Koningin, Prins Constantijn en Prinses Laurentien bij uitreiking Roosevelt Four Freedoms Awards te Middelburg
Hare Majesteit de Koningin en Hunne Koninklijke Hoogheden Prins Constantijn en Prinses Laurentien der Nederlanden zijn zaterdag 8 mei 2004 in de Abdij te Middelburg aanwezig bij de uitreiking van de Four Freedoms Awards 2004. Het Amerikaanse Franklin and Eleanor Roosevelt Institute kent deze onderscheiding toe aan personen die op mondiaal niveau een substantiële, moedige en persoonlijke bijdrage hebben geleverd aan de vrijheid in de wereld. De Awards worden dit jaar uitgereikt aan Kofi Annan, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Lennart Meri, schrijver/filmer en oud-president van Estland, dr. Sari Nusseibeh, hoogleraar in de filosofie en rector van de Palestijnse Al-Quds Universiteit in Oost-Jeruzalem, Magguie Barankitse, initiator van de Huizen voor Vrede in Burundi, en de Nederlander Max Kohnstamm, die aan de wieg stond van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de voorloper van de Europese Unie.
De onderscheiding is vernoemd naar de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt. Zijn voorouders zijn uit Zeeland naar de Verenigde Staten geëmigreerd. De vier vrijheden werden door Roosevelt tijdens de Tweede Wereldoorlog opgesomd in een rede tot het Amerikaanse congres: de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van geloof, de vrijwaring van gebrek en de vrijwaring van vrees. Het Roosevelt Institute wil, door de erkenning van de grote verdiensten van de voorvechters die voor deze grondrechten opkomen, de onschatbare waarde benadrukken van vrijheid, die voor veel mensen in de wereld allerminst vanzelfsprekend of gegarandeerd is.
Elke twee jaar worden vijf Awards toegekend. Vier aan personen wier inzet direct kan worden verbonden aan één van de vier vrijheden en één aan een persoon die zijn functie, zijn persoonlijkheid en zijn invloed langdurig heeft aangewend ten dienste van de menselijke vrijheid in al zijn facetten. In 2002 werd deze Four Freedoms Award toegekend aan Nelson Mandela, dit jaar aan Kofi Annan.
Kofi Annan
Kofi Annan ontvangt de prijs voor zijn toewijding aan de Verenigde Naties, die onder zijn leiding nieuw elan kreeg. Hij toont zich, aldus het Roosevelt Institute, een onafhankelijke gids die zich met tomeloze energie en grote betrokkenheid inzet voor verhoging van de levensstandaard van alle wereldburgers en het bereiken van vrede in de wereld. Daardoor en met zijn persoonlijke charme, diplomatieke gaven en beheerste overtuigingskracht weet Annan respect af te dwingen en het vertrouwen te winnen van de volkerengemeenschap. Hij is nooit beducht eigen verantwoordelijkheid te nemen voor verdediging van de internationale rechtsorde waartoe de landen zich door het Handvest van de VN gebonden hebben.
Overige onderscheidingen
Naast de Award voor Kofi Annan worden nog vier afzonderlijke onderscheidingen toegekend.
Lennart Meri, politicus en schrijver/filmer die twee keer werd gekozen tot president van Estland, krijgt de onderscheiding voor vrijheid van meningsuiting. Bijna een kwart eeuw ondernam hij talloze gevaarlijke expedities in moeilijk bereikbare regio's van de voormalige Sovjet-Unie. Zijn films en boeken over het conflict tussen lokale cultuur en een centraal geleide planeconomie vonden hun weg over de wereld in vele vertalingen.
De Palestijn dr. Sari Nusseibeh krijgt de onderscheiding voor vrijheid van godsdienst. Deze professor in de filosofie en rector van de Al-Quds Universiteit in Oost-Jeruzalem is een inspirerende en moedige pleitbezorger voor het doorbreken van de geweldsspiraal tussen Israël en de Palestijnen. Hij is een van de vooraanstaande Palestijnen die nadrukkelijk afstand neemt van haat en wraak die de regio in zijn greep houdt.
De Afrikaanse Magguie Barankitse is de onderscheiding voor vrijwaring van gebrek toegekend voor haar meer dan tien jaar durende inzet om kinderen van alle etnische groepen in het door oorlog verscheurde Burundi te helpen. In een land dat geteisterd werd door etnische genocide is zij een symbool van hoop, liefde en vertrouwen in een betere toekomst. Meer dan 10.000 kinderen vonden onderdak in haar 'Huizen van Vrede'. Ook heeft ze de strijd aangebonden tegen de verspreiding van de ziekte aids die in Afrika epidemische vormen heeft aangenomen.
Tenslotte ontvangt de Nederlander Max Kohnstamm een onderscheiding voor vrijwaring van vrees als Europeaan van het eerste uur. Hij stond aan de wieg van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de voorloper van de Europese Unie. Als pionier van de Europese eenwording was hij een belangrijk pleitbezorger voor stabiliteit en saamhorigheid in de zwaar getraumatiseerde Europese regio waarin de voormalige vijanden hun wantrouwen moesten overwinnen om elkaar te vinden in samenwerking die tot nieuwe economische voorspoed heeft geleid. Kohnstamm ontvangt de prijs uit handen van zijn petekind, Prins Constantijn.
Lijst van laureaten
De lijst van laureaten vermeldt onder anderen de namen van Helmut Schmidt, Olof Palme, Václav Havel, Simon Wiesenthal, Jan Tinbergen, Ruud Lubbers, de Dalai Lama, Artsen zonder Grenzen, Desmond Tutu en H.K.H. Prinses Juliana. In de kersttoespraak van 2003< die Koningin Beatrix opdroeg aan haar moeder verwees zij naar deze onderscheiding. De Koningin noemde de vier vrijheden de morele pijlers van onze beschaving.