Juni 2022
1 juni: Meesterwerken in het Mauritshuis
In 1822 werd het Mauritshuis aan de Haagse Hofvijver ingericht als museum voor een indrukwekkende collectie schilderijen (waaronder De Stier van Potter) die Koning Willem I aan de staat had geschonken. In de jaren daarna zorgde de Koning ervoor dat de verzameling werd uitgebreid met meesterwerken als Vermeers ‘Gezicht op Delft’ en Rembrandts ‘De anatomische les’. Tweehonderd jaar later, op 1 juni, opende zijn nazaat Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander de jubileumtentoonstelling FLASH | BACK. Hiervoor lieten zestien Nederlandse en Vlaamse fotografen zich inspireren door werken uit de collectie. “Zestien keer een originele, verrassende kijk op zeventiende-eeuwse kunst”, aldus conservator Hedwig Wösten.
Rineke Dijkstra koos ‘De briefschrijfster’ van Gerard ter Borgh uit 1655 en portretteerde in dezelfde verstilde atmosfeer haar achttienjarige stiefdochter Julia met smartphone. Vincent Mentzel maakte net als Vermeer een stadsgezicht van Delft. “Het huidige gezicht op Delft is nog maar een schim van wat het was. Mijn boodschap is: denk na voordat je iets sloopt, vooruitgang betekent niet altijd dat iets beter of aantrekkelijker wordt.”
Sanja Marušić liet zich inspireren door ‘De aanbidding der herders’ van Jacob Jordaens. “Dit schilderij gaat over moederschap en dat sprak me aan doordat ik net zelf moeder was geworden. Ik maak veel zelfportretten, vaak met mijn zoontje en mijn man. Ik wil laten zien dat het thema van een moeder met een pasgeboren baby ons nog steeds raakt. Het is universeel.”
1 juni: Gewoon blijven ademen
De Defensie Para School in Breda leidt jaarlijks zo’n duizend militairen op die betrokken zijn bij operaties en oefeningen waarbij parachutesprongen worden gemaakt. Soms is het nodig artsen, tolken of andere specialisten zonder parachute-ervaring snel in een moeilijk bereikbaar gebied te krijgen. Daarvoor zijn speciaal opgeleide parachutisten beschikbaar die een zogenoemde tandemsprong uitvoeren. Hun ‘duopassagier’ heeft behalve een korte instructie geen verdere voorbereiding gehad. De verantwoordelijke parachutist moet dit natuurlijk goed in de praktijk oefenen, en ook dit gebeurt op de Para School. Op 1 juni maakte Hare Majesteit Koningin Máxima onder begeleiding van een ervaren parachutist een tandemsprong, als onderdeel van haar werkbezoek aan de Para School. “Het was heel spannend”, zei ze toen ze weer met beide benen op de grond stond. “Natuurlijk word je zenuwachtiger naarmate het moment komt. Onderweg naar beneden moest ik echt tegen mezelf zeggen: je moet nog ademen.” “Ze heeft het fantastisch gedaan”, vertelde haar tandemmaster. “Ze deed het precies zoals we het op de grond hadden gebrieft.”
Voor haar sprong sprak de Koningin met militairen en instructeurs over de opleiding en over hun werkzaamheden en operationele inzet in missies. Zij kreeg uitleg over de vrije val en de automatische opening en het droppen van ladingen aan een parachute vanuit een transportvliegtuig. Ook kreeg ze een demonstratie parachutevouwen.
7 juni: Succesvolle methoden voor hulp bij schulden
Het duurt gemiddeld vijf jaar voordat een huishouden met problematische schulden aanklopt voor hulp. Dan zijn er inmiddels veertien schuldeisers en bedraagt de gemiddelde schuld 43.000 euro, waarvan twee derde bestaat uit bijkomende kosten. In Nederland hebben 1,4 miljoen huishoudens problematische schulden en van hen zijn ruim 1,2 miljoen huishoudens niet bekend bij de formele schuldhulp. Om te voorkomen dat deze mensen aan hun lot worden overgelaten, hebben gemeenten, rijksoverheid, banken, energieleveranciers en verzekeraars de handen ineen geslagen. Binnen het samenwerkingsverband SchuldenlabNL werken ze ernaartoe om Nederland schuldenzorgvrij te maken. Hare Majesteit Koningin Máxima is erevoorzitter van SchuldenlabNL. Op 7 juni sprak zij online een bijeenkomst toe van wethouders en andere betrokkenen, waarbij ook minister Carola Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen aanwezig was.
