Toespraak van Koningin Máxima bij de opening van de Nationale Onderwijstentoonstelling 2025

Mevrouw Wilschut, dames en heren, 

Wat fijn om weer in uw midden zijn. Twee keer eerder was ik bij de Nationale Onderwijstentoonstelling, als erevoorzitter van Wijzer in Geldzaken en als erevoorzitter van Méér Muziek in de Klas. Prachtig om te zien hoe alle professionals in het onderwijs elkaar elke twee jaar ontmoeten en inspireren. 

Vandaag sta ik hier als erevoorzitter van Stichting MIND Us. MIND Us heeft als doel dat jongeren mentaal gezond en veerkrachtig opgroeien en hulp weten te vinden als dat nodig is. Dit doen we mét jongeren samen. In hun leefwereld, in de wijk, bij sportclubs en verenigingen, het leven online én het leven op school. 

Met grote toewijding helpt u steeds weer een nieuwe generatie op weg. Fantastisch! U speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van onze kinderen. Al heel vroeg komen zij bij u; op de opvang, op de basisschool en in het voortgezet onderwijs.  

Bij u in de klas leren kinderen lezen en schrijven, rekenen, geschiedenis en natuurkunde, en nog veel meer. Ze ontwikkelen cognitieve vaardigheden, maar ze leren er ook over het leven. Ze sluiten vriendschappen, vinden eerste liefdes en krijgen met tegenslag te maken.   

Met de meeste leerlingen gaat het gelukkig goed, maar er zijn ook leerlingen die worstelen. Onzekerheid en twijfels horen bij het leven, maar soms is er meer aan de hand. De helft van de mentale problemen ontstaat voor het 15e levensjaar.

Een kind dat stiller wordt en zich terugtrekt, schoolresultaten die omlaag gaan; dit zijn tekenen dat er misschien iets aan de hand is. Tekenen die u vaak als eerste ziet. 

Ik vraag u; bied dan een luisterend oor. Wees de veilige plek waar leerlingen terecht kunnen. Bied hun ruimte en veiligheid om hun verhaal te doen. Dan is er al veel gewonnen. Door vroeg signalen op te vangen, kunnen we voorkomen dat mentale problemen bij kinderen en jongeren te groot worden. De Checkers, een snelle online lesmodule van MIND Us, kan u helpen dit gesprek te voeren. 

Open en eerlijk praten over mentale gezondheid biedt jongeren de taal die ze nodig hebben om zich uit te drukken en leert hen gevoelens te herkennen. Zo breken we samen het stigma af. Niet elk proefwerk levert een tien op en niet elke dag in het leven hoeft perfect te zijn. Fouten maken mag. Zo leren en groeien we. 

Aandacht voor mentale gezondheid is een belangrijk onderdeel binnen het onderwijs. Er is veel wat scholen van elkaar kunnen leren. Het is belangrijk om na te gaan wat werkt, zodat scholen niet steeds opnieuw het wiel hoeven uit te vinden. Er zijn gelukkig goede voorbeelden!
 
Zo weten we dat de STORM-aanpak jongeren kan helpen om te leren dat zij zelf invloed hebben op hun gevoelens, stemming en mentale gezondheid. 
Het Kracht in Controle programma is ook een goed voorbeeld. Daarbij wordt gewerkt aan positieve groepsvorming in de klas en aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. 

De interventies waarvan is bewezen dat ze helpen om mentale gezondheid een plek te geven in het onderwijs, gaat MIND Us voor u op een rij zetten in een handige lijst. Dat doen we in goede afstemming met onze partners. Het resultaat presenteren we deze zomer.

Ik hoop dat u de komende dagen ervaringen uitwisselt en dat u zich laat inspireren. Bijvoorbeeld in de MIND Space Lounge. Samen met Gezonde School en de Gezonde Generatie laat MIND Us hier zien hoe mentale gezondheid in het onderwijs versterkt kan worden. 

Mentale gezondheid verdient een vanzelfsprekende plek op school. Dat is work in progress, maar essentieel voor onze jongeren. Fijn dat ook ú zich hiervoor wilt inzetten! 

Dank u wel.