Februari 2020
1 februari: Virtuoze violisten
Emmy Verhey, Jaap van Zweden, Liza Ferschtman en Simone Lamsma. Het zijn klinkende namen in de klassieke muziek. Naast hun indrukwekkende internationale carrière hebben ze nóg iets gemeen: alle vier waren ze ooit prijswinnaar van het Nederlands Vioolconcours. Dit concours geeft jonge violisten een steun in de rug. In verschillende leeftijdscategorieën krijgen violisten van 6 tot en met 26 jaar de kans om hun talenten te tonen en het publiek te inspireren met hun optredens. Op 1 februari streden drie violisten in TivoliVredenburg in Utrecht om de hoofdprijs: de Oskar Back Prijs. Zij speelden alle drie een vioolconcert van Mozart en werden daarbij begeleid door het Residentie Orkest onder leiding van Anja Bihlmaier.
Een van de finalisten was Coraline Groen: “Ik ben 24 jaar oud en speel viool sinds mijn derde. Dit is voor mij de eerste keer dat ik als solist met een professioneel orkest ga spelen. Dat wordt een spannende ervaring voor mij. Ik hoop dat ik mezelf kan blijven en dat kan overbrengen naar het publiek.” Coraline slaagde daar fantastisch in. Zij was degene die de Oskar Back Prijs in ontvangst mocht nemen uit handen van Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Constantijn. De Prins is beschermheer van de Stichting Nederlandse Vioolconcoursen.
Winnaar in de leeftijdscategorie 14 tot en met 17 jaar werd Kaya Gür.
4 februari: Academie van de stad
Hoe kunnen studenten bijdragen aan de ontwikkeling van de stad en zijn bewoners? Die vraag stelde Wilfred Fischer, werkzaam bij de Hogeschool van Amsterdam, zich in 2007. Dertien jaar later is uit zijn gedachte een bloeiende sociale onderneming voortgekomen: de Academie van de Stad. Al meer dan 22.000 studenten in vijf steden zijn betrokken geraakt bij projecten van de stichting.
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander ging op 4 februari naar een van de gemeenten waar de Academie van de Stad wortel heeft geschoten: Almere. Daar bezocht hij het Odeonpark, waar jongeren en statushouders tussen de 18 en 27 jaar wonen. Bijzonder is de rol van de jonge woonbegeleiders die zelf ook op het park wonen. Zij zijn actief als ‘community builders’ die nieuwe bewoners welkom heten en met anderen in contact brengen. Eén van hen is Boerzo Ali: “Almere is een jonge stad, maar niet echt een studentenstad. Om het studentenleven te proeven moet je er dus zelf een beetje werk van maken. Ik dacht: het is mooi om nieuwe mensen te ontmoeten door community-werk te gaan doen.” Ibrahim Louzi Habbab woont met plezier op het Odeonpark: “Ik kom uit Syrië, ben nu vier jaar in Nederland en studeer elektrotechniek aan de Hogeschool van Amsterdam. Eerst durfde ik mijn buren niet aan te spreken. Via de Academie van de Stad heb ik geleerd hoe ik hen kan leren kennen.”
11 februari: Inklimmers
Ieder jaar proberen vele honderden mensen zonder toestemming naar het Verenigd Koninkrijk te reizen door zich te verstoppen in containers of laadbakken van vrachtwagens. De haven van Hoek van Holland is een populaire plek om de oversteek te wagen: inklimmers hopen daar ongezien aan boord te komen van een veerboot van Stena Line. De gevolgen kunnen verschrikkelijk zijn: inklimmers spelen met hun leven. Transportbedrijven, de Koninklijke Marechaussee, het OM en het ministerie van Justitie en Veiligheid werken nauw samen om het probleem het hoofd te bieden. Op 11 februari bracht Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander samen met staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid een werkbezoek aan de haven van Hoek van Holland om te horen hoe de maritieme grensbewaking in de praktijk verloopt. Bij die bewaking wordt gewerkt met camerasystemen in het wegdek en met honden die getraind zijn om mensen te detecteren. “Zelfs in een koelcontainer die luchtdicht is afgesloten kunnen onze honden mensen ruiken”, vertelde Dennis de Weert, commandant brigade Zuid-Holland van de Koninklijke Marechaussee. “Vanmorgen ontdekten we vier mensen die zich met koffiedrab hadden ingesmeerd in de valse hoop dat ze zo niet geroken zouden worden”, vulde een wachtmeester aan.
Vaak is er sprake van georganiseerde mensensmokkel. Officier van Justitie Mirjam Blom vertelde dat met name de criminele organisaties achter de illegale migratie haar aandacht hebben: “Het hele criminele netwerk hierachter willen we het liefst ook in kaart brengen.”
11 februari: Dromen en aanpakken
“Twee jaar geleden was ik aan het zwemmen in de haven en zag ik overal in het riet plastic liggen. Toen dacht ik: daar moeten we iets aan gaan doen. Ik ben naar de gemeente gegaan en heb ze gevraagd of ze een bootje konden regelen. Dat hebben ze gedaan voor mij. En toen kon ik gaan opruimen.” De twaalfjarige Max van Zon uit Tilburg is een aanpakker. Met zijn kleine bootje vist hij plastic en andere troep uit de Piushaven en helpt zo samen met ondernemers en buurtbewoners om de haven schoon en mooi te houden. Op 11 februari vertelde hij zijn verhaal aan Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander. De Koning was naar Tilburg gekomen voor een werkbezoek aan initiatieven van burgers die met ondersteuning van de gemeente hun leefomgeving verbeteren. Behalve de Piushaven, is ook het nieuwe Spoorpark zo’n plek. De Koning werd er rondgeleid door Lucy Bathgate. In 2013 was zij één van de Nederlanders die een droom aanleverden voor het boek ‘Mijn droom voor ons land’ dat de Koning ontving na zijn inhuldiging. Lucy Bathgate: “Mijn droom was dat er weer water zou gaan stromen in onze stad. Sinds 2013 ben ik daarmee bezig geweest. Mijn belangrijkste boodschap is: heb je een droom voor je leefomgeving, doe het dan samen met de mensen om je heen. De beloning is enorm.”