De partners binnen SchuldenlabNL willen zoveel mogelijk gebruik maken van schuldhulpmethoden die hun werking hebben bewezen. Een voorbeeld is de Doorbraakmethode, die maatwerk mogelijk maakt voor huishoudens met heel veel verschillende problemen die verstrikt raken in de bureaucratie. De Koningin maakte bekend dat al 148 gemeenten minstens twee succesvolle schuldhulpmethoden toepassen. Zij prees alle gemeenten die gebruik maken van wat elders is ontwikkeld: “Het heeft heel veel voordelen om goede projecten op te schalen. Het scheelt geld, het scheelt menskracht en tijd. En vooral: het helpt mensen met problematische schulden sneller en beter uit de zorgen.”
8 juni: Inpluggen op duurzaamheid
Nederland schakelt om naar een duurzamer energiegebruik. Steeds meer mensen rijden elektrisch en ook veel bedrijven stappen over op elektrisch vervoer. Dit alles vraagt om een robuuste laadinfrastructuur en goede testmogelijkheden. Op 8 juni opende Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander in Arnhem het Elaad Testlab. Voertuigproducenten, laadpaalfabrikanten, energiebedrijven, netbeheerders en onderwijsinstellingen vinden hier de meest geavanceerde testfaciliteiten. Het testlab beschikt over apparatuur om de stroomkwaliteit te meten en er zijn laadpalen om in korte tijd en met hoge vermogens stroom te kunnen laden. Om de opening te markeren plugde de Koning een laadkabel in in een nieuwe elektrische vuilniswagen. Hij liet zich vervolgens bijpraten over onder meer het efficiënt en duurzaam opladen van voertuigen op momenten dat er veel stroom is uit zon en wind.
“Dit is een belangrijke stap voor Elaad”, aldus directeur Onoph Caron van ElaadNL. “We kunnen nu niet alleen personenauto’s testen maar ook vrachtwagens, vliegtuigen en laadinfrastructuur met een hoog vermogen. Samenwerking is onze levenslijn. We zetten de deur open voor samenwerking met alle partijen.” Lonneke Driessen (directeur Elaad Testlab) vertelde dat de ambities verder gaan dan testen alleen: “We hebben hier de combinatie gemaakt tussen een testlab en een plek waar we gasten kunnen ontvangen en kunnen uitleggen wat we doen en waarom. Iedereen die langs wil komen om te testen, te leren of kennis te delen is meer dan welkom.”
9 juni: Praktijk als leerschool
Leerlingen die gebaat zijn bij leren door praktijkervaring kunnen terecht in het praktijkonderwijs. Nederland telt ongeveer 175 praktijkscholen, met samen 29.000 leerlingen tussen 12 en 18 jaar. Eén van die scholen staat in Ridderkerk: het Máximacollege. Hare Majesteit Koningin Máxima wilde meer weten over hoe dit onderwijs in de praktijk eruitziet en bracht op 9 juni een werkbezoek aan de school die haar naam draagt. “Wij zijn een kleinschalige school met 165 leerlingen”, vertelde directeur Martijn Eeuwijk. “We streven ernaar onze leerlingen zo goed mogelijk voor te bereiden op hun verdere leven, niet alleen op het gebied van school en werk, maar ook met wonen en vrijetijdsbesteding. Onze school kenmerkt zich door een grote mate van rust en we zijn heel duidelijk over wat kan en niet kan. Onze kernwaarden zijn: veiligheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid.”
De leerlingen kunnen kiezen uit een aantal sectoren waarin zij zich willen ontwikkelen: Zorg & Facilitair, Dier & Groen, Horeca, Detailhandel & Logistiek en Techniek. De Koningin maakte een rondgang door de school en sprak onderweg met docenten en leerlingen. Maar in een praktijkschool kan het natuurlijk niet blijven bij praten alleen: in de nagelstudio gaf een van de leerlingen de Koningin een manicure.
Docent Githa van der Windt verwoordde het geheim van de school als volgt: “Leerlingen worden hier gezien en bouwen zelfvertrouwen op. Als ze van school gaan, zijn het heel andere mensen geworden.”
