Maart 2021
4 maart: Overgang van top tot teen
Jaarlijks hebben een miljoen vrouwen in Nederland te kampen met overgangsklachten. Ziekenhuis Gelderse Vallei organiseerde op 4 maart een webinar over dit onderwerp en presenteerde daarbij een bijzonder boek: ‘Overgang van top tot teen’. Het boek is een combinatie van persoonlijke verhalen, wetenschappelijke inzichten en praktische adviezen. Mirjam in ’t Veld, voorzitter van de raad van bestuur van het ziekenhuis, lichtte de ontstaansgeschiedenis van het boek toe aan Hare Majesteit Koningin Máxima, die digitaal aanwezig was: “Praten over de overgang is nog steeds een taboe, niet alleen op de werkvloer, maar ook onder vriendinnen. We kennen allemaal de opvliegers waarbij je een vuurrood hoofd krijgt. Dan denken mensen dat je bloost of niet de waarheid vertelt. Het zou zo fijn zijn als je als vrouw zou kunnen zeggen: sorry hoor, maar ik ben in de overgang. Wij wilden heel graag het taboe op het spreken hierover doorbreken. Dit boek begon toen schrijver Marcelle Meesters mij vertelde dat ze veel verpleegkundigen had geïnterviewd die met een burn-out waren uitgevallen op hun werk. Toen ik de leeftijd van die vrouwen hoorde, zei ik: volgens mij hebben deze vrouwen geen burn-out, maar zijn ze in de overgang en hebben ze een verkeerd stickertje gekregen. Toen kwam het idee om samen een boek te schrijven, met hulp van de vele experts in het ziekenhuis.”
12 maart: Veilig stemmen
Op 15, 16 en 17 maart vonden verkiezingen plaats voor de Tweede Kamer. Om iedereen in staat te stellen om tijdens de coronapandemie veilig te kunnen stemmen, waren duizenden mensen bij gemeenten al maanden in touw. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander wilde de organisatoren van de Tweede Kamerverkiezingen een hart onder de riem steken en bracht op 12 maart een online werkbezoek aan een groep direct betrokkenen. Naast medewerkers van gemeenten sprak hij ook met vertegenwoordigers van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Kiesraad. Zij vertelden hem welke bijzondere voorzieningen er waren getroffen en tegen welke zaken ze in de praktijk waren aangelopen. Zo vertelde de Rotterdamse projectleider Astrid Dragt dat ruim honderd vertrouwde locaties zoals verzorgingstehuizen en scholen waren afgevallen om als stemlokaal te dienen. Fietsteams waren de wijken ingegaan op zoek naar geschikte alternatieven. Haar collega Tonnie Roozen uit Vught schetste de ervaringen met het drive-in stembureau in haar gemeente. In november 2020 was dat al eens ingezet bij een herindelingsverkiezing. “Mensen hebben de neiging het stemformulier op het stuur te leggen om het te kunnen invullen. Om dat te verhelpen hebben we een uitschuifbaar hokje gemaakt dat mensen kunnen gebruiken zonder dat ze de auto uit hoeven.” Hans Klok, teamcoördinator verkiezingen bij het ministerie, vertelde over de gezamenlijke inspanningen om de bemensing van de stembureaus rond te krijgen: bijna alle gemeenten waren inmiddels voorzien van voldoende stembureauleden en tellers.
16 maart: ‘Ik mis het publiek’
Begin maart 2020 begon het Nederlands Dans Theater (NDT) enthousiast aan een tour door de Verenigde Staten en Canada. Na vijf succesvolle voorstellingen in New York schopte de coronapandemie alles in de war en keerden de dansers noodgedwongen terug naar Nederland. Een jaar later, op 16 maart, bracht Hare Majesteit Koningin Máxima een werkbezoek aan het NDT in Den Haag om te horen hoe dansers, directie en medewerkers het coronajaar hadden doorstaan. Ze hoorde hoe het gezelschap het beste van de situatie had proberen te maken. Via livestreams werd een nieuw publiek bereikt, verspreid over 76 landen. Ook ontstond ruimte voor nieuwe initiatieven, zoals Switch Streams, waarbij dansers via Facebook live performances gaven vanuit hun eigen woonkamer.
De Koningin maakte een tour door het NDT-gebouw en sprak met mensen voor en achter de schermen. Yolanda Klompstra, hoofd van het kostuumatelier, vertelde over de speciale eisen waaraan een danskostuum moet voldoen: “Dansers bedrijven topsport in hun kostuum. We moeten het zó maken dat ze er alles in kunnen doen. Daarom blijven we innoveren in materialen.” Productiecoördinator Joost van Hilten legde uit waarom in het buitenland vaak ‘Bring in the Dutch!’ wordt geroepen: “Wij leggen met zes man in twintig minuten een balletvloer. In het buitenland doen ze er een uur over met zijn twaalven.” Danser Fay van Baar vertelde hoezeer ze uitkeek naar hervatting van de live voorstellingen: “Ik mis het publiek.”
17 maart: Prikken zonder naald
Injecteren zonder naald? Het klinkt ongelofelijk, maar dr. ir. David Fernandez Rivas en zijn team aan de Universiteit Twente maken dit tot realiteit. Dr. Fernandez Rivas was de winnaar van de Prins Friso Ingenieursprijs die op 17 maart werd uitgereikt. Hunne Koninklijke Hoogheden Prinses Beatrix en Prinses Mabel waren virtueel bij de uitreiking aanwezig. Vanwege de uitbraak van het coronavirus vond de uitreiking online plaats.
