Toespraak van Hare Majesteit de Koningin, 30 maart 2006
tijdens het staatsbezoek aan Argentinië, 30 maart - 1 april 2006
Buenos Aires, 30 maart 2006
Mijnheer de President,
Het is voor mij een groot genoegen Uw land te bezoeken en hier vanavond Uw gast te zijn. Ik ben verheugd dit te kunnen doen in gezelschap van mijn zoon Prins Alexander, die Uw land al eerder heeft leren kennen en waarderen, en van mijn schoondochter Prinses Máxima, een kind van Uw volk en de best denkbare gids die wij ons voor deze reis zouden kunnen wensen.
Het is voor iedere Nederlander een bijzondere ervaring dit land, dat twee keer zoveel inwoners heeft als het onze maar bijna zeventig keer zo groot is, te bezoeken. Begrippen als ruimte en stilte krijgen hier een nieuwe betekenis. Zelf heb ik enkele dagen geleden voor het eerst kunnen genieten van het natuurschoon van Santa Cruz, een provincie die U na aan het hart ligt. Wij zullen tijdens dit bezoek met verschillende aspecten van Uw land kennismaken, maar ik besef dat niemand Argentinië in één reis echt kan leren kennen of zich zelfs maar een voorstelling kan maken van de uitgestrektheid en de rijke verscheidenheid van dit land.
De liefde van de Argentijnen voor de natuur is welbekend, maar er is méér dan alleen maar natuur. Argentinië is eveneens rijk aan cultuur. De schrijver Jorge Luis Borges, om slechts één naam te noemen, behoort tot de groten van de wereldliteratuur. Zijn werk wordt ook in Nederland bewonderd. Buenos Aires kan bogen op belangrijke musea en collecties met een internationale reputatie. Daarbij kent Uw land een bloeiende filmindustrie. Het feit dat in elk van de afgelopen drie jaren de Prins Claus Prijs - waaraan de naam van mijn man is verbonden - is toegekend aan Argentijnse personen en instellingen, toont aan hoezeer de culturele activiteiten van Uw land internationaal waardering oogsten.
Nederland en Argentinië worden gescheiden door een van 's werelds grootste oceanen. Maar zeeën en oceanen zijn voor de Nederlandse zeelieden sinds vroege tijden eerder een uitdaging dan een belemmering geweest. Reeds in 1599 arriveerde een van onze grootste wereldreizigers, Olivier van Noort, in Puerto Deseado in de U zo bekende provincie Santa Cruz. Andere expedities volgden en verschillende wateren rond Uw land kregen zo namen die ontleend zijn aan Nederlandse zeelieden als Le Maire of plaatsen, zoals de naar de stad Hoorn genoemde Cabo de Hornos.
Enkele eeuwen later kregen onze bilaterale betrekkingen een intensiever karakter. Koning Willem I stuurde het fregat Lynx naar Zuid-Amerika. Toen dit schip de Rio de la Plata opvoer, sprongen twintig matrozen overboord omdat ze in Argentinië wilden blijven. Waar hun voorkeur voor dit land, dat zij nooit eerder hadden gezien, vandaan kwam, is helaas onduidelijk. Dat geldt niet voor de Groningse schippers die in het midden van de negentiende eeuw de Argentijnse rivieren bevoeren en daar het goederenvervoer tussen de havens verzorgden en evenmin voor de ongeveer 4000 Nederlanders die aan het eind van die eeuw naar Argentinië emigreerden. Zij zagen hier mogelijkheden een nieuw en beter bestaan op te bouwen. De Hollandse landbouwkolonie in Tres Arroyos, die ik morgen hoop te bezoeken, is een van de blijvende resultaten van deze pioniersgeest.
In die tijd zagen ook de eerste Nederlandse bedrijven kansen in Argentinië. In het handelsverkeer dat zich allengs tussen onze beide landen ontwikkelde, is de haven van Rotterdam een belangrijke rol gaan spelen als toegangspoort tot Europa voor bekende Argentijnse producten als graan, vlees en wijn. De gemeenschappelijke markt die nu in Europa bestaat, heeft als voorbeeld van intensieve samenwerking tussen landen in Uw deel van de wereld op succesvolle wijze navolging gevonden in de Mercosur, waarvan Uw land thans het voorzitterschap bekleedt.