9 juni: Vrijwillige inzet: onbetaalbaar
“Ik ben een geboren en getogen Urker en heb veel gevist op zee. Mijn hobby is fossiele zoogdieren, met name uitgestorven dolfijnen. In mijn jeugd kwam ik in aanraking met fossielen die door vissers werden opgevist. Mede dankzij de hulp van vissers uit heel Nederland heb ik een grote collectie kunnen opbouwen waaronder bizarre beesten die niemand nog herkend had. De collectie heeft een fantastische plek gekregen in het Natuurhistorisch Museum Rotterdam.” Aan het woord is Klaas Post, een van de drie winnaars van een Zilveren Anjer van het Prins Bernhard Cultuurfonds, die op 9 juni werden uitgereikt door Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix. De Zilveren Anjers worden sinds 1950 toegekend aan mensen die zich onbetaald inzetten voor cultuur of natuur in het Koninkrijk der Nederlanden.
Ook Adolf Kock ontving een Zilveren Anjer. Hij heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het behoud van het cultureel erfgoed van Aruba, onder andere met zijn omvangrijke fotocollectie. De derde winnaar was Daphne Wassink, voorzitter van het Koornetwerk Nederland. Zij maakte duidelijk waarom waardering voor vrijwilligers zo essentieel is: “Bijna alle verenigingen draaien vrijwel volledig op vrijwilligers. Achter elke repetitie zit een vrijwilliger die alles organiseert en regelt, die de dirigent aanneemt en het concert vormgeeft. Het lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. De Zilveren Anjer staat voor mij voor die duizenden vrijwilligers in de amateurkunst die verenigingen in leven houden en laten floreren.”
9 juni: Petje Af
Op meer dan 25 locaties in ons land is Stichting Petje Af actief. Petje Af is er voor kinderen tussen de 10 en 14 jaar die een steuntje in de rug goed kunnen gebruiken. Dat begint met het ontdekken van waar je goed in bent. Voor veel kinderen is het een openbaring dat er heel veel verschillende beroepsmogelijkheden zijn en dat die ook voor hen bereikbaar zijn. Op 9 juni bracht Hare Majesteit Koningin Máxima ter gelegenheid van het vijftienjarig bestaan van de stichting een werkbezoek aan Petje af in Amstelveen. Zij werd ontvangen door directeur Brecht van Schendel: “Wij zeggen: de plek waar je wieg heeft gestaan mag nooit bepalend zijn voor je kansen in de toekomst. Helaas is dat voor veel kinderen in Nederland wel het geval. Wij bieden kinderen een programma aan waarin ze hun talenten ontdekken, hun wereld vergroten en hun vaardigheden ontwikkelen.”
De aanwezige kinderen deelden hun toekomstdromen met de Koningin. Zo vertelde Nilgün dat ze graag rechter wilde worden, hoewel psycholoog haar ook een mooi beroep leek. Saba was onder de indruk van de EHBO; ze kon de Koningin precies uitleggen wat je moet doen als je een ongeluk ziet gebeuren. Sofie leek het leuk om later haar eigen lunchroom te openen. Mohamed vertelde wat hij leuk vond aan Petje Af: “Ik heb heel veel geleerd over beroepen en je kunt hier je eigen talent ontdekken.”
12-16 juni: Liefde Hand in Hand
‘Liefde Hand in Hand’. Dat is de naam van een groep kleine ondernemers in Ivoorkust die hun krachten hebben gebundeld. Samen sta je immers sterker dan alleen, als het gaat om het afsluiten van een verzekering, het aanvragen van betaalbare leningen en het vergroten van je omzet. Hare Majesteit Koningin Máxima ontmoette in Abobo een aantal vrouwen van de groep tijdens haar bezoek aan Ivoorkust, van 12 tot 14 juni. Zij bezocht het Afrikaanse land in haar functie van speciale pleitbezorger van de secretaris-generaal van de VN voor inclusieve financiering voor ontwikkeling. N’Cho Raymone Epse Yapi verkoopt eieren en vruchtensap op de lokale markt in Abobo. Zij vertelde de Koningin hoe ze met een kleine lening haar onderneming had kunnen uitbreiden en haar inkomen had kunnen vergroten. En zoals zij zijn er veel meer mensen. In Ivoorkust zijn inmiddels wel tienduizend groepen als ‘Liefde Hand in Hand’ actief. Het percentage volwassenen in Ivoorkust dat toegang heeft tot financiële diensten groeide sinds 2014 van 34 naar 41.
