Kabinetsformatie
Direct na de verkiezingen voor de Tweede Kamer begint de formatie van een nieuw kabinet. De regie voor de kabinetsformatie ligt sinds 2012 bij de Tweede Kamer. Tijdens de formatie wordt de basis gelegd voor een nieuw kabinet en voor het beleid dat dit kabinet zal voeren.
De Koning wordt als staatshoofd en lid van de regering regelmatig geïnformeerd over het verloop van de formatie door de informateurs en de voorzitter van de Tweede Kamer. Als de formatie is afgerond ontvangt de Koning de formateur. De Koning ondertekent de besluiten tot benoeming van de ministers en staatssecretarissen. Vervolgens worden zij ten overstaan van de Koning beëdigd.
Kabinetsbeëdiging
Na het formatieproces, wanneer de onderhandelende partijen overeenstemming hebben bereikt over een coalitieakkoord, benadert de formateur de kandidaat-ministers en kandidaat-staatssecretarissen voor het nieuwe kabinet. Zodra alle posten zijn ingevuld, kan het nieuwe kabinet beëdigd worden. Op grond van de artikelen 43 en 46 van de Grondwet worden de nieuwe ministers en staatssecretarissen bij Koninklijk Besluit benoemd.
Op grond van artikel 49 van de Grondwet leggen de ministers en staatssecretarissen bij de aanvaarding van hun ambt ten overstaan van de Koning een eed of belofte af. Hiermee zweren of beloven zij trouw aan de Grondwet en een getrouwe invulling van hun ambt.
De beëdiging start met het tekenen van de Koninklijke Besluiten door de Koning. In deze besluiten is het ontslag en de benoeming van de ministers en staatssecretarissen vastgelegd. Alle besluiten worden ook door de minister-president gecontrasigneerd waarmee de ministeriële verantwoordelijkheid tot uitdrukking komt. Ministers die een staatssecretaris krijgen toegewezen contrasigneren het Koninklijk Besluit waarin de staatssecretaris van hun ministerie benoemd wordt.
Vervolgens leggen de nieuwe bewindspersonen, zoals artikel 49 van de Grondwet bepaalt, ten overstaan van de Koning een in de wet voorgeschreven eed of belofte en verklaring af. De directeur van het Kabinet van de Koning leest de tekst van de eed of verklaring en belofte voor:
Ik zweer (verklaar) dat ik, om tot minister (staatssecretaris) te worden benoemd, rechtstreeks noch middellijk, onder welke naam of welk voorwendsel ook, enige gift of gunst heb gegeven of beloofd.
Ik zweer (verklaar en beloof) dat ik, om iets in dit ambt te doen of te laten, rechtstreeks noch middellijk enig geschenk of enige belofte heb aangenomen of zal aannemen.
Ik zweer (beloof) trouw aan de Koning, aan het Statuut voor het Koninkrijk en aan de Grondwet.
Ik zweer (beloof) dat ik de plichten die mijn ambt mij oplegt getrouw zal vervullen.
De ministers en staatssecretarissen antwoorden met: “Zo waarlijk helpe mij God almachtig!” of “Dat verklaar en beloof ik!”. De eed of verklaring kan ook in het Fries worden afgelegd. Als eerste worden de minister-president en viceminister-president(en) beëdigd. Vervolgens leggen de ministers op volgorde van de instellingsdatum van hun departement de eed of verklaring en belofte af.
De ministers uit het vorige kabinet die doorgaan in het nieuwe kabinet zijn hierbij aanwezig, maar hoeven niet opnieuw de eed of verklaring en belofte af te leggen. Het staatsrechtelijk moment van de overgang naar een volgend kabinet vindt plaats wanneer alle ministers beëdigd zijn.
Bordesfoto
Na afloop van de beëdiging poseert eerst het kabinet met de Koning voor een officiële foto, gevolgd door een officiële foto van de regering. De foto van de regering wordt doorgaans gemaakt op het bordes van het paleis.
De regering bestaat uit de Koning en alle ministers. Het kabinet uit alle ministers en staatssecretarissen.