Mijnheer de President,
Uw land heeft zeer moeilijke jaren achter de rug. De tijd van de militaire dictatuur met haar vele verschrikkingen en schendingen van de mensenrechten heeft destijds in ons land diepe indruk gemaakt. In Nederland leefden velen intens mee met de moedige mannen en vrouwen die zich tegen de dictatuur verzetten. De sympathie met de vervolgden is in ons land onverminderd blijven bestaan. Uw land lijdt nog steeds onder de erfenis van die donkere jaren. U heeft dit probleem onderkend en op moedige wijze aan de orde gesteld. Uw regering probeert alsnog recht te doen aan de vervolgden, in de overtuiging dat de verwerking van het verleden een voorwaarde is voor de verdere opbouw van een stabiele samenleving.
Na de moeilijke jaren van de dictatuur kende Uw land een periode van relatieve voorspoed en stabiliteit. Helaas werd Argentinië daarna getroffen door een ernstige economische recessie, die tot een diepe crisis leidde, met grote sociale gevolgen. Velen zagen hun spaargelden vervliegen, honderdduizenden werden het slachtoffer van de dramatisch gestegen werkloosheid. Het Argentijnse volk heeft met enorme inspanningen getracht deze zeer moeilijke omstandigheden te boven te komen. Nu is er uitzicht op herstel en ruimte voor optimisme. Zoals U zelf hebt benadrukt, is voortzetting van dit economisch herstelproces noodzakelijk om de zorgelijke armoede te verminderen. Een interessante en positieve ontwikkeling in deze periode van opbouw zijn de solidariteitsbewegingen van vrouwen, boeren en werklozen die zich overal in het land manifesteren.
In een beleid dat is gericht op economische groei en maatschappelijke stabiliteit zullen naast de noodzakelijke grote ondernemingen ook micro-ondernemers een belangrijke rol kunnen spelen. Het bijzondere belang van microkrediet voor kleine ondernemers en starters op de markt is onlangs door mijn schoondochter Máxima in het kader van het Jaar van het Microkrediet van de Verenigde Naties naar voren gebracht.
Mijnheer de President,
Argentinië en Nederland liggen ver van elkaar, hebben elk een heel eigen geschiedenis doorgemaakt en worden bewoond door volken die in vele opzichten van elkaar verschillen. Toch werken wij op verscheidene gebieden goed samen. Tussen Argentijnse en Nederlandse universiteiten vinden bijvoorbeeld frequente en intensieve uitwisselingen van docenten en studenten plaats. Een verrassend succes van intieme samenwerking op een heel ander gebied is de schepping van een fraai nieuw runderras, dat hier onder de vertrouwenwekkende naam Holando-Argentino de pampa's begraast.
Soms kenmerkt onze relatie zich ook door vruchtbare vormen van rivaliteit. Het meest aansprekende voorbeeld is de voetbalsport, een terrein waarop onze beide landen elkaar verschillende malen hebben getroffen. Binnenkort zal dat weer het geval zijn. Ik wens onze beide teams in het komende toernooi veel succes en zou het toejuichen als zij elkaar zouden ontmoeten in de finale.
Mijnheer de President,
Afstanden zijn er om te overbruggen. Dat is onze landen al in een ver verleden gelukt en sindsdien zijn de mogelijkheden daartoe alleen maar talrijker geworden. Laten wij door steeds nieuwe vormen van samenwerking te vinden, die mogelijkheden ten volle gebruiken.
Ik nodig alle aanwezigen gaarne uit met mij het glas te heffen op Uw gezondheid, Mijnheer de President, op die van Mevrouw Kirchner, op de goede betrekkingen tussen onze beide landen - weerspiegeld in de band tussen mijn zoon en schoondochter - en op het welzijn en de voorspoedige toekomst van het Argentijnse volk.