Juni 2020
2 juni: Duizenden aanvragen in drie weken
Vanaf het begin van de coronacrisis kwam er veel extra werk af op de gemeenten. Een fikse klus was de uitvoering van de bijzondere steunmaatregelen voor zelfstandig ondernemers. Gemeenten hadden daarnaast hun handen vol om de daklozenopvang, de jeugdzorg en de kinderopvang in goede banen te leiden en de openbare ruimte zo in te richten dat mensen veilig over straat konden.
Bovendien klopten burgers met de meest uiteenlopende vragen bij hun gemeente aan, zoals ‘kan ik nog een kinderfeestje organiseren?’ en ‘met hoeveel mensen mag ik barbecueën in de tuin?’. Elke gemeente heeft haar eigen crisisteam dat, samen met de lijnorganisatie, zorgt dat de dienstverlening kan doordraaien en dat alle extra taken zo goed mogelijk worden uitgevoerd. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander bracht op 2 juni een werkbezoek aan de crisisorganisatie van de gemeente Apeldoorn, op uitnodiging van burgemeester Ton Heerts. De Koning sprak met medewerkers van diverse afdelingen over de uitdagende kanten van hun werk in coronatijd. Zo vertelden de medewerkers die belast waren met de uitvoering van de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers dat ze in de eerste drie weken van de crisis 2.700 aanvragen te verwerken hadden gekregen.
Burgemeester Ton Heerts: “Wij hebben de aandacht van de Koning erg gewaardeerd. Hij heeft hiermee laten zien oog te hebben voor het vele goede werk dat door gemeentemedewerkers wordt verzet in de coronacrisis. Niet alleen in Apeldoorn, maar in alle Nederlandse gemeenten.”
2 juni: Reikhalzend uitkijken
In juni mochten musea onder strikte voorwaarden hun deuren weer openen voor publiek. Hare Majesteit Koningin Máxima stapte op 2 juni op de fiets voor een bezoek aan het Kunstmuseum Den Haag. Zo wilde zij haar betrokkenheid tonen bij alle grote en kleine musea in Nederland die elf weken lang gesloten waren geweest en met name bezoek aan culturele instellingen in de eigen omgeving aanmoedigen. De musea schatten dat ze door de sluiting samen wekelijks tien miljoen euro aan publieksinkomsten waren misgelopen. Een bijkomend probleem was dat veel geplande tentoonstellingen niet of slechts gedeeltelijk door konden gaan omdat topstukken uit het buitenland (nog) niet in bruikleen gegeven konden worden. De Koningin zag hoe dat in de praktijk uitpakte bij de tentoonstelling ‘Koninklijk Blauw – Het mooiste Delfts aardewerk van Willem en Mary’. Bruiklenen uit onder andere Hampton Court Palace ontbraken nog, legde conservator Suzanne Lambooy uit. Maar hoewel nog niet compleet, bevatte de expositie genoeg bijzondere stukken, waaronder twee door het museum verworven zeldzame 17de-eeuwse bloemenpiramides van 1.60 meter hoog.
Directeur Benno Tempel vertelde dat hij en zijn medewerkers reikhalzend hadden uitgekeken naar de heropening: “We hadden natuurlijk rondleidingen en filmpjes online. Maar na een week zijn we al begonnen met nadenken in welke vorm het museum weer opgestart zou kunnen worden.”
In een ‘normaal’ jaar ontvangen de Nederlandse musea samen circa 32 miljoen bezoekers. Een derde van de bezoekers komt uit het buitenland.
3 juni: Op en achter het toneel
Door de coronamaatregelen werden in ons land zo’n 150 theaterpremières afgelast. Na een sluiting van elf weken konden theaters vanaf 1 juni weer voorstellingen geven voor maximaal dertig bezoekers. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima bezochten de eerste voorstellingsavond na heropening van Het Nationale Theater in Den Haag. Samen met achtentwintig anderen genoten ze van Romana Vrede in ‘Liefdesverklaring’, een ode aan het publiek geschreven door Magne van den Berg: “U heeft gekozen voor taal en niet voor pixels. U heeft gekozen voor lichamen van vlees en bloed.” Daarna speelde Rick Paul van Mulligen ‘U bent mijn moeder’, een tekst van Joop Admiraal gewijd aan zijn dementerende moeder.
