September 2021
2 september: Hop in de brouwketel
Hop geeft bier zijn smaak en aroma. Met name de vruchtkegels van de vrouwelijke plant, de hopbellen, zijn een belangrijk ingrediënt bij de bereiding van bier. Teler Roger Wouters kreeg op 2 september Hare Majesteit Koningin Máxima op bezoek op zijn hopveld in het Limburgse Reijmerstok. Zij stak een handje toe bij de pluk en hoorde ondertussen meer over de samenwerkingsrelatie die Roger en dertig andere boeren uit de omgeving al vele jaren hebben met Gulpener Bierbrouwerij BV.
Gulpener Bierbrouwerij is een familiebedrijf dat bijna twee eeuwen bestaat. De brouwerij kreeg in 2020 de Willem I Plaquette voor duurzaam ondernemerschap. Het bedrijf wil het lekkerste bier brouwen met lokale grondstoffen en hecht daarom sterk aan een goede band met de tel ers in de regio. Alle grondstoffen moeten binnen een straal van veertig kilometer rond het bedrijf worden verworven. De Koningin kreeg een uitgebreide rondleiding door de brouwerij en kon onderweg de door haarzelf geplukte hop in de brouwketel deponeren. “Over zes weken kunnen we proeven of het geworden is wat we hoopten”, zei directeur Jan-Paul Rutten. Hij vertelde de Koningin over de ambitie van het bedrijf om in 2030 alle bieren te kunnen brouwen zonder het gebruik van fossiele brandstoffen. Jan-Pauls zus Maartje Rutten is verantwoordelijk voor de communicatie en marketing: “Wij hebben een visie voor de lange termijn en denken niet in jaren, maar in generaties.”
2 september: Volkspaleis voor muziek en dans
Aan de start van het nieuwe culturele seizoen opende het nieuwe cultuurhuis Amare in het hart van Den Haag zijn deuren. Met vier zalen, twee restaurants, een congrescentrum, studio’s, leslokalen en grote openbare binnenruimtes is Amare een culturele ontmoetingsplek van formaat. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima waren op 2 september bij de feestelijke overdracht van de bouwers aan de gemeente en van de gemeente aan de bewoners: Nederlands Dans Theater, Residentie Orkest Den Haag en Koninklijk Conservatorium. Deze drie organisaties hebben in Amare een nieuwe thuisbasis gevonden. De Koning en Koningin maakten een rondgang door het gebouw om een indruk te krijgen van de faciliteiten en de verwachtingen van de gebruikers.
"Amare is een succes als elke Hagenees er een keer is geweest”, zei wethouder van Financiën en Stadsontwikkeling Anne Mulder. Verantwoordelijk voor het gebouw en verbinder in de samenwerking is Stichting Amare. Directeur Jan Zoet: “Amare moet een plek worden waar iedereen zich thuis voelt. Stadsbewoner, muzikant, danser, student, bezoeker en natuurlijk onze medewerkers. Het is geen bedrijfsverzamelgebouw. Eerder een volkspaleis voor muziek en dans van alle culturen en tradities. We willen een huis voor heel Den Haag zijn.”
In de concertzaal werd Amare feestelijk ingeluid door het Residentie Orkest onder leiding van chefdirigent Anja Bihlmaier. Het orkest bracht nieuw werk gecomponeerd door studenten van het Koninklijk Conservatorium.
3 september: Bondgenoten
Een half miljoen studenten volgt een opleiding in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Dat zijn niet alleen jongeren die zich voorbereiden op een baan, een eigen bedrijf of een vervolgstudie, maar ook mensen die zich op latere leeftijd omscholen of verder ontwikkelen. Op 3 september opende Hare Majesteit Koningin Máxima het mbo-jaar 2021-2022 op Yuverta mbo in Houten. “De toekomst ligt voor jullie open”, zei ze tegen de studenten. “Alle hoofden en handen zijn hard nodig!” De Koningin hield de studenten voor dat hun ontwikkeling nooit stopt, maar een leven lang duurt. Ook ging ze in op de noodzaak van hechte verbindingen tussen opleidingen en beroepspraktijk: “Werkgevers beseffen dat het mbo hun belangrijkste bondgenoot is op een krappe arbeidsmarkt. Dat betekent: de deuren wijd openzetten. Volop stagemogelijkheden bieden voor iedereen. En initiatieven nemen om mensen verder te helpen in hun ontwikkeling.”
