Toespraak van Zijne Majesteit de Koning bij het banket ter gelegenheid van het staatsbezoek aan Polen, Warschau
De toespraak is uitgesproken in het Engels.
Meneer de President, mevrouw Komorowska,
Graag wil ik U hartelijk bedanken voor Uw gastvrije ontvangst en voor Uw warme woorden van welkom. Het betekent veel voor mijn vrouw en mij om hier in Polen te zijn, 25 jaar nadat de democratie in dit trotse en moedige land herleefde.
Vandaag hebben wij op verschillende plekken stil mogen staan bij Uw geschiedenis. Een geschiedenis die steeds weer met brute kracht over dit land en zijn bevolking is heen gespoeld. Maar ook een geschiedenis die getuigt van een onoverwinnelijke drang naar vrijheid en van doorzettingsvermogen dwars door onderdrukking en verwoesting heen.
Deze prachtige stad Warschau is daarvan het symbool.
Wij beseffen hoezeer onze verhalen met elkaar vervlochten zijn. Enkele maanden geleden mocht ik in Nederland een tentoonstelling openen met de titel 'De Tweede Wereldoorlog in 100 Voorwerpen'. Onder andere waren daar de knikkers te zien waarmee Anne Frank speelde voordat ze in 1942 moest onderduiken. Op deze tentoonstelling hing ook het uniformjasje van Władek Otoka, een Poolse soldaat die in 1944 met Generaal Maczek meevocht om het zuiden van Nederland te bevrijden. Na de oorlog bouwde hij in Nederland een nieuw bestaan op. Hij ging werken bij Philips, werd verliefd op een Nederlands meisje en trouwde met haar. Samen kregen ze een zoon en een dochter. Een nieuw begin na jaren van angst en geweld.
Vandaag heb ik een aantal Poolse wapenbroeders van soldaat Otoka mogen ontmoeten, onder wie Marian Słowiński. De Nederlandse vrijheid is mede gebaseerd op Poolse heldhaftigheid. Dat vergeten wij in Nederland nooit. De levende herinnering aan de grote offers door Polen gebracht, maakt onlosmakelijk deel uit van onze geschiedenis. Evenals het schrijnende verdriet om de - veelal Joodse - landgenoten die vermoord zijn in een van de Nazi-concentratiekampen op Poolse bodem.
"There can be no just Europe without the independence of Poland marked on its map." Vijfendertig jaar geleden klonken die woorden hier in Warschau uit de mond van Paus Johannes Paulus II, de belangrijkste van de vaders van de Poolse onafhankelijkheid.
Tien jaar later vonden in Polen deels vrije verkiezingen plaats, met een grote overwinning van de kandidaten van Solidarność. Een historische omwenteling die in Nederland door vrijwel iedereen van mijn generatie en ouder werd meebeleefd en meegevierd.
Vrijheid van denken. Vrijheid om eigen keuzes te maken. Die vrijheid heeft Polen en Nederland nóg dichter bij elkaar gebracht. Polen manifesteert zich als een sterke NAVO-bondgenoot bij het waarborgen van onze veiligheid en onze fundamentele Europese waarden. Hoe essentieel dit alles is, is de afgelopen tijd opnieuw duidelijk geworden.
Ook de bijdrage die Uw land levert aan de Europese Unie en de Interne Markt is van grote betekenis. Polen is een belangrijke partner die stabiliteit weet te combineren met economische groei.
We realiseren ons dat Europese samenwerking ook uitdagingen kent. Vrij verkeer van werknemers is een grote verworvenheid. Maar de gevolgen kunnen in de praktijk diep ingrijpen in het leven van mensen, in Polen en in Nederland. Ik ben ervan overtuigd dat we in goed overleg en met respect voor elkaar samen verder kunnen komen.
Meneer de President, wie Polen leert kennen, wordt getroffen door de enorme levenskracht van dit land. Verwoesting en onderdrukking hebben de geest van de inwoners van Polen niet geknakt. Integendeel: het moderne Polen heeft zich ontwikkeld tot een sterke, bloeiende natie die nieuw elan helpt geven aan Europa. Dat is iets om gezamenlijk dankbaar voor te zijn! Nederland blijft graag samen met Polen optrekken bij het realiseren van gezamenlijke dromen en ambities.
Ik wil U daarom vragen het glas met mij te heffen.
Op Uw gezondheid, Meneer de President.
Op de levenskracht Uw land, een baken van stabiliteit in het hart van Europa.
En op de hechte samenwerking tussen Polen en Nederland.