Oktober
1 oktober: Eén worden met je spitzen
Het nieuwe gebouw van de Nationale Balletacademie in Amsterdam is geopend! Na een zoektocht van meer dan tien jaar heeft de academie een nieuw onderkomen gevonden. Het gebouw heeft zeven grote studio’s, waarvan er één als theaterzaal kan worden gebruikt.
Na diverse dansoptredens opent Koningin Máxima de Nationale Balletacademie. Vervolgens bezoekt ze een klassieke balletles en een repetitie waar jonge dansers zich klaarmaken voor hun rol in ‘Notenkraker & Muizenkoning’ van het Nationale Ballet. Ook spreekt Koningin Máxima met leerlingen en docenten.
1 oktober: To space and beyond!
Deze week zijn astronauten van over de hele wereld in Nederland voor het Planetary Congress van de Association of Space Explorers. Van de vereniging zijn ruim vierhonderd astronauten uit 38 landen lid, onder wie de Nederlandse astronaut André Kuipers.
Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima ontvangen deelnemers van het congres op het Koninklijk Paleis Amsterdam. Zij gaan in gesprek over het belang van ruimtevaart als economische drijfveer voor verschillende sectoren, zoals energie, navigatie, communicatie, veiligheid en verduurzaming.
Tijdens het congres spreken de astronauten met een breed publiek over het belang van exploratie en internationale samenwerking en de onmisbare rol van ruimtevaart in het dagelijks leven, zoals de inzet van ruimtevaarttechnologie voor een gezonde toekomst van onze planeet.
2 oktober: Steunpilaar van democratie en gemeenschap
Dagelijks zetten zo’n 215 lokale publieke omroepen zich in om nieuws te verslaan in 342 gemeenten in Nederland. Honderden professionele journalisten, redacteuren en technici, ondersteund door meer dan 10.000 vrijwilligers, maken dit mogelijk. Dit jaar bestaat de Nederlandse lokale publieke omroep vijftig jaar. De sectororganisatie zet zich in voor onafhankelijke lokale publieke omroepen die de lokale democratie versterken en mensen stimuleert om actief bij te dragen aan de gemeenschap.
De Koning bezoekt de lokale omroep Dtv in Oss en spreekt daar met diverse lokale omroepen over onder meer de uitdagingen waar lokale omroepen mee te maken krijgen, zoals de financiering en de veiligheid van journalisten. Ook krijgt de Koning een rondleiding over de redactie en langs de studio’s van Dtv Oss.
10 oktober: Jonge kunstenaars bekroond
“Het is elke keer weer spannend om te zien hoe jonge kunstenaars hun eigen weg zoeken en hun individuele signatuur proberen te vinden. Eigenheid, autonomie, vernieuwing; het zijn belangrijke waarden in de kunst.” De Koning spreekt de jonge kunstenaars toe en reikt de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst uit aan Faria van Creij-Callender, Shivangi Kalra en Tobias Thaens. Naast de prijs zelf onvangen ze ieder een bedrag van 9.000 euro. De prijs is bedoeld om jonge, talentvolle schilders tot 35 jaar een podium te bieden en aan te moedigen.
Dit jaar hebben 483 kunstenaars werk ingezonden. Na de prijsuitreiking opent de Koning de tentoonstelling met werken van de winnaars en genomineerden. De tentoonstelling was vanaf 12 oktober tot en met 10 november te bezoeken in het Koninklijk Paleis Amsterdam.
Ook wordt er ieder jaar een publiekprijs uitgereikt, bezoekers kunnen stemmen op hun favoriete schilderij. Het schilderij met de meeste stemmen wordt verloot onder de bezoekers die op dit schilderij hebben gestemd.
10 oktober: Oog in oog met ‘Reigning Queens’
In 1985 maakte kunstenaar Andy Warhol de popart serie ‘Reigning Queens’ die bestaat uit zeefdrukken van de op dat moment regerende koninginnen ter wereld: Koningin Beatrix, Koningin Margrethe II van Denemarken, Koningin Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk en Koningin Ntombi Twala van eSwatini, voorheen Swaziland. De ‘royal edition’ bestaat uit zestien met diamantstof afgezette zeefdrukken en is onderdeel van de collectie van Nationaal Museum Paleis Het Loo.
Prinses Beatrix is op Nationaal Museum Paleis Het Loo bij de opening van de tentoonstelling ‘Queens by Andy Warhol’. Na het openingsprogramma bezoekt de Prinses de tentoonstelling en spreekt met de conservator en andere medewerkers van het museum die betrokken zijn bij de totstandkoming.
De tentoonstelling was van 12 oktober 2024 tot 1 januari 2025 te bezichtigen. In verband met de kwetsbaarheid van het materiaal is het voorlopig de laatste keer dat de serie portretten te zien is.