Directeur Cees Debets schetste de enorme impact van de coronamaatregelen op het theater: “Het is alsof we opnieuw moeten leren lopen. Alles moet opnieuw doordacht worden, van de repertoirekeuze en de repetities tot de publieksstromen in onze gebouwen en de techniek achter de schermen.”
De Koning stak na de voorstelling alle werkenden op en rond het podium een hart onder de riem: “Deze sector heeft het heel zwaar, en dan praat ik niet alleen over degenen die op het toneel staan, maar ook zij die erachter staan, de ZZP’ers in techniek en licht die in één keer geen inkomen meer hadden. Zij moeten gewoon weer aan de slag kunnen, hun passie uit kunnen voeren, want dat is het in de kunst.”
Beëdigingen
Zijne Majesteit de Koning ontving in 2020 vierendertig mensen ter beëdiging, onder wie twee staatssecretarissen van Financiën, de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, de minister voor Medische Zorg en Sport, de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de commissaris van de Koning in Noord Brabant. De Koning beëdigde zes staatsraden bij de Raad van State, een advocaat generaal, de president en drie raadsheren bij de Hoge Raad en een lid in buitengewone dienst van de Algemene Rekenkamer. Ook beëdigde de Koning vijftien Nederlandse ambassadeurs. De beëdiging ten overstaan van de Koning vindt plaats op grond van wettelijke voorschriften.
4 juni: Hamster- en opruimwoede
Dat artsen en verpleegkundigen bij een pandemie van essentieel belang zijn is voor iedereen direct duidelijk. Maar er zijn ook veel professionals die op de achtergrond een cruciale rol vervullen. Zonder hen zou onze samenleving binnen de kortste keren in grote problemen komen. Hare Majesteit Koningin Máxima ging op 4 juni naar Nijmegen voor een werkbezoek aan twee cruciale beroepsgroepen: supermarktmedewerkers en schoonmakers. In een supermarkt van Jumbo vroeg zij aan vakkenvullers, caissières en medewerkers van de versafdeling hoe zij hun werk tijdens de pandemie beleefden. Zij vertelden haar over hun ervaringen met publieke hamsterwoede en maatregelen om bezoekersstromen in goede banen te leiden. Ook de persoonlijke reacties van de klanten kwamen aan bod. Caissière Kayee Mallo: “Normaal horen we alleen goedemorgen, maar nu zeggen klanten ook dat ze trots op ons zijn en dat we het goed doen. Maar soms zijn mensen boos als we hen ergens op wijzen.”
Vervolgens bezocht de Koningin afvalbedrijf Dar. Medewerkers van de reinigingsdienst vertelden haar dat veel Nijmegenaren de coronatijd hadden aangegrepen om de schuur en de zolder eens grondig op te ruimen. Ze lieten de Koningin zien met welk materieel ze het afval en vuil te lijf gingen: veegwagens, kraak- en perswagens, pick-upwagens en onkruidmachines. Bij de kraanwagen textiel ontmoette zij de jarige Kierayn Dolorita: “Ik ben Mister Textiel. Iedere dag zamel ik in Nijmegen en omgeving tien ton in.”
10 juni: Radslag, overslag, arabier
Stadskinderen spelen gemiddeld twee uur per week minder buiten dan hun leeftijdsgenoten die opgroeien buiten de stad. Vijftien procent van alle kinderen speelt helemaal nooit buiten. Computers en iPads concurreren steeds sterker met klimrekken, schommels, boomhutten en trapveldjes. Stichting Nationaal Jeugdfonds Jantje Beton wil het tij keren en zet zich samen met kinderen en jongeren in voor meer en uitdagender speelruimte. De coronacrisis maakte het werk van Jantje Beton nog urgenter: veel kinderen bleven thuis en bewogen minder. Directeur Dave Ensberg van Jantje Beton: “Meer kinderen hebben obesitas. Door het vele kijken op een scherm krijgen ze problemen met hun ogen. Ze staan onder veel stress omdat ze van alles moeten. Dan is het belangrijk om buiten te zijn en even te rennen en ravotten.”
