmiddelen. Om recht te doen aan die verbreding opereert het sindsdien onder de naam CB.
7 april: Sneltesten om veilig te kunnen werken
Het contrast kan bijna niet groter zijn: petrochemiebedrijf Huntsman Holland BV in de Botlek en de Valentijnschool in Delfshaven. Op de ene plek bewaken process engineers in blauwe overalls de productie van halffabricaten voor de kunststof- en automobielindustrie. Op de andere plek hangen vrolijke tekeningen aan de muur en klinkt vanaf de speelplaats het geschetter van spelende kinderen onder het toeziend oog van juffen en meesters. Ondanks alle verschillen is er één belangrijke overeenkomst tussen beide organisaties: de medewerkers willen veilig hun werk kunnen doen zonder besmettingsgevaar. Met dit doel voor ogen richtten VNO-NCW, MKB-Nederland en de overheid een bijzonder samenwerkingsverband op: Operatie Fastlane. Geselecteerde bedrijven en onderwijsinstellingen kregen de beschikking over snelteststraten waar werknemers meerdere keren per week vrijwillig een sneltest konden ondergaan. Hare Majesteit Koningin Máxima bezocht op 7 april zowel Huntsman als de Valentijnschool om te horen hoe de pilotprojecten verliepen. “Ik doe met alle plezier mee, voor de kinderen en voor mijn collega’s”, vertelde leerkracht Maike van Peperstraten. “Ik heb een groep met jonge kinderen en dan is anderh alve meter afstand houden gewoon niet te handhaven.” Ook VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen zag veel perspectief: “We weten niet welke virusvarianten er nog komen. Als uiteindelijk blijkt dat massaal testen niet meer nodig is, dan is dat alleen maar goed nieuws. Als het wel nodig blijkt te zijn, dan ben je blij dat deze mogelijkheden er zijn.”
13 april: Alles voor de patiënt
Het hele jaar werkten verpleegkundigen, artsen en zorgverleners in de ziekenhuizen en daarbuiten met hart en ziel om coronapatiënten (en anderen) de beste zorg te blijven bieden. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander bracht op 13 april een werkbezoek aan het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis in Dirksland, op Goeree-Overflakkee. Dit regionale ziekenhuis had vanaf september continu zorg verleend aan zo’n twintig corona-patiënten op de IC- en cohortafdeling samen. Verpleegkundige Elma Tanis vertelde over de uitputtingsslag die veel patiënten op de IC leverden: het ademhalen gaat zo zwaar dat het voelt alsof ze een marathon aan het lopen zijn. “Ook voor u is het een marathon geworden”, merkte de Koning op.
Op Elma en haar collega’s legde het maandenlange intensieve werk een grote fysieke en mentale druk. Ze vertelden de Koning over de indringende situaties waarmee ze werden geconfronteerd: een jonge moeder op de corona-afdeling die haar baby niet steeds bij zich kon houden, een tachtiger die in bed trouwde met zijn grote liefde, een patiënt die op de laptop de uitvaart van zijn partner volgde. Geestelijk verzorger Gert-Jan Vogel vertelde hoe hij niet alleen de patiënten, maar ook de verpleegkundigen en artsen bijstond: “Je vecht met elkaar, je jankt met de mensen, je bouwt echt een band op met elkaar.”
15 april: Knuffelgordijn
“Als je langer kijkt naar deze foto, zie je vleugels. Een symbool van het vermogen om te vliegen en van hoop.” Zo omschreef jurylid Kevin Lee de World Press Photo of the Year, die op 15 april online werd bekendgemaakt. De winnende foto ‘The first embrace’ werd gemaakt door de Deense fotograaf Mads Nissen. Hij portretteerde de 85-jarige Rosa Luzia Lunardi die wordt omhelsd door verpleegkundige Adriana Silva da Costa Souza, in het verpleeghuis Viva Bem in São Paulo, in augustus 2020. Het was haar eerste knuffel in vijf maanden. Als gevolg van de coronapandemie waren de bewoners van het verpleeghuis praktisch van de buitenwereld afgesloten. Door de introductie van een plastic ‘knuffelgordijn’ was na maanden toch weer fysiek contact mogelijk.
Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Constantijn, beschermheer van World Press Photo, hield een korte toespraak. “Een jaar geleden, toen we begonnen met de voorbereiding van deze ceremonie, wisten we niet wat voor jaar we voor de boeg hadden. Nu zijn we hier, volledig online, met een onderwerp dat alle categorieën heeft gedomineerd: COVID-19. Het gebeurt niet zo vaak dat één thema een heel groot deel van de mensheid raakt. Vandaag zien we dat dit ene thema op heel verschillende manieren kan worden benaderd. Verenigt of verdeelt COVID ons? Deze beelden laten zien: het eerste. Ze richten de aandacht op fundamentele menselijke gevoelens: hoop en wanhoop, pijn, plezier, eenzaamheid en verbinding.”
15 april: Groot en intiem tegelijk
Internationaal Theater Amsterdam (ITA) is binnen en buiten Nederland een begrip. Al vele jaren viert het ensemble triomfen in theaters over de hele wereld. Door de coronapandemie moesten tournees worden geschrapt en konden 500 voorstellingen niet doorgaan. ITA zette vaart achter de plannen om een eigen livestream-kanaal op te zetten en lanceerde in oktober 2020 ITALive, een nieuw podium waarbij mensen wereldwijd live kunnen kijken naar voorstellingen met Engelse of Franse ondertiteling. Hare Majesteit Koningin Máxima bracht op 15 april een werkbezoek aan ITA om met acteurs, technici en andere medewerkers van gedachten te wisselen. “Waar eindigt film en waar begint theater?”, vroeg ze. Creatief directeur Wouter van Ransbeek zag de grenzen tussen beide vervagen: “Het is een zoektocht; de twee kunstvormen raken elkaar steeds meer. Maar er zijn ook verschillen. Spanning wekken door te knippen en te monteren, dat werkt met theater niet.” Actrice Marieke Heebink vertelde over de consequenties voor haar spel: “Je moet groot én intiem zijn. De camera registreert alles. De ruimtewerking is anders, want het ‘oog’ zit heel dichtbij in de camera en niet in de zaal.” Haar collega Chris Nietvelt miste de sfeer die het publiek meebrengt: “In het theater is elke avond uniek. Als het regent zijn mensen anders dan als het mooi weer is.” Regisseur Eline Arbo: “Deze tijd heeft ook iets moois gebracht: het bewustzijn hoe bijzonder het is om kunst samen te beleven.”
20 april: Doorgroeien
Bedrijfskleding die volledig is gemaakt van gerecycled garen. Gratis hulp van een budgetcoach voor alle medewerkers die in financiële problemen dreigen te komen. Een app die schoonmakers helpt hun krachten efficiënt in te zetten in de ruimten die daadwerkelijk een schoonmaakbeurt nodig hebben. Donaties van schoonmaakpakketten aan voedselbanken. Het zijn slechts enkele voorbeelden van de vele manieren waarop schoonmaakbedrijf CSU in Uden oog heeft voor mens, milieu en omgeving. Hare Majesteit Koningin Máxima bezocht het bedrijf op 20 april om met medewerkers en directie te praten over hun inzet. John van Hoof, voorzitter van de Raad van Bestuur, leidde haar rond en vertelde over de ambities van het bedrijf: “We hebben eind 2020 de Koning Willem I Prijs gewonnen, een prijs voor bedrijven die innovatief en duurzaam zijn en die maatschappelijke betrokkenheid tonen. Ik ben het meest trots op onze mensen, want zij doen iedere dag het werk. Ik vind het mooi om te zien hoe ze persoonlijk kunnen groeien. Sommigen zijn als schoonmaker begonnen en geven nu leiding als rayon- of districtsmanager.”