11 oktober: Sneller door de Schelde
De Nieuwe Sluis in Terneuzen is voor zowel Nederland als België van belang voor een betere toegang en snellere doorstroming voor scheepvaart vanaf de Westerschelde naar het Kanaal van Gent, Terneuzen en verder. Koning Willem-Alexander en Koning Filip van België openen samen de Nieuwe Sluis. De komst van de Nieuwe Sluis zorgt voor nieuwe economische activiteiten in zowel de Zeeuws-Vlaamse als de Vlaamse regio en een betere benutting van het economisch potentieel van de Kanaalzone in beide regio's.
De Koningen openen de sluis vanaf een elektrisch schip. Vervolgens spreken zij met bedrijven die van de sluis gebruik gaan maken. Op het sluisplateau krijgen Koning Willem-Alexander en Koning Filip uitleg over de bouw en werking van de Nieuwe Sluis. Ook spreken zij met omwonenden, vrijwilligers en medewerkers.
15 oktober: Een bruisend verenigingsleven
Klaaswaal is een dorp met ruim 4.000 inwoners en kenmerkt zich door de rust van een landelijke, agrarische omgeving. De afgelopen decennia zijn diverse voorzieningen verdwenen waardoor inwoners steeds vaker zijn aangewezen op voorzieningen in nabijgelegen grotere plaatsen. De leefbaarheid en het sterke verenigingsleven zijn onderwerp van het bezoek van Koningin Máxima aan deze hechte dorpsgemeenschap.
Het bezoek begint op nieuwbouwlocatie Blom waar Koningin Máxima spreekt met toekomstige bewoners over hun keuze om in Klaaswaal te blijven wonen of er juist naar toe te verhuizen. In buurthuis Korstanjehuis - dat komend jaar gesloopt wordt - vertellen inwoners over het belang elkaar op deze plek te kunnen ontmoeten. Bij Muziekvereniging NLS woont Koningin Máxima een repetitie bij van muziekverenigingen NLS en Harmonievereniging Prinses Juliana en spreekt zij met leden. Bij voetbalvereniging SSS Klaaswaal gaat zij in gesprek met jonge voetballers en hun trainer. Tot slot helpt Koningin Máxima mee met een kantinedienst waar zij spreekt met verschillende inwoners van Klaaswaal die in het dorp actief.
16 oktober: Brûk it Frysk!
In romme mearderheid fan de ynwenners fan Fryslân brûkt it Frysk alle dagen. It is de taal dy't sy thús, op skoalle, op harren wurk en op sosjale media brûke.
Een ruime meerderheid van de inwoners van Fryslân gebruikt het Fries dagelijks. Het is de taal die zij thuis, op school, op het werk en op sociale media gebruiken. De Koning bezoekt Leeuwarden en spreekt met Friezen over de betekenis van de Friese taal in hun dagelijks leven en over de elementen die de Friese cultuur kenmerken.
Het werkbezoek start bij de Fryske Akademy, waar de Koning met wetenschappers spreekt over hun onderzoek naar de Friese taal, geschiedenis en cultuur. Vervolgens wandelt de Koning naar historisch en letterkundig centrum Tresoar, waar het verleden van Friesland is opgeslagen in een archief, bibliotheek en museum. De Koning woont hier onder meer een kindercollege bij uit het lesprogramma ‘Draadjes naar het verleden’. Afsluitend spreekt Koning Willem-Alexander bij uitgeverij Afûk met onder andere een taaltrainer en een student over de betekenis van het Fries in het dagelijks leven.
22 oktober: Plantaardig en circulair plastic
Polyethyleenfuranoaat, PEF in het kort, is een alternatief voor traditionele op aardolie gebaseerde kunststoffen. Koningin Máxima opent de nieuwe fabriek van Avantium in Delfzijl, waar de chemische bouwsteen (FDCA) voor het volledig plantaardige en circulaire plastic PEF wordt geproduceerd. Het plantaardige plastic wordt gemaakt van suikers en kan breed worden toegepast, van flessen en verpakkingen tot folies en textiel. Avantium is het eerste bedrijf ter wereld dat FDCA en PEF op grote schaal zal produceren.
Na de opening krijgt Koningin Máxima een rondleiding door de fabriek en spreekt zij met medewerkers en betrokkenen over de mogelijkheden van PEF, recycling en de grondstoffentransitie. Ook minister Hermans van Klimaat en Groene Groei is bij het bezoek aanwezig.
26 oktober: Neergestort en omgekomen
Schijnvliegveld de Kiek diende vanaf de bezetting in 1940 tot eind 1944 als bliksemafleider voor het door de Duitsers ingenomen vliegveld Gilze-Rijen. Op 7 september 1942 stortte een Wellington III bommenwerper van de Nieuw-Zeelandse Luchtmacht neer op de hoek van het schijnvliegveld en de toenmalige spoorlijn het Bels Lijntje. De vijfkoppige bemanning kwam daarbij om het leven. Hun lichamen zijn begraven op de Algemene begraafplaats in Tilburg.
Professor mr. Pieter van Vollenhoven onthult in Riel een monument ter nagedachtenis aan de omgekomen bemanning. De militair attachées van Duitsland en Nieuw-Zeeland zijn hierbij aanwezig. Stichting de Vrienden van de Kiek heeft het monument laten maken.