Op 10 juni opende Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix bij Speeltuinvereniging Baarn de dertiende landelijke Buitenspeeldag. De Prinses – die beschermvrouwe is van Jantje Beton – kreeg een rondleiding door de speeltuin en sprak met kinderen over wat zij leuk vinden om buiten te doen. De achtjarige Isis toonde de Prinses haar acrobatische behendigheid en lenigheid en was naderhand trots op haar trucs: “We deden een overslag, een radslag en een arabier. Het was heel leuk om dat te laten zien.”
De Prinses sprak ook met vrijwilligers over het effect van het coronavirus op hun speeltuinvereniging. Samen hadden zij de speeltuin zoveel mogelijk corona-proof gemaakt.
15 juni: Op pad met de BOA's
Tot de beroepsgroepen die vanaf het begin van de corona-uitbraak extra onder spanning stonden behoorden ook de Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s) van de gemeenten. De BOA’s werken aan een schone, leefbare en veilige leefomgeving. Ze controleren of mensen zich aan de regels houden en treden op bij overtredingen. COVID-19 voegde daar nog een dimensie aan toe: het handhaven van de coronamaatregelen op plekken waar mensen samenkomen: binnensteden, parken en terrassen. Dat werk werd hun niet altijd in dank afgenomen en stuitte soms op onbegrip van het publiek. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander ging op 15 juni op werkbezoek bij de BOA’s van de gemeente Leiden en liet zich tijdens een stadswandeling informeren. Teammanager Ine Koevoet vertelde hem over de groeiende rol van de BOA’s in de stad: “Onze taken zijn de afgelopen jaren uitgebreid. Niet iedereen is altijd blij met ons, maar mensen zeggen wel dat de overlast minder is geworden.” Ondernemer Daaf Sloos roemde de benaderbaarheid van de BOA’s: “Ze zijn heel gemakkelijk aan te spreken.” BOA Johan Bos: “We doen het vooral met onze mond. Het is een verschrikkelijk mooie taak.”
De Leidse BOA’s werken nauw samen met de politie. Wijkagent Lakhdar Ben Taieb: “We zorgen dat de burger ziet dat we samen één front vormen.” Ook de contacten met de afdeling vergunningen zijn hecht: binnen twee weken tijd werden door de gemeente tweehonderd aanvragen voor corona-proof terrasvergunningen beoordeeld en verstrekt.
16 juni: Klinkend akkoord
Muziekonderwijs voor alle 7.500 basisschoolleerlingen in Hoeksche Waard. Dat is de kern van het MuziekAkkoord dat op 16 juni in Puttershoek werd ondertekend, in aanwezigheid van Hare Majesteit Koningin Máxima. De Koningin is erevoorzitter van het Platform Méér Muziek in de Klas.
Jantien Westerveld, directeur van Méér Muziek in de Klas, legde uit dat overal in Nederland akkoorden op maat worden gesloten: “Dit is het veertiende MuziekAkkoord dat we ondertekenen. Langzamerhand begint het hele land in actie te komen en daar zijn we erg blij mee. Een MuziekAkkoord is een afspraak tussen heel veel verschillende mensen, scholen, muziekverenigingen en gemeenten om te zorgen dat alle kinderen in een stad of regio muziekonderwijs krijgen. Daar kun je niet in je eentje voor zorgen. Het is een beetje ‘hand in hand kameraden’.” Marieke de Vries, bestuurslid van Muziekschool Hoeksche Waard en initiatiefnemer van het MuziekAkkoord, beaamde dat: “Als klein muziekschooltje kunnen we het niet alleen. We doen dit samen met de scholen, met de gemeente en met de orkesten in de Hoeksche Waard. Gelukkig hebben we hier heel veel harmonie- en fanfareorkesten. Ook de Pabo’s, waar de juffen en meesters worden opgeleid, doen mee.”
De Koningin was blij met het MuziekAkkoord in Hoeksche Waard en hoopte dat er nog meer akkoorden zouden volgen: “Wie weet, hebben we straks heel Zuid-Holland binnen!”