“Veel kinderen, maar ook volwassenen zijn bang voor naalden”, aldus de prijswinnaar. “Onze uitvinding is baanbrekend omdat we injecteren zonder naald. De patiënt merkt er niets van. We gebruiken een laser om heel kleine belletjes in de vloeistof te maken. De belletjes groeien zo snel dat er kleine druppeltjes vloeistof met hoge snelheid naar buiten vliegen, door de huid heen. Ook voor het milieu is dit goed: niet alleen minder naalden, maar ook minder plastic zakjes en desinfectiemiddelen.”
Met de Prins Friso Ingenieursprijs wil het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) innovatieve ingenieurs die maatschappelijke problemen helpen oplossen een podium bieden. “Mede door corona is de samenleving gepolariseerd geraakt en is het vertrouwen in veel instellingen verminderd”, stelde David Fernandez Rivas. “Om de risico’s van deze neerwaartse spiraal weg te nemen, zie ik het als mijn taak het belang van techniek en onderwijs te promoten als onze beste kans op een betere toekomst.”
22 maart: De helft doet al mee
De tiende editie van de Week van het geld werd op 22 maart geopend door Hare Majesteit Koningin Máxima. De opening was live te volgen door basisscholen in heel Nederland. “U bent al tien jaar erevoorzitter van het platform Wijzer in geldzaken. Wat heeft u in die tien jaar zien veranderen?”, vroeg presentator Kim-Lian van der Meij. De Koningin zag twee grote ontwikkelingen: “Tien jaar geleden waren er een paar scholen die meededen. Inmiddels doet de helft van de scholen in het land mee. Een half miljoen kinderen! Een andere verandering is dat het geld veel digitaler is geworden en daardoor is het veel minder zichtbaar. Vroeger legde je muntjes opzij en nu gebeurt dat allemaal digitaal. Dus de noodzaak om kinderen financieel vaardig te maken is nog groter geworden."
Tijdens een live schakeling naar de Emmaus School in Rotterdam vertelde juf Eveline Smeets van groep 7/8 over de financiële lessen in haar klas. “Als juf vind ik het belangrijk dat er aandacht is voor het leren omgaan met geld en het plannen van je inkomsten en uitgaven. Het draagt ook bij aan betekenisvol rekenonderwijs. Bovendien helpen we jongeren zo om financieel zelfstandig te worden.” De leerlingen kwamen vervolgens met hun eigen gouden geld-tip: maak verschillende potjes voor de doelen waarvoor je wil sparen, zoals een computerspel of een telefoon, en wees je steeds bewust van wat je uitgeeft.
25 maart: Uit de vergeethoek
Voor wie uit is op het slaan van een ace, is ballontennis niet de ideale sport, maar voor wie vanuit zijn stoel lekker in beweging wil blijven, is het een fantastische groepsactiviteit. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander ervoer het op 25 maart in Lelystad, tijdens een ontmoeting met bezoekers van de dagbesteding van Woonzorg Flevoland. De Koning bracht een werkbezoek aan verpleeghuis De Hanzeborg en dagbesteding Het Groene Huis omdat hij graag van verpleegkundigen, bewoners en begeleiders wilde horen hoe zij de coronapandemie doorstonden. “Je hoort dat er landelijk in verpleeghuizen veel mensen zijn overleden. Maar dat hebben we hier gelukkig niet gehad”, vertelde bewoonster Maria Poot. “In het begin heb ik me best wel eenzaam gevoeld. Maar ik blijf positief.” Liselotte Klijn, directeur Wonen van De Hanzeborg, vertelde dat er twee kanten zaten aan het niet kunnen ontvangen van bezoek. Aan de ene kant natuurlijk verdriet en gemis, maar aan de andere kant ook minder prikkels waardoor bewoners zich rustiger voelden.
Woonzorg Flevoland biedt zorg en diensten aan mensen met een lichamelijke en psychogeriatrische zorgvraag, zoals bijvoorbeeld dementie. John Bos, voorzitter van de raad van bestuur, begeleidde de Koning tijdens zijn bezoek: “Thuiszorg en verpleeghuiszorg dreigden aan het begin van de coronapandemie wat in de vergeethoek te raken. Het is mooi dat de mensen die hier werken en wonen nu toch een beetje in het zonnetje gezet zijn.”
25 maart: Penitentiaire inrichtingen en corona
Het gevangeniswezen heeft dagelijks de zorg voor ruim 9.000 gedetineerden op 29 locaties. Net als in de rest van de samenleving liet corona in de penitentiaire inrichtingen diepe sporen na. Een aantal inrichtingen kreeg te maken met virusuitbraken en gedetineerden konden veel minder bezoek ontvangen dan normaal. Bezoekers moesten achter glas blijven en fysiek contact tussen ouders en kinderen was lange tijd niet mogelijk. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander wilde zich graag op de hoogte stellen van de impact van de coronapandemie op de gedetineerden en het personeel in de penitentiaire inrichtingen. Op 25 maart bracht hij een digitaal werkbezoek aan vrouwengevangenis Ter Peel in het Limburgse Evertsoord, samen met Gerard Bakker, de directeur van de Dienst Justitiële Inrichtingen. “Het is wel menselijk en netjes hier, maar het opgesloten zijn is veel zwaarder dan ik gedacht had”, vertelde een 81-jarige gedetineerde hem. “Mijn vader is overleden aan longkanker. Dat je daar niet bij kunt zijn, is heel moeilijk”, vulde een medegedetineerde aan.
Petra van Blaricum is voorzitter van de commissie van toezicht en rechter commissaris bij de rechtbank Limburg. “Ik heb bewust voor deze nevenfunctie gekozen. Ik wil weten wat er met deze mensen gebeurt nadat ik het vonnis heb uitgesproken. Het valt me op dat de achterban van vrouwelijke gedetineerden minder trouw is dan die van mannelijke gedetineerden. In deze coronatijd zie je dat terug.”