CSU begon in 1968 als eenmanszaak en groeide uit tot een bedrijf met vijftienduizend medewerkers en zeven vestigingen in het land. De hoofdvestiging is nog steeds in Uden.
De Koningin is erevoorzitter van de Koning Willem I Stichting, die jaarlijks de Koning Willem I Prijzen toekent.
22 april: Geen act te dol
Met 180 miljoen kijkers is het Eurovisie Songfestival het grootste live muziekevenement ter wereld. De 65ste editie met 39 deelnemende landen vond van 18 tot en met 22 mei plaats in Ahoy Rotterdam. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander bracht op 22 april een werkbezoek backstage om een indruk te krijgen van de creatieve en technische inzet van de mensen achter de schermen en de omvang van de organisatie. Executive producer Sietse Bakker was blij dat het mega-evenement na een jaar toch door kon gaan: “We hadden het geluk dat we een verzekering hadden waarin het woord ‘pandemie’ stond.”
Producer Astrid Dutrenit vertelde over de verschillende scenario’s die in coronatijd werden ontwikkeld: “We moesten bedenken wat we zouden doen als er geen publiek bij zou mogen. Toen hebben we besloten de arena als greenroom in te richten: de artiesten zijn het publiek.”
De Koning maakte een ronde langs de gigantische panelen waarmee licht, video, geluid en special effects worden aangestuurd en liet zich door technici, regisseurs en ontwerpers informeren over de technologische hoogstandjes waaraan werd gewerkt. Watermassa’s, trappartijen, kijkdozen, vuurfonteinen, geen act zo dol of hij kon worden gefaciliteerd. Ook sprak de Koning met een groep vrijwilligers, onder wie Marie-Louise Broes, de delegation host van Noorwegen: “Ik heb deze week al een eerste skype met de delegatie gehad. Ze komen op 7 mei en ik hoop dat ze op 23 mei weggaan.” Die wens kwam uit, hoewel Noorwegen in de finale geen toppositie verwierf. Zanger TIX werd 18de met zijn nummer Fallen Angel.
23 april: Eindelijk weer samen bewegen
Een recordaantal van bijna 1,3 miljoen kinderen van ruim 6.300 scholen deed op 23 april mee aan de Koningsspelen. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima gaven ‘s ochtends het startsein bij Kindcentrum Vlinderslag in Amersfoort. Vlinderslag heeft het vignet ‘Bewegen en sport’ van de Gezonde School; het kwaliteitskeurmerk voor scholen die werken aan het verbeteren van de gezondheid van hun leerlingen.
De Koning liet blijken heel blij te zijn dat de Koningspelen - en andere sportieve activiteiten in groepsverband - weer mogelijk waren: “Bewegen is zo belangrijk, voor je hersens, voor alles. Toen samen sporten door corona niet kon, was dat verschrikkelijk. Daarom is het zo mooi dat de Koningsspelen nu toch door kunnen gaan. Kinderen hebben lang thuisgezeten, konden er niet op uit met vriendjes, konden niet naar verjaardagsfeestjes. En nu kunnen ze eindelijk weer iets dóen.” De Koningin vertelde dat ook haar dochters moeite hadden gehad met de coronabeperkingen: “Toen ze niet konden hockeyen was dat wel even een ding, maar dat hebben we samen opgepakt. Je hebt gelukkig digitale middelen, zoals apps waarmee je kleine workouts kan doen. Maar toen hockeyen weer mogelijk was, renden ze naar het hockeyveld, ook om hun vriendinnen weer te zien.”
Aan de Koningsspelen deden ook scholen in het Caribisch deel van het Koninkrijk en Nederlandse scholen in het buitenland mee.