In het mbo wordt de noodzaak hiervan breed gedeeld. “Onze onderwijssector is een huwelijk aangegaan met het bedrijfsleven”, zei Adnan Tekin, voorzitter van de MBO Raad. Huub van Aar, docent bij Yuverta, vertelde hoe hij vanaf het eerste jaar met studenten werkt aan bijvoorbeeld het maken van offertes. Alumnus Guus Kanters heeft inmiddels een bloeiend hoveniersbedrijf opgebouwd en geeft één dag per week les op Yuverta. “Mijn studenten zijn maar een paar jaar jonger dan ik. Ik doe werk dat ik leuk vind en draag dat graag over.”
6 september: Meedeinen met klimaatverandering
“Dit drijvende kantoor in Rotterdam is fantastisch en innovatief. Ik ben heel erg onder de indruk.” De voorzitter van het Global Center on Adaptation (GCA), Ban Ki-moon, stak op 6 september zijn bewondering niet onder stoelen of banken. Hij was een van de eregasten bij de opening van het nieuwe hoofdkantoor van het GCA, dat drijft in de Rotterdamse Rijnhaven. Zijne Majesteit Koning Willem- Alexander verrichtte de openingshandeling.
Het energieneutrale gebouw past helemaal bij de missie van het GCA, dat internationale samenwerking bevordert om samen zo goed mogelijk voorbereid te zijn op de gevolgen van klimaatverandering. Dan gaat het bijvoorbeeld om vragen als: hoe waarborgen we onze voedselvoorziening? En: hoe richten we onze leefomgeving veilig in? Het centrum heeft behalve in Nederland ook vestigingen in China, Bangladesh en Ivoorkust. “We leven nu in het oog van de storm. Het aanpassen van onze wereld aan de klimaatsituatie is essentieel voor onze veiligheid”, zei Patrick Verkooijen, CEO van GCA. “We voeren een strijd op twee fronten: we moeten de uitstoot verminderen en tegelijkertijd hetzelfde energieniveau investeren om ons aan te passen aan een wereldwijde klimaatnoodsituatie.”
Architect Nanne de Ru leidde de Koning en de andere gasten rond: ”Het gebouw rust op een betonnen drijflichaam. Het beton wordt koud in het Rijnhavenwater en via leidingen wordt daarmee het gebouw gekoeld. Dit klimaatbestendige kantoor kan meedeinen met de klimaatverandering en de waterstijging.”
7 september: Boalsert is grutsk
Onder toeziend oog van bouwmeester Jacob Gysbert verrees in 1617 een markant stadhuis in het hart van Bolsward. Eeuwenlang vervulde het gebouw zijn centrale functie, tot Bolsward in 2011 opging in de nieuwe gemeente Súdwest-Fryslân. Daarmee begon een nieuw hoofdstuk. Het voormalige stadhuis werd aan de achterzijde uitgebreid en vond een nieuwe bestemming als Cultuur Historisch Centrum De Tiid. Eenvoudig was die transformatie niet. Zo moest eerst afgerekend worden met de bonte knaagkever, die aanzienlijke schade had aangericht aan het houtwerk. Voor de restauratie moest onder meer de beeldbepalende toren van het gebouw getakeld worden.