Na Ivoorkust reisde de Koningin door naar Senegal, waaraan zij op 15 en 16 juni een bezoek bracht. In beide landen sprak zij ook met bestuurders en vertegenwoordigers van de financiële sector die meehelpen om zoveel mogelijk mensen toegang te geven tot passende financiële dienstverlening. Afrika behoort tot de prioriteitsgebieden van de Koningin in haar VN-functie. Zij bezocht sinds 2009 ook Egypte, Ethiopië, Kenia, Liberia, Mali, Nigeria, Rwanda, Tanzania en Zuid-Afrika.
14 juni: Voor eerlijke concurrentie
De Douane is de oudste civiele rijksdienst van Nederland met een geschiedenis die teruggaat tot de Tachtigjarige Oorlog. De ‘geboortedatum’ is 14 juni 1597, toen bij resolutie van de Staten-Generaal de Douane werd opgericht. Aanvankelijk was de dienst belast met het innen van convooirechten (belastingen voor het gebruik van oorlogsschepen) en licentierechten (belastingen voor handel met vijandelijke landen). Tegenwoordig controleert de Douane goederen die de Europese buitengrenzen overgaan op risicovolle zaken en gaat ze oneerlijke concurrentie tegen die bedrijven in Nederland en Europa schaadt.
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander was op 14 juni bij de viering van 425 jaar Douane in Katwijk. Staatssecretaris voor Toeslagen en Douane, Aukje de Vries, overhandigde tijdens de viering een banier aan de directeur-generaal van de Douane, Nanette van Schelven. De Koning heeft het banier bij Koninklijk Besluit aan de eenheid toegekend.
Nanette van Schelven ging in haar toespraak in op het continue veranderingsproces binnen haar organisatie: “Sinds eind jaren zeventig zijn vrouwen niet meer weg te denken bij de Douane. Sterker nog, vele cruciale posities worden door vrouwen bekleed. Ik ben daar één van, en ben er trots op zo’n mooie dienst te leiden. Zo gaat de Douane mee in de tijd. We zijn een organisatie vol geschiedenis, vol verhalen, en tegelijkertijd een organisatie vol toekomst. Ook de komende 425 jaar zal de wereld constant in beweging zijn en daar moeten we als Douane op blijven inspelen.”
23 juni: Een alternatief voor geweld en machtsterreur
In 1948 werd in de Ridderzaal in Den Haag de kiem gelegd voor de Raad van Europa. Doel was het beschermen van mensenrechten, rechtsstaat en democratie. De Raad startte in 1949 met tien lidstaten en groeide tot zesenveertig lidstaten in 2022 (Rusland werd eruit gezet na de inval in Oekraïne in februari 2022). Een belangrijke pijler onder de samenwerking is het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Op de naleving daarvan wordt toegezien door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.
Op 23 juni bracht Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander een werkbezoek aan de Raad van Europa in Straatsburg, samen met minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind. Het was een volle dag, waarop hij onder meer het Europees Hof en het European Youth Centre bezocht en sprak met vertegenwoordigers van het Europees Platform ter bevordering van de bescherming van de journalistiek.
In de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa, waarin parlementsleden uit alle lidstaten vertegenwoordigd zijn, werd de Koning ontvangen door president Tiny Kox. De Koning hield er een toespraak waarin hij ook inging op de actuele ontwikkelingen op het Europese continent.
De Koning verwoordde de toegevoegde waarde van de Raad van Europa als volgt: “Het is een geweldige verworvenheid dat 46 kleine en grote landen zich uit eigen vrije wil hebben gebonden aan gezamenlijke afspraken. Bijna driekwart eeuw lang bewijst de Raad van Europa dat we geen slaaf hoeven te zijn van bitterheid en pijn uit het verleden. Dat er een alternatief is voor geweld en blinde machtsterreur. Dat het mogelijk is in vrede en vrijheid met elkaar te leven door altijd met elkaar in gesprek te blijven. Juist om deze reden ging er een schokgolf door Europa toen in februari dit jaar een van onze medelidstaten – het vrije, vreedzame, onafhankelijke Oekraïne – werd aangevallen. De Russische inval is een flagrante schending van alles waar wij als familie van Europese landen voor staan. Dit cynische geweld druist in tegen alle fundamentele waarden waarop de Raad van Europa is gebouwd. Het is bemoedigend dat uw Assemblee vanaf het eerste moment steun heeft uitgesproken voor Oekraïne. Europa is in woorden en daden verenigd in zijn verdediging van het recht van soevereine landen om hun eigen toekomst vorm te geven.”