17 juni: Zelfbediening
‘Niet voeren’ staat er vaak op de bordjes in dierenparken. Veel dieren hebben een uitgekiend voedingspatroon en kunnen ziek worden van eten dat niet voor hen geschikt is. Bij de dwergapen in Apenheul in Apeldoorn is er nog een andere reden waarom voeren ongewenst is: ze vinden hun eigen eten in het speciaal voor hen aangelegde voedselbos. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet verrichtte de opening op 17 juni. Zij is beschermvrouwe van Stichting Apenheul.
Het voedselbos is een nieuw gebied in het park met meerdere loslopende soorten dwergapen en een ruim honderd meter lange insectenmuur. Deze muur vormt samen met wilde bloemen en fruitbomen de primaire voedselvoorziening voor de apen. Dwergapen zijn dol op de insecten die op de muur afkomen. Het zoeken naar eten in het voedselbos bevordert het foerageergedrag dat de dwergapen van nature hebben en houdt hen actief. Dat is niet alleen goed voor de apen, het is ook leuk om naar te kijken.
Roel Welsing, algemeen directeur van Apenheul: “We zijn ongelofelijk trots op het nieuwe voedselbos. Hier vertellen we het verhaal van een ecosysteem waar de dwergapen onderdeel van uitmaken. Daarmee wordt ons als mensen ook een spiegel voorgehouden, want wij maken misschien wel deel uit van hetzelfde ecosysteem. Zo hopen we op een luchtige manier mensen te inspireren, kinderen wat te leren en iedereen een mooie dag te bezorgen.”
17 juni: Kameraden in De Kuip
De Kuip in Rotterdam is niet alleen het thuishonk van Feyenoord, maar ook een belangrijke plek voor evenementen, concerten, congressen en andere bijeenkomsten. Het stadion en de zeventien zalen bieden ruimte aan de meest uiteenlopende activiteiten. Vanwege de coronamaatregelen moesten al die sportieve, culturele en maatschappelijke evenementen en programma’s worden stilgelegd. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander bracht op 17 juni een werkbezoek aan De Kuip om te horen wat dat betekende voor de mensen die er voetballen, werken en leren. Hij ontmoette onder anderen de 11-jarige Loukmane Amrins en de 13-jarige Aya Kerd Ali, leerlingen van Club 1908. Zij ontwikkelen in het leercentrum van Feyenoord hun ICT-vaardigheden, zoals het programmeren van en scoren met een robotbal.
Tijdens een wandeling door De Kuip vertelde grasmeester Erwin Beltman de Koning dat de coronapandemie naast vele grote nadelen ook een klein voordeel had: het gras kon in alle rust worden ingezaaid en er hoefde niet met kant en klare plaggen te worden gewerkt. “Daar was voorheen nooit tijd voor, maar nu alles maanden stilligt kan het wel.”
In de kleedkamer praatte de Koning met Feyenoord-aanvoerder Steven Berkhuis: “We snakken ernaar om weer te voetballen. Ons trainingscomplex is open en we trainen gewoon door. We zijn er klaar voor op het moment dat we weer mogen.” De Koning kreeg als herinnering een Feyenoordshirt mee, gesigneerd door alle spelers.
Ontvangst fractievoorzitters Eerste en Tweede Kamer
In 2020 ontving de Koning, net als in 2019, voorzitters van fracties in de Eerste en Tweede Kamer. Dit waren de fractievoorzitter van de PvdD in de Tweede Kamer en de fractievoorzitters van SGP en OSF in de Eerste Kamer.
24 juni: Midzomernachtsdroom
“Eén op de tien arbeidsplaatsen in Drenthe is gelieerd aan recreatie en toerisme. Cultuur is daar een belangrijk onderdeel van.” Zo schetste gedeputeerde Cees Bijl op 24 juni het belang van de vrijetijdssector voor zijn provincie aan Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander. De Koning was op uitnodiging van Commissaris van de Koning Jetta Klijnsma naar Borger gekomen om met ondernemers en vertegenwoordigers van culturele organisaties te praten over de gevolgen van de coronapandemie voor hun werk en toekomst. Voor de vakantie- en attractieparken zag het er niet zo somber uit, zo hoorde hij tijdens een rondetafelgesprek in het Hunebedcentrum. Veel Nederlanders hadden immers besloten de vakantie in eigen land door te brengen. Maar veel culturele instellingen in Drenthe hadden het bijzonder moeilijk.