Op 7 september was het zover dat het gerestaureerde en uitgebreide complex in volle glorie geopend kon worden door Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander. Hij maakte kennis met medewerkers van de bibliotheek, het gemeenteloket, het museum en het gemeentearchief. Onder hen Els van Wier, de coördinator bibliotheken, die hem vertelde over de samenwerking op haar gebied binnen de uitgestrekte gemeente. Ook ontmoette de Koning omwonenden van De Tiid die het restauratieproces van nabij hadden kunnen volgen.
Burgemeester Jannewietske de Vries: “het was ontzettend leuk. We hebben veel verhalen uitgewisseld. De Koning vond het prachtig en wilde ook even in de toren kijken hoe we de bonte knaagkever hebben aangepakt. Hij was onder de indruk van hoe we dit met elkaar tot stand gebracht hebben. Boalsert is grutsk!”
7 september: Meedoen voor het echie
De paralympische sporters van TeamNL maakten de hoge verwachtingen meer dan waar tijdens de Paralympische Zomerspelen in Tokio. Met een oogst van 25 gouden, 17 zilveren en 17 bronzen medailles reikten de Nederlandse sporters tot de vijfde plek in de medaillespiegel. Op 7 september verwelkomden Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet (als erelid van het Internationaal Paralympisch Comité) de medaillewinnaars op Paleis Noordeinde.
TeamNL was naar Tokio afgereisd met een relatief kleine ploeg van echte kanshebbers. Chef de mission Esther Vergeer: “Ik ben heel trots. De sporters hebben laten zien waar TeamNL voor staat. Ze hebben kwaliteit geleverd. Als wij naar de Spelen gaan, willen we ook meedoen voor het podium. We kwalificeren op podiumkansen. Door de strenge eisen, waardoor het heel lastig is om erbij te komen, hebben alle sporters die deelnemen de kans op een plak. We kijken ook naar wat een sterk bezet veld is. Waar geloven wij in? Wat vinden wij als Nederland paralympische topsport? Dáár focussen wij op met fulltime programma’s. Sport gaat om de competitie opzoeken. Als je dan een prestatie behaalt, dan betekent die medaille ook heel veel.”
Handbiker Jetze Plat en zwemmer Rogier Dorsman waren de succesvolste sporters van TeamNL in Tokio, met beiden drie gouden medailles.
Buitenlandse gasten
Regelmatig ontvangen Zijne Majesteit de Koning en Hare Majesteit de Koningin buitenlandse staatshoofden, regeringsleiders of andere hoge vertegenwoordigers die een bezoek brengen aan Nederland. Zo ontving de Koning op 8 september president Chan Santokhi van de Republiek Suriname. De president bracht een werkbezoek aan ons land, samen met een aantal ministers. Het bezoek stond in het teken van samenwerking op het gebied van landbouw, de rechtsstaat, financieel beleid, buitenlandse politiek en de bestrijding van het coronavirus. De komst van president Santokhi bevestigde de bijzondere historische band tussen onze beide landen en de wil tot intensivering van de onderlinge relatie.
10 september: Raamwerk van verzoening
In minder dan een kwartier vernietigden Duitse bommenwerpers op 14 mei 1940 de historische binnenstad van Rotterdam. Tussen acht- en negenhonderd mensen kwamen om en dertigduizend gebouwen werden verwoest. Na het inferno was de zwaar gehavende toren van de 15de-eeuwse Laurenskerk nog het enige herkenningspunt in een desolate puinvlakte. Een half jaar later werd ook de Britse stad Coventry gebombardeerd. En begin 1945 viel de Duitse stad Dresden ten prooi aan de vlammen, na een bombardement door de geallieerden.