23 juni: Werkgevers zien de signalen
Vier van de vijf werkgevers in het bedrijfsleven krijgen te maken met financiële problemen onder het personeel en bij een kwart van de werkgevers komt dit zelfs vaak voor. Werknemers met problematische schulden kunnen privé en in hun werk helemaal vastlopen door gebrek aan concentratie, somberheid, isolement, langdurige uitval en burn-out. Ook werkgevers ondervinden de nadelige gevolgen. Financiële stress is funest voor de productiviteit van mensen en leidt tot meer ziekteverzuim.
Op 23 juni kwam een groot aantal bestuurders van bedrijven bij elkaar in Rotterdam om te praten over oplossingen. Hare Majesteit Koningin Máxima was erbij evenals minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, Carola Schouten. Gesproken werd over wat bedrijven kunnen doen om te voorkomen dat hun werknemers stuklopen op problematische schulden. “Juist u kunt veel doen omdat u dicht bij uw werknemers staat”, zei de Koningin. “Wie heeft niet een collega die niet meer met vakantie gaat, of die zich terugtrekt uit sociale contacten. Iemand aan wie je kunt zien dat er zorgen zijn. We kennen de signalen: verlies aan werkplezier, prikkelbaarheid, minder productiviteit, vaker ziekmelden, tot een loonbeslag aan toe. Dit probleem gaat u allemaal aan. En u kunt echt iets doen! Ik ben heel blij dat een groot aantal bedrijven de handen ineenslaat en een platform gaat vormen om hiermee aan de slag te gaan.”
Uitbreiding Koninklijke grafkelder
In 2022 werd de uitbreiding van de Koninklijke grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft afgerond. Aan de aanleg van de uitbreiding ging een uitgebreid archeologisch onderzoek vooraf.
Sinds de bijzetting van Willem van Oranje in 1584 rusten bijna alle leden van het Huis van Oranje-Nassau met hun echtgenoten in de Koninklijke grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft. De oudste grafkelder bevindt zich direct onder het grafmonument van Willem van Oranje in het koor van de kerk. In 1822 werd een tweede grafkelder in gebruik genomen, die zich achter de oude grafkelder bevindt. Sinds 2004 – na het overlijden van Koningin Juliana en Prins Bernhard - is de capaciteit van de grafkelder vrijwel bereikt. Daarom werd een uitbreiding gerealiseerd, ten zuidoosten van de oudste grafkelder. Er is gekozen voor een relatief eenvoudig ontwerp met een ingetogen karakter. In de uitbreiding van de grafkelder is plek gecreëerd voor ruim twintig bijzettingen. In het ontwerp is ook rekening gehouden met het creëren van een nieuwe ingang. Hierdoor hoeft niet langer een zerk van honderden kilo’s uit de vloer van de kerk gelicht te worden om toegang te krijgen tot de grafkelder.
25 juni: In lief en leed één
“Ik vind dat veteranen vaker bedankt moeten worden omdat ze heel veel voor ons land doen maar ook voor mensen in andere landen. Ik vind het heel dapper wat ze doen.” De zestienjarige Zoë Metske uit Dinteloord was een van de mensen die op 25 juni hun stem lieten horen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag, bij de start van Veteranendag. De ceremonie werd bijgewoond door Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en minister-president Mark Rutte.
“Ik geef gastlessen op school en daarin vertel ik dat wij als mensen in Nederland in een enorme vrijheid leven in vergelijking met de landen waar missies zijn geweest”, vertelde Cambodja-veteraan Attie Pot. Leo van Bohemen (96 jaar) blikte terug op zijn uitzending naar voormalig Nederlands-Indië, in 1948: “Ik was 22 jaar en werkte bij mijn vader in de boter- en kaashandel en toen kwam er een brief dat ik in dienst moest komen, tegelijk met mijn broer Piet. Piet is in Indië ziek geworden en overleden. Toen later mijn eigen zoon in dienst werd geroepen dacht ik aan wat mijn ouders hadden doorgemaakt. Ik heb maar één zoon; stel dat je die zou verliezen! Dat kwam heel hard over.”