13 februari: Een levend winkelhart
In 2019 telde ons land 86.000 fysieke winkels, bijna 12 procent minder dan tien jaar daarvoor. Vooral in kleinere steden hebben traditionele winkeliers het moeilijk, onder meer door de groei van het online winkelen. Niemand is gebaat bij een ongezellige binnenstad met veel leegstand. Daarom zijn veel gemeenten samen met ondernemers aan de slag gegaan om het winkelhart levend te houden. Ze worden daarbij ondersteund door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander bracht op 13 februari samen met staatssecretaris Mona Keijzer een werkbezoek aan één van de gemeenten die het tij wisten te keren: Beverwijk. Het centrum is anders ingericht en met ieders inzet is de leegstand gehalveerd.
De Koning en de staatssecretaris spraken onder anderen met Klaas Tegel en Ratna Kaitjily van kookwinkel Tegel, een familiebedrijf dat al meer dan 125 jaar bestaat. Samen met leveranciers organiseren ze kookworkshops in hun winkel. Ratna Kaitjily: “Je moet mensen animeren. Mensen willen iets beleven als ze naar een winkel gaan.” Ook Paul Veldt van patisserie Leek heeft zijn bedrijfsvoering aangepast en zijn aanbod verbreed. Je kunt er niet alleen genieten van gebak en ijs, maar ook van een wijntje. Romy Reinders van Reindersfoodfashion vertelde over haar strategie waarin online-activiteiten op Instagram en de fysieke winkel nauw verweven zijn. Zo blijkt er met een goede samenwerking tussen alle belanghebbenden en creatief ondernemerschap toch veel mogelijk te zijn.
17 februari: Dwarse denker
“Uw grootmoeder behoorde in 1950 tot de eerste intekenaren op de luxe-editie van Multatuli’s Volledige Werken. Uw moeder onthulde in 1987 het Multatuli-standbeeld van Hans Bayens op de Torensluis. U houdt deze familietraditie in ere met het openen van het Multatuli-jaar 2020.” Elsbeth Etty, voorzitter van het Multatuli Genootschap, verwelkomde Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander op 17 februari hartelijk in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. De Koning was daar voor de onthulling van een gedenksteen ter ere van de 200ste geboortedag van Eduard Douwes Dekker alias Multatuli.
De schrijver werd geboren in de Amsterdamse Korsjespoortsteeg. Op 22-jarige leeftijd vertrok hij naar Nederlands-Indië, waar hij begon aan een turbulente loopbaan als bestuursambtenaar. Zijn ervaringen daar culmineerden in zijn bekendste werk: Max Havelaar (1859), een aanklacht tegen het regeringssysteem in Nederlands-Indië en het misbruik ten koste van de inheemse bevolking. Na de onthulling van de door Jeroen Henneman ontworpen gedenksteen, vertelde de Koning wat hem zo in Multatuli aanspreekt: “Vrijheid kun je pas vieren als je het dwarse denken toelaat, in jezelf en in de maatschappij. Multatuli was de dwarse denker van de 19de eeuw. Het belang van Multatuli was dat hij misbruik van de macht aan de orde stelde en daarbij ook nog eens het allermooiste werk in de Nederlandse literatuur schreef.”
In het Multatuli-jaar werd gewerkt aan een digitaal standbeeld, Multatuli Online, met onder meer het hele oeuvre van de schrijver.
18 februari: Indonesië en Nederland
In de aanloop naar het staatsbezoek aan Indonesië in maart, bezochten Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima op 18 februari het seminar ‘Indonesia and the Netherlands: a joint future’ in Amsterdam. Ambassadeur Puja van Indonesië verrichtte de opening. Het seminar was georganiseerd door DutchCulture, de kennisorganisatie voor internationale culturele samenwerking.
Gert Oostindie, directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, belichtte de historische verbondenheid van beide landen en ging daarbij de beladen aspecten niet uit de weg: “Alleen met een diepgaande dialoog kunnen we samen verder komen, voorbij postkoloniale gevoeligheden.” Dries van Wagenberg van de Dutch Design Foundation en de uit Indonesië afkomstige Vivian Maretina vertelden vervolgens over de samenwerking tussen jonge Indonesische en Nederlandse ontwerpers. Vivian Maretina: “Nieuwsgierigheid is de sleutel tot succes. Als mensen met verschillende achtergronden samenwerken, voegen ze extra waarde toe.” Anne Marieke Eveleens, medeoprichter van Great Bubble Barrier, presenteerde een mogelijke oplossing voor de vervuiling van Indonesische rivieren. De Bubble Barrier werkt met luchtbellen die plastic afval tegenhouden zonder vissen te hinderen. De Indonesische Stella Juventia, student aan Wageningen University, liet zien hoe de Nederlandse landbouw kan profiteren van Indonesische agrarische kennis en ervaring, bijvoorbeeld door de teelt van gewassen binnen een bedrijf af te wisselen.