Ter herinnering aan dit verwoestende oorlogsgeweld werd in 2021 in de Laurenskerk een bijzonder herdenkingsraam geplaatst met de naam ‘Vrede & Verzoening’. Het raam is ontworpen door kunstenaar Janneke Viegers en gemaakt door glasatelier Hagemeijer uit Tilburg. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix onthulde het raam op 10 september. “De Laurenskerk is het enige middeleeuwse gebouw in Rotterdam dat hersteld is na de Tweede Wereldoorlog”, aldus Frank Migchielsen, directeur van de stichting Laurenskerk. “In het raam wordt verwezen naar de steden Rotterdam, Coventry en Dresden. Het is een indrukwekkend kunstwerk geworden. Het mooie is niet alleen de verbeelding, maar ook de wijze waarop het gemaakt is. Om het schilderij van Janneke Viegers te vertalen in glas, moest door de glazeniers Stef Hagemeier en Jan-Hein van Stiphout een nieuwe oplossing worden bedacht. Het is geen traditioneel glas-in-loodraam geworden, maar een gebrandschilderd raam, waarin kleuren in elkaar overlopen. Daarmee is het uniek.”
Kring van Commissarissen
In 2021 ontving de Koning drie maal een vertegenwoordiging van de Kring van Commissarissen van de Koning. De Koning gaat met enige regelmaat in gesprek met de Commissarissen van de Koning over actuele thema’s die spelen op provinciaal niveau. Op 29 januari ontving de Koning Commissaris Brok van de provincie Fryslân, Commissaris Van Dijk van de provincie Noord-Holland en Commissaris Smit van de provincie Zuid-Holland met als thema de stikstofproblematiek. Op 3 maart ontving de Koning Commissaris Adema van de provincie Noord-Brabant, Commissaris Klijnsma van de provincie Drenthe en Commissaris Bovens van de provincie Limburg met als thema grensoverschrijdende samenwerking. Op 3 december ontving de Koning Commissaris Berends van de provincie Gelderland, Commissaris Klijnsma van de provincie Drenthe en Commissaris Smit van de provincie Zuid- Holland met als thema de rol en positionering van burgemeesters.
14 september: Er samen wat van maken
‘Noaberschap’: het investeren in de relatie met je buren, oog hebben voor elkaars belangen en er samen wat van maken. Het is een begrip dat veel mensen in Salland (Overijssel) omarmen. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima kregen er op 14 september concrete staaltjes van te zien tijdens een streekbezoek aan Zuid-Salland. In Deventer maakten ze een wandeling door het Havenkwartier, een oud industrieterrein waar ondernemers en bewoners veel vrijheid hebben om te experimenteren en de openbare ruimte samen in te vullen. Marieke Peet woont er sinds 2015: “We hebben hier een mooie tuin gemaakt. Het is hier elke avond feest. We hebben picknicktafels staan en er is veel ruimte voor de kinderen. ’s Avonds zitten we hier met mooi weer samen te eten en we doen veel samen in de tuin. Tijdens de lockdown was dat een zegen; kinderen kregen samen huiswerk en terwijl sommige ouders hielpen met lesgeven konden anderen werken. Een kleine mini-gemeenschap en volgens mij het wonen van de toekomst.”
Deventer is ook de thuisbasis van Koninklijke Auping. Dit bedrijf bracht in 2020 als eerste fabrikant ter wereld een volledig circulair matras op de markt. Jaarlijks worden 1,5 miljoen matrassen afgedankt. Door innovatie en hergebruik van materialen wil Auping dit afvalprobleem helpen verminderen. Algemeen directeur Jan-Joost Bosman leidde het Koninklijk Paar rond en vertelde dat zijn bedrijf in 2030 een volledig circulair assortiment wil aanbieden.
Vervolgens reisden de Koning en Koningin door naar Heeten, in de gemeente Raalte. In 2018 kwamen de inwoners van dit dorp met het idee voor een burgerbegroting waarbij zij meebeslissen over de besteding van gemeentelijk geld binnen de eigen omgeving. Het Koninklijk Paar sprak met dorpsbewoners over hun ervaringen hiermee. “Je moet wel veel geduld hebben om genoeg draagvlak te creëren”, vertelde Daniëlle Besten, lid van de werkgroep Heeten Durft. “Mensen willen snel resultaat; sneller dan het in de praktijk gaat.” “Het gaat niet zozeer om het verschuiven van geld, maar om het gesprek met elkaar over de beste besteding”, zei burgemeester Martijn Dadema van Raalte.