27 april: Team van Oranje
De High Tech Campus in Eindhoven was op 27 april het centrum van een bijzondere Koningsdagviering. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander, Hare Majesteit Koningin Máxima en hun drie dochters werden er gastvrij ontvangen door burgemeester John Jorritsma. Via de televisie kon iedereen meebeleven hoe Brainport Eindhoven zich enthousiast presenteerde en dankzij online verbindingen konden de Koning en zijn gezin direct contact hebben met inwoners van Eindhoven en omringende gemeenten. “We halen de buitenwereld naar binnen met ons online-programma”, aldus de burgemeester. “Interactieve participatie met digitale middelen is op Koningsdag nog nooit vertoond.”
Twee voertuigen die hun oorsprong hebben in de regio speelden bij de start van het programma een hoofdrol. De Koning arriveerde samen met Prinses Amalia in de Daf-kini die bij zijn geboorte cadeau gedaan was aan zijn ouders. De Koningin reed, samen met Prinses Alexia en Prinses Ariane, in een Lightyear op zonne-energie. “Welkom in de regio van kennis, van maken en van design”, zei burgemeester Jorritsma, alvorens zijn gasten mee te nemen naar een digitale selfiestraat voor een ontmoeting met Eindhovenaren. In een speciaal gebouwde studio ontmoette het Koninklijk gezin vervolgens ontwerper Simon Dogger. Hij demonstreerde zijn ‘Emotiefluisteraar’: “Ik kan niet zien, en heb mijn gemis omgezet in het verlangen om lichaamstaal te kunnen voelen. Dat gaat via een camerabril die beelden van gesprekspartners doorstuurt naar een app die lichaamsfuncties herkent. Dat voel ik in een armband die trillingen doorgeeft.”
Als ‘team Van Oranje’ deed het Koninklijk gezin samen met vier andere familieteams mee aan een kennisquiz over de Brainport-regio. In de finale schatte het team van Oranje het geografisch hoogste punt van de provincie Noord-Brabant (62,5 meter) net iets beter in dan de concurrentie. “We zijn heel fanatiek in spelletjes, maar ik had niet gedacht dat we tegen deze teams ook maar een kans zouden maken”, aldus de Koning.
Na een aantal sportieve onderdelen, waaronder een virtuele race in simulatoren, volgde een bijzonder optreden van zangeres Chagall. Twaalf drones reageerden subtiel op haar bewegingen dankzij slimme technologie in haar kleding en handschoenen. Normaal gesproken wordt deze techniek gebruikt in de high-techindustrie om complexe machines en medische apparaten aan te sturen. De Eindhovense ontwerpers bewezen dat ze ook in de kunsten een magische werking kan hebben. Het programma werd afgesloten met een voordracht door stadsdichter Iris Penning.
Alles Is Liefde in Our House
Het binnenplein van het Koninklijk Staldepartement bij Paleis Noordeinde was op de avond van Koningsdag het decor van een spetterend concert van The Streamers. De Nederlandse superband repeteerde er ’s middags en kreeg bezoek van het Koninklijk gezin dat alvast iets van de sfeer wilde proeven.
Het concert was voor heel Nederland gratis te volgen via een online aangeboden stream. Het Koninklijk Paar en The Streamers wilden op deze manier Nederland trakteren op een feestelijke afsluiting van Koningsdag 2021. Zo’n twee miljoen mensen schakelden ’s avonds in. Na een intieme uitvoering van ‘Our House’ in de Kleine Balzaal van Paleis Noordeinde ging het los met ‘Alles is Liefde’ bij de Stallen.
The Streamers werden tijdens deze editie gevormd door Guus Meeuwis, Rolf Sanchez, Kraantje Pappie, Suzan & Freek, VanVelzen, Davina Michelle, Paul de Munnik, Typhoon, Thomas Acda, Diggy Dex, Nick & Simon, Maan, Danny Vera, Miss Montreal en Paul de Leeuw. Ook bandmanager Frank Lammers speelde een rol in deze digitale muziekshow.