Aansluitend reikte de Koning op pontons op de Hofvijver vaandelopschriften uit aan achttien eenheden van de krijgsmacht die zich tijdens de strijd in Afghanistan hebben onderscheiden. Hij sprak de militairen als volgt toe: “De zaden die u heeft helpen planten in Afghaanse bodem, zullen ooit ontkiemen en vrucht dragen. Daar hopen en vertrouwen wij op. Laten we ons vasthouden aan de les die overste Gijs Tuinman, één van de dragers van de Militaire Willems-Orde, meegeeft aan zijn kinderen: ‘Nooit, maar dan ook nooit opgeven. Hoe slecht de situatie ook is’. Wij voelen ons één met de Nederlandse militairen die zich op dit moment inzetten in Europa en elders in de wereld, samen met onze Europese partners en NAVO-bondgenoten. Zij dragen het schild waarachter wij in vrijheid kunnen ademen en leven. Wij voelen ons evenzeer verbonden met alle ruim 100.000 veteranen die zich vanaf de Tweede Wereldoorlog hebben ingezet in dienst van het Koninkrijk. Uw herinneringen, uw loyaliteit, uw gevoelens, en uw pijn verdienen respect en aandacht. Nu en in de toekomst. Iedere nieuwe generatie kijkt opnieuw naar het verleden en komt op basis van onderzoek met een eigen waardering daarvan. Dat is goed en hoort bij een vrije, democratische rechtsstaat die kritisch is op zichzelf en wil leren van de geschiedenis. Maar een samenleving kan zich nooit losmaken van zijn veteranen. U hoort bij ons. Wij horen bij u. Wij zijn - in lief en leed - één.”
27-29 juni: Het hart van Europa klopt in Wenen
“Wij Noordwest-Europeanen willen het nog wel eens vergeten: niet Brussel, maar Wenen is het hart van Europa.” Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander maakte op 27 juni in zijn tafelrede met één zin duidelijk waarom de Koningin en hij graag in zijn gegaan op de uitnodiging van bondspresident Alexander Van der Bellen om een staatsbezoek aan Oostenrijk te brengen. De Republiek Oostenrijk is sinds 1995 lid van de Europese Unie en heeft nauwe banden met zowel de landen in het noordwesten als in het midden en zuidoosten van Europa. “West en Oost vloeien hier samen”, in de woorden van de Koning.
Op de eerste dag van het bezoek legde het Koninklijk Paar een krans bij het Namenmonument in het Ostarrichipark voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Later tijdens het bezoek maakte de Oostenrijkse regering bekend een financiële bijdrage te willen leveren aan het Nationaal Holocaust Museum in Amsterdam. Oostenrijk is zich bewust van de eigen rol in de Tweede Wereldoorlog waarvan ook veel Nederlanders het slachtoffer werden en zet zich actief in voor verzoening. “Deze steun is een uiting van onze bijzondere historische verantwoordelijkheid in Nederland”, aldus Karoline Edtstadler, minister voor de EU.
De Koning en Koningin brachten ook een bezoek aan de burgemeester van Wenen, Michael Ludwig. Tijdens de ontmoeting ging het onder meer over het aangename leefklimaat in de stad. “Wonen in Wenen maakt mensen gelukkig; wat is uw geheim?”, vroeg de Koning.
Op de tweede dag maakten de Koning en Koningin kennis met enkele concrete voorbeelden van Weense initiatieven om de leefbaarheid te versterken. In de Brotfabrik zagen ze hoe een oude fabriek was omgetoverd in een bruisend cultureel ontmoetingscentrum voor de buurt. Ze spraken er ook met Oekraïense vluchtelingen over hun verblijf en integratie in Oostenrijk. Vervolgens bezochten zij het Sonnwendviertel, een nieuwe woonwijk waarin met architectuur en kleinschalige voorzieningen zoveel mogelijk levendigheid en onderlinge verbondenheid tussen bewoners is gecreëerd.
’s Avonds boden de Koning en Koningin als geschenk (‘contraprestatie’) aan bondspresident Van der Bellen een voorstelling aan van het Nederlands Kamerkoor. Bijzonder was de visuele begeleiding op een groot scherm, gebaseerd op schilderijen van Vincent van Gogh en Gustav Klimt. Directeur Tido Visser: “Het is de eerste keer dat er een koor meegaat op staatsbezoek. ‘Van Gogh in Me’ zou eigenlijk pas in november in Carré in première gaan, maar dat hebben we nu vanwege het staatsbezoek naar voren gehaald. We spelen in het Wiener Konzerthaus, een van de meest iconische zalen van Europa. Wij bestaan sinds 1937 en het is een geweldige eer om dit bij ons 85-jarig bestaan te doen.”