In de gemeente Olst-Wijhe bezochten de Koning en Koningin melkveehouderij IJsselhoeve De Riet. De familie Lugtenberg boert hier al zes generaties lang. De bedrijfsfilosofie op De Riet is ‘mooie producten maken samen met de natuur’. Zo worden op de boerderij kruidenweides in ere hersteld ter vervanging van kunstmest. Aansluitend bezocht het Koninklijk Paar Stichting IJssellandschap, die landgoederen, boerderijen en huizen beheert. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt worden betrokken bij het groenonderhoud. Tot slot kregen de Koning en Koningin een impressie van de IJsselbiënnale. Zevenentwintig kunstenaars werkten mee aan de honderdtwintig kilometer lange kunstroute langs de IJssel. Het verbindende thema was de invloed van klimaatverandering op het landschap. “Het viel me op dat boeren en natuurorganisaties al zoveel samenwerken”, zei kunstenaar Alphons ter Avest.
15 september: Gemeenschap bouwen
“Een gemeente bouwen is een gemeenschap bouwen. Dat kan alleen als je het samen aanpakt, stap voor stap. Een puzzel, waar je wel even voor moet gaan zitten.” Burgemeester Adriaan Hoogendoorn weet uit eigen ervaring dat het vormen van één geheel uit drie gemeenten die vroeger zelfstandig waren, een langere adem vergt. In 2018 gingen Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde samen in de gemeente Midden-Groningen. “We zijn al drieënhalf jaar een gemeente in raad en daad, maar nog niet helemaal in hart en ziel”, aldus de burgemeester. Om de verbinding tussen de inwoners een impuls te geven, creëerde de gemeente een bijzondere nieuwe plek: een Huis van Cultuur en Bestuur. Hierin is niet alleen het gemeentehuis gevestigd, maar ook de bibliotheek, de muziekschool en theater Kielzog. Hare Majesteit Koningin Máxima kwam op 15 september naar Hoogezand om het markante gebouw te openen.
De Koningin maakte een uitgebreide tour door het gebouw en maakte kennis met de mensen die er werken en gebruik van maken. In de bibliotheek sprak zij met medewerkers over het Taalhuis en het e-lab en in de huiskamer kreeg zij uitleg over een programma dat extra lestijd biedt aan basisschoolleerlingen. In theater Kielzog speelde klarinetorkest Capriccio voor haar. “Dit gebouw is het kloppend hart van onze gemeente en gemeenschap”, aldus burgemeester Hoogendoorn. “We hebben vanmorgen alle inwoners nog eens goed geteld. Het zijn er precies 61.024. En dit huis is hun huis."
19 september: Wij vergeten jullie niet
‘In herinnering aan’. Wie het Nationaal Holocaust Namenmonument in Amsterdam vanuit de lucht bekijkt, ziet vier Hebreeuwse letters met deze betekenis. Vijftien jaar werkte initiatiefnemer Jacques Grishaver samen met het Nederlands Auschwitz Comité aan de realisering van het monument. Op 19 september werd het onthuld door Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander in een indrukwekkende ceremonie waaraan ook vele overlevenden en nabestaanden deelnamen. Samen met Jacques Grishaver opende de Koning het Namenmonument door het leggen van een steentje; een oud Joods gebruik dat uitdrukt: wij vergeten jullie niet.
Het monument is ontworpen door Daniel Libeskind en bestaat uit ruim 102.000 stenen waarop de naam, geboortedatum en leeftijd van de Nederlandse Holocaustslachtoffers zijn gegraveerd. Jacques Grishaver: “Het Nationaal Holocaust Namenmonument is onze poging om het onbevattelijke bevattelijk te maken. Letterlijk door de namen van hen, Joden, Roma en Sinti, die er niet meer mochten zijn, aanraakbaar te maken. Door de abstractie van een getal terug te brengen tot een tastbare gedenkplaa ts voor 102.000 individuele personen van vlees en bloed, met hun gedachten, wensen, verlangens en hoop.”