De Koning bezocht Cultuurpodium VANSLAG, gevestigd in de oude Willibrordkerk in het hart van Borger. Door de coronamaatregelen konden daar nog maar maximaal veertig bezoekers in, vertelde oprichter Henk Eggens. Dat is te weinig voor een rendabele exploitatie. Iris Bierenbroodspot van het platform Drentse Musea maakte zich zorgen over de 38 musea in de provincie die geheel draaien op vrijwilligers: “Velen van hen zijn boven de zeventig en mogen nu het werk waarvan ze zoveel houden niet meer doen. Hoe moet dat?” Gosse Eefting, bestuurslid van het Shakespearetheater in Diever, vertelde over het lege gevoel na het afgelasten van alle voorstellingen: “Dan zit je thuis en dan denk je: vanavond zouden we Midzomernachtsdroom gespeeld hebben.”
25 juni: Corona-proof bij de kabelbomen
Nedschroef en DAF Trucks zijn twee industriële bedrijven met een lange en veelbewogen geschiedenis. Beide bedrijven ondervonden de gevolgen van de coronapandemie. Zo legde DAF Trucks in Eindhoven in maart de productie tijdelijk stil om samen met medewerkers zorgvuldig te bekijken hoe het werk zonder besmettingsgevaar uitgevoerd zou kunnen worden. DAF Trucks werkt nauw samen met Nedschroef Helmond B.V., dat bevestigingsmiddelen voor trucks produceert. Op 25 juni bracht Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander een werkbezoek aan beide bedrijven om meer te horen over de maatregelen die ze hadden genomen om de productie tijdens de coronacrisis voort te kunnen zetten. Directeur Operations van DAF Trucks Jos Habets vertelde hem dat de dagploeg op 20 april weer voorzichtig was begonnen en dat in mei ook de avondploeg weer aan het werk was gegaan. De efficiency lag logischerwijs wel beduidend lager.
Tijdens een bezoek aan de productiehal ontmoette de Koning medewerkers Ufuk Yuksel en Rogier van Mierlo bij de afdeling Kabelbomen. Zij vertelden hem over de veranderde manier van werken die moest garanderen dat mensen tijdens de productie voldoende afstand kunnen houden. Complexe voertuigen – waarbij de montage van kabelbomen meer tijd kost – worden van de band gehaald en op een zijlijn voorbereid. “Ik ben er trots op dat we het veiligheidsgevoel dat we bij DAF altijd al hadden bij deze coronamaatregelen hebben weten te behouden”, aldus Rogier van Mierlo.
25 juni: Kennis en kunde nu en straks
Wie beschikt over technische vaardigheden, heeft op de arbeidsmarkt een streepje voor. Het MKB heeft grote behoefte aan goed opgeleide vakmensen om te kunnen groeien en zijn klanten optimaal te bedienen. Dat bedrijven zelf een belangrijke verantwoordelijkheid hebben om te investeren in de kennis en kunde van huidige en toekomstige werknemers, wordt alom erkend. Hare Majesteit Koningin Máxima bezocht op 25 juni twee plekken waar private en publieke organisaties nauw samenwerken op dit gebied. Bij technisch installatiebedrijf Hamer in Apeldoorn stond het actieplan ‘Leve(n) Lang Gelders Vakmanschap’ centraal. Dit plan biedt mensen om- en bijscholingsmogelijkheden zodat ze beter toegerust zijn voor werk in de technische sector. “Het voordeel van Gelders Vakmanschap is dat we snel en efficiënt kunnen schakelen met alle betrokkenen op een laagdrempelige wijze”, vertelde verbindingscoach Suzanne Reep.