Op de laatste dag van het staatsbezoek reisde het Koninklijk Paar per trein naar Graz. Het centrale thema die dag was duurzame mobiliteit. Graz laat zich in zijn fietsbeleid door Nederland inspireren.
30 juni: Samen borduren
Meer dan twee eeuwen hingen ze in de Chinese Zaal van Paleis Huis ten Bosch: de prachtige gordijnen uit Kanton (het hedendaagse Guangzhou) die stadhouder Willem V en zijn vrouw Wilhelmina van Pruisen in 1791 ten geschenke kregen van een VOC-gezant. De tand des tijds deed zijn werk: inmiddels zijn de gordijnen zo kwetsbaar dat ze onder speciale condities geconserveerd moeten worden. Maar een Chinese Zaal zonder passende gordijnen, dat zou jammer zijn. Er ontstond een bijzonder plan om nieuwe gordijnen te ontwerpen, te vervaardigen en te borduren samen met het TextielMuseum in Tilburg en handwerkliefhebbers uit heel Nederland. Hare Majesteit Koningin Máxima was nauw bij het hele project betrokken en borduurde in een aantal sessies enthousiast mee. Onder de groepen die meededen waren Vrouwen van Nu uit Beilen, the Queer Needlework Circle uit Arnhem, borduurgroep Fatima Abbadi uit Capelle aan den IJssel en community art project het Pennywafelhuis uit Middelburg.
Op 30 juni ging de Koningin naar het TextielLab van het TextielMuseum om met ontwerpers en makers te praten over de techniek en het ambacht en samen met hen verder te werken aan de gordijnen.
In het ontwerp van Liesbeth Stinissen staat, net als in het originele ontwerp, een rivierdelta centraal, met bruggen, waterwerken en gebouwen. De gordijnen werden machinaal vervaardigd, waarna de borduurliefhebbers met de hand de natuurelementen en andere details toevoegden. Zij werden daarbij aangestuurd en begeleid door handborduurder Anna Bolk: “Borduren met de hand is kalmerend. Iemand anders mediteert misschien, maar ik borduur. Letterlijk met je handen dicht bij de stof, je kunt je persoonlijkheid erin leggen en structuur of reliëf erin aanbrengen. Dat maakt borduren zo mooi. Elke steek is een handmatige variatie. Je hebt nooit hetzelfde resultaat, ook al gebruikt iedereen hetzelfde garen en dezelfde motieven. Dat is de charme: je stopt er liefde en aandacht in en krijgt een uniek borduurwerk.”
Het resultaat was vanaf 1 december in het TextielMuseum te bewonderen in de tentoonstelling ‘Koninklijk borduren - verhalen en vakmanschap’. Ook de originele gordijnen uit de achttiende eeuw waren daar te zien. De Koningin verrichtte de opening op 30 november.
30 juni: Minder uitstoot van ammoniak
“Het zijn turbulente tijden voor de boeren in Nederland, de plannen van het kabinet om de veestapel drastisch te reduceren brengen grote onzekerheid met zich mee. Als internationaal opererend bedrijf, maar met Nederland als ons thuisland, doet dat pijn in ons hart.” André van Troost, CEO van Lely, beklemtoonde op 30 juni de maatschappelijke en economische relevantie van zijn bedrijf tijdens een bezoek van Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander. De Koning bezocht Lely, dat gespecialiseerd is in geautomatiseerde systemen voor melkveehouders, voor de opening van de nieuwe Lely Campus in Maassluis.
Een van de innovaties van Lely is de Lely Sphere, een stalsysteem waarmee de boer mineralenstromen kan scheiden en hergebruiken. Aanpassingen aan de roostervloer zorgen voor scheiding van mest en urine. De mestgassen worden afgevangen en een filter zet de ammoniak om in circulaire stikstofmeststof. Zo kan de uitstoot van ammoniak met 70% worden verminderd.
De geschiedenis van Lely gaat 75 jaar terug. André van Troost: “Wat begon met een goed idee om het land eenvoudiger te bewerken, bedacht door twee broers in Maassluis in 1948, is nu uitgegroeid tot een familiebedrijf met wereldwijd 2.100 medewerkers. De vernieuwde Lely Campus geeft ons meer ruimte om producten te bouwen voor een duurzame toekomst. De toekomst van veehouders, van koeien, van de planeet en iedereen die daar nu op leeft.”