Zoni Weisz verloor in de oorlog zijn hele familie: “Dit is zo belangrijk voor ons en voor mij persoonlijk,” vertelde hij de Koning. “Ik was hier vrijdag. Toen kon ik even de stenen aanraken. Ik werd er heel emotioneel van. De namen van mijn zusjes en mijn broertje, mijn vader en mijn moeder.”
21 september: Prinsjesdag
Op 21 september kwamen de Leden van de Eerste en Tweede Kamer bij elkaar in de Grote Kerk in Den Haag voor de opening van hun nieuwe werkjaar. Het was de tweede keer dat de Verenigde Vergadering op Prinsjesdag in de Grote Kerk plaatsvond: de Ridderzaal bood niet genoeg ruimte in het licht van de geldende coronamaatregelen. Om diezelfde reden was de ceremoniële omlijsting vereenvoudigd en het aantal genodigden beperkt. Ook was er geen balkonscene en geen rijtoer door Den Haag: Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander, Hare Majesteit Koningin Máxima en Hunne Koninklijke Hoogheden Prins Constantijn en Prinses Laurentien arriveerden per auto bij de Grote Kerk.
De Troonrede die de Koning uitsprak paste bij de demissionaire status van het kabinet. Grote nieuwe keuzes voor de langere termijn waren daardoor niet aan de orde. “Tegelijkertijd ontslaat dat de zittende regering niet van de plicht te doen wat nodig is”, zei de Koning. “Sommige onderwerpen zijn zo urgent, dat stilstand nu ons land onnodig op achterstand zou zetten.” In de Troonrede werden vooral klimaat, woningbouw en rechtsstaat genoemd als urgente thema’s. Bij rechtszekerheid stak de regering de hand in eigen boezem: “De afhandeling van de aardbevingsschade in Groningen is te lang te stroperig geweest. In de toeslagenaffaire heeft de overheid mensen letterlijk en figuurlijk onrecht gedaan. In beide gevallen geldt: fouten moeten worden hersteld en wie recht heeft op compensatie moet die zo snel mogelijk krijgen.”
21 - 23 september: Moedig voorwaarts
Veilig geld kunnen ontvangen, kunnen betalen en sparen, een lening of een verzekering kunnen afsluiten: het zijn basisvoorwaarden voor ieder mens om een redelijk bestaan op te kunnen bouwen en overeind te blijven bij tegenslagen. Als speciale pleitbezorger van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties voor inclusieve financiering voor ontwikkeling bezocht Hare Majesteit Koningin Máxima de Algemene Vergadering van de VN in New York van 21 tot en met 23 september. Zij bood secretaris-generaal António Guterres haar twaalfde jaarverslag aan met een overzicht van haar werkzaamheden en de resultaten daarvan.
Volgens de Koningin is het belang van een goede toegang tot financiële diensten voor iedereen tijdens de COVID-19 pandemie nog duidelijker geworden. Meer dan vijftig landen hebben hiervoor inmiddels een nationale strategie opgesteld. Dit geeft moed om te blijven werken aan de opgaven die er nog steeds zijn, zoals de verantwoorde inzet van digitale betaalmiddelen, big data en algoritmes, de versterking van financiële educatie en de bescherming van consumenten. Daarnaast is het nodig dat vrouwen en ondernemers in het midden- en kleinbedrijf hun achterstand kunnen inhalen.
De Koningin nam deel aan diverse fysieke en digitale sessies. Zo sprak zij met een aantal vertegenwoordigers van landen waarmee zij regelmatig contact heeft over financiële inclusie. Onder hen waren de minister-president van Bangladesh en de presidenten van Vietnam en Nigeria.
