Toespraak van Koning Willem-Alexander bij het staatsbanket ter gelegenheid van het staatsbezoek van president Sergio Matarella van de Italiaanse Republiek, Amsterdam
De toespraak is uitgesproken in het Engels.
Signor Presidente,
Un caloroso benvenuto a Amsterdam!
Wat een groot plezier en een voorrecht om u en uw dochter te ontvangen in het Koninklijk Paleis in onze hoofdstad. Het is ruim vijf jaar geleden dat mijn vrouw en ik bij u te gast waren in het Palazzo del Quirinale in Rome. Wat een onvergetelijk staatsbezoek was dat! Een bezoek dat ons ook naar het mooie Sicilië bracht, naar Palermo, uw geboortestad.
Het lijkt zo kort geleden. Maar wat is er sindsdien veel gebeurd! Uw land werd bijzonder zwaar getroffen door de covid-pandemie, die zoveel verdriet en zorgen heeft gebracht in miljoenen families wereldwijd. De Russische agressie in Oekraïne heeft een grote impact op ons hele continent. En uw land werd deze zomer ook nog geplaagd door de ernstigste droogte sinds mensenheugenis.
Gelukkig waren er ook mooie momenten om samen te vieren. Zoals de Italiaanse overwinning op het Songfestival vorig jaar, hier in Rotterdam.
Terugkijkend op de afgelopen periode kan ik zeggen dat de gebeurtenissen onze landen alleen maar hechter aaneengeklonken hebben.
We zijn cari alleati – dierbare bondgenoten. We staan elkaar bij in moeilijke tijden. We laten elkaar als lidstaten van de Europese Unie niet los, wat er ook gebeurt.
Onze ware kracht komt naar boven als we op de proef worden gesteld. Als vrije, samenwerkende Europese naties vormen we een sterk front tegen het brute geweld van Rusland. En samen beschermen we de Europese burgers tegen de ergste gevolgen van tegenslagen en crises.
De Italianen laten dit op indrukwekkende wijze zien. Na de beproevingen van de pandemie, kwam uw land snel met een gedegen herstelplan. Een plan dat belangrijke vernieuwingen in gang zet die de economie en de samenleving nieuw elan geven.
Wij Nederlanders zijn ons bewust van onze reputatie. Wij weten dat we soms te boek staan als een land dat alles beter weet. Maar we zijn gelukkig ook een land dat kritisch op zichzelf kan zijn en dat in staat is tot bewondering voor de prestaties van anderen. Wij zien het gewicht van Italië in Europa en in de wereld, als lid van de G7, de G20 en de NAVO. En we kijken met respect naar de vorderingen die u maakt, bijvoorbeeld in de aanpak van de georganiseerde misdaad.
Voor ons beiden is dit een gevoelig onderwerp met een persoonlijke dimensie. Uw eigen broer werd als gouverneur van Sicilië het slachtoffer van maffiageweld. Al heel lang stelt uw land zich tegen criminele ondermijning teweer. Ons land wil heel graag van u leren en ik ben blij dat u ons de hand reikt en dat de samenwerking de laatste tijd zo hecht is geworden.
Meneer de President, we zijn er trots op samen met de Italiaanse Republiek en vier andere partners aan de wieg te hebben gestaan van de Europese Unie. Uw landgenoot Alcide De Gasperi speelde daarbij een vooraanstaande rol. Hij begreep het belang van de lange termijn in de politiek en pleitte voor ‘a renewed faith in the destiny of Europe’. “We have to capture the imagination of the youth of Europe”, zei hij.
Dit zijn woorden die ook op u van toepassing zijn. U belichaamt de continuïteit van de Italiaanse democratische rechtsstaat, met al zijn ‘checks and balances’. En tegelijkertijd bent u als vitale 81-jarige een vurig pleitbezorger van de jeugd. U verplaatst zich in de situatie van jonge mensen en vraagt zich af: in welk Italië, in welk Europa willen zij leven?
Het typeert u dat u tijdens uw bezoek ook naar Maastricht zult gaan om uw visie op Europa te geven. Maastricht, kruispunt van Europese culturen. De stad waar in 1992 het Verdrag werd ondertekend dat de Europese integratie een nieuwe impuls gaf. En de stad waar studenten uit alle windstreken - en zeker ook uit Italië - zich thuis voelen.
De onderwerpen die tijdens dit staatsbezoek aan bod komen, zijn alle uiterst relevant voor jonge mensen. Ik denk bijvoorbeeld aan de vergroening van onze economieën. Aan ons antwoord op de klimaatverandering. Aan digitale innovatie. En aan vrede en veiligheid in Europa en daarbuiten.
En laten we de kracht van cultuur niet vergeten. Dutch design gedijt goed in Bella Italia en jonge kunstenaars en designers uit beide landen weten elkaar en ons steeds weer te verrassen.
Meneer de President, sinds de laatste keer dat wij elkaar ontmoetten, hebben wij als Europeanen stevige lessen geleerd. We hebben geleerd dat we zwaar geraakt kunnen worden door gebeurtenissen buiten onze invloedssfeer, maar dat we samen beschikken over een verbazingwekkende kracht.
We hebben geleerd wat onze kwetsbaarheden zijn. Maar als we elkaar vasthouden, zijn we onoverwinnelijk, ook midden in de felste storm.
We geloven in dezelfde waarden van vrijheid, gelijkwaardigheid en recht. Het is onze gezamenlijke opdracht om deze waarden te allen tijde hoog te houden. Wij zijn u dankbaar voor uw onvermoeibare inzet hiervoor.
Dat de democratische rechtsstaat onze Poolster mag blijven, en menselijkheid ons kompas!
In deze geest van vriendschap en verbondenheid, wil ik u allen vragen het glas met mij te heffen.
Op uw gezondheid, meneer de President!
Op de gezamenlijke toekomst van de Repubblica Italiana en het Koninkrijk der Nederlanden.