Daarna ging de Koningin naar Woerden, voor een bezoek aan TechnoHUB, een nieuwe opleidingsfaciliteit voor het onderwijs die in samenwerking met technische bedrijven is opgezet. Een van de betrokkenen is Albèrt de Goey, mede eigenaar van een autoherstelbedrijf en bestuurslid van Woerdens Techniek Talent: “In deze praktische leeromgeving kunnen basisschoolleerlingen, middelbare scholieren en MBO-studenten kennis en vaardigheden opdoen in techniek en technologie. TechnoHUB is ontstaan vanuit een regionale samenwerking tussen technische bedrijven en de onderwijssector. Het initiatief, de bekostiging en uitvoering komen voornamelijk uit het bedrijfsleven van Woerden, Montfoort, Oudewater en Bodegraven-Reeuwijk samen met de VMBO- en MBO-scholen uit de regio.”
26 juni: 'Ik heb vooral de practica gemist'
Na drie maanden van fysieke sluiting, konden er op hogescholen en universiteiten vanaf half juni weer beperkt praktijklessen en andere onderwijsactiviteiten plaatsvinden. Onderwijs op afstand bleef de norm, maar voor colleges en toetsen die zich niet lenen voor online onderwijs konden studenten weer terecht op hun universiteit of hogeschool. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander bracht op 26 juni een werkbezoek aan Avans Hogeschool in Breda om de persoonlijke ervaringen te horen van docenten, studenten en bestuurders. Hij ontmoette onder anderen Babette Leenhouts, tweedejaars student Chemie. Zij vertelde dat corona haar studie niet eenvoudiger had gemaakt: “Het is heel dubbel geweest. Sommige online-opdrachten waren juist heel leerzaam en leuk. Maar vooral de practica heb ik heel erg gemist. Ik sta normaal heel veel in het laboratorium, en nu moest ik het zonder die praktijk doen.” Haar studiegenoten in de werkplaats Mechatronica vertelden een soortgelijk verhaal: “Je kunt thuis wel werken met simulaties, maar dat is niet hetzelfde. Je wilt het gewoon testen. En ook het sociale element missen we.”
De bestuurders van Avans en haar samenwerkingspartners met wie de Koning sprak, maakten zich met name zorgen over de beschikbaarheid van stageplekken: "Veel stages zijn bij bedrijven. Als die bedrijven omvallen of geen ruimte meer hebben voor studenten, is dat een groot probleem, want hier in de regio hebben we tienduizenden studenten die stages moeten lopen."
29 juni: Perenpluk
In de zestiende eeuw telde Zoetermeer tientallen boomgaarden die fruit leverden voor de omgeving. Die mooie traditie bleef onder meer behouden in de Hof van Seghwaert, een historische perenboomgaard midden in de woonwijk Seghwaert. In 2014 vormden bewoners de boomgaard om tot een wijktuin voor de buurt. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander bracht op 29 juni een werkbezoek aan de Hof van Seghwaert en Gilde Stadstuiniers, een organisatie die de verbinding legt tussen verschillende groeninitiatieven in Zoetermeer. Doel is niet alleen het behoud van het groene erfgoed, maar ook het versterken van de onderlinge contacten en het actief betrekken van mensen bij hun woonomgeving. Waar vroeger warmoezeniers hun boomgaard verzorgden en het fruit oogstten, werken nu stadstuiniers uit alle lagen van de bevolking samen aan het beheer van het lokale groen. Een van hen is Suzanne Verboon, vrijwilliger van het eerste uur in de Hof van Seghwaert. Zij herinnerde zich nog goed hoe het in 2014 begon: een handvol enthousiaste buurtbewoners ontfermde zich over de ongebruikte boomgaard. “Nog voor de overeenkomst met de gemeente een feit was werden de eerste activiteiten al georganiseerd. De peren in de boomgaard groeiden goed en het zou zonde zijn om de oogst verloren te laten gaan. Bovendien had rottend fruit in de voorgaande jaren veel wespenoverlast gegeven in de buurt. Een kudde schapen bleek de oplossing voor het hoge gras en op Burendag 2014 kon de eerste perenpluk worden georganiseerd.”