28 september: Opgroeien is ook leren van fouten
Alcoholmisbruik. Winkeldiefstal. Gevaarlijke geintjes uithalen met vuurwerk. Rijden zonder rijbewijs. Schoolverzuim. Als jongeren de fout in gaan, gaat het vaak om dit soort zaken. Wat is dan de beste aanpak? Vervolging van deze relatief eenvoudige delicten heeft meestal niet het gewenste effect en duurt lang. Daarom introduceerde stichting Halt samen met politie en justitie in Rotterdam in 1981 een alternatief. Daarbij worden jongeren zo snel mogelijk geconfronteerd met de gevolgen van hun daden en krijgen ze de kans om hun fouten te herstellen, zonder strafblad.
Ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van Halt bracht Hare Majesteit Koningin Máxima op 28 september een bezoek aan het stadhuis van Rotterdam om met medewerkers, docenten, politiemensen en jongeren te praten over hun ervaringen. Eén van de onderwerpen die ter sprake kwamen was drugsgebruik. De jongeren zeiden dat veel van hun vrienden tijdens de coronatijd begonnen waren met blowen. Zoals een van hen zei: “Je komt makkelijker aan drugs dan aan een baan.” Wethouder Volksgezondheid Sven de Langen onderschreef de ernst van het probleem: ook monsters uit het rioolwater toonden toenemend drugsgebruik aan. De Koningin wilde weten wat Halt beter zou kunnen doen. De jongeren pleitten voor vroege voorlichting op scholen, ook over drugs.
Halt ziet jaarlijks 15.000 jongeren voor een Halt-straf, die kan bestaan uit pedagogische gesprekken, leeropdrachten, het aanbieden van excuses en schadevergoeding. “Opgroeien is ook fouten maken en daarvan leren”, zei de Koningin.
30 september: Boeren met hart voor de natuur
“Boer is geen beroep. Het zit in je dna”. Aan tafel bij de familie Slot, in het Overijsselse Sint Jansklooster, hoort Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander hoe de liefde voor het agrarische bedrijf bij zijn gesprekspartners van binnenuit komt. Al generaties lang ligt het familiebedrijf aan de rand van het Natura 2000 gebied de Wieden. Naast de melkveehouderij houdt de familie Slot zich bezig met rietteelt en natuurbeheer. Dat het niet altijd simpel is deze belangen met elkaar in evenwicht te brengen, blijkt uit de praktijkverhalen die de Koning te horen krijgt. Harm Slot: “De opbrengst van onze rietteelt loopt terug omdat het water te schoon is waardoor het riet te weinig voeding heeft.”
Om landbouw en natuur zo goed mogelijk samen te laten gaan, startte de provincie Overijssel samen met gemeenten, waterschappen en dertien natuur- en landbouworganisaties in 2013 het programma ‘Samen werkt beter’. Een voorbeeld van succesvolle samenwerking is de begrazing door koeien van de familie Slot van gronden van Natuurmonumenten. De biodiversiteit is hierbij gebaat. Bijzonder is dat de koeien met een pontje naar het natuurgebied worden gebracht. In het hele gebied is het bedrijf van Slot nog de enige ‘vaarboer’. Na Sint Jans Klooster ging de Koning ook naar Zwartsluis, waar hij het melkveebedrijf van de familie Spans bezocht. Hermen en Leanne Spans hebben hun bedrijfsvoering afgestemd op het versterken van de biotoop voor weidevogels en hebben geïnvesteerd in de overgang naar biologische landbouw. Ondanks de stap die ze hebben gezet blijft de toekomst van hun bedrijf onderwerp van gesprek binnen de familie. Zoon Harm-Jan: “Ik weet nog niet of ik mijn ouders ga opvolgen. Ik vind het een mooi vak, maar met de huidige regelgeving is het wel een grote uitdaging.”
