Toespraak van Prinses Máxima bij Landelijke bijeenkomst Microfinanciering in IJsselstein, 4 juni 2009
Dames en heren,
Ondernemers beginnen vaak met vrijwel niets. Geen geld, geen personeel, geen ondersteuning. Ze starten met een werkbank in een garagebox. Met een laptop op een zolderkamer. Met lef en ervaring als schoonmaker, zoals Dogan in het filmpje. Maar één ding hebben ze allemaal: een droom. Ze rennen voor hun dromen, durven ambitieus te zijn, en hebben geweldige ideeën.
En toch draaien hun plannen te vaak op niets uit. De redenen daarvoor zijn divers. Soms is het bedrag te klein om voor een bank interessant te zijn. Soms omdat ze een lage opleiding hebben, in de schuldsanering hebben gezeten, of als starter domweg nog geen jaarcijfers kunnen laten zien. In dit soort gevallen zijn de risico's en de kosten voor de banken vaak te hoog. Daarom ben ik heel blij om te zien dat het idee voor een landelijk systeem voor microfinanciering navolging heeft gekregen.
Geld is trouwens vaak niet eens het grootste obstakel. Hoe schrijf je een goed businessplan? Hoe stel je een helder contract op? Hoe zet je een inzichtelijke administratie op? Starters bijten hun tanden vaak stuk op dat soort vragen. Daarom zijn begeleiding en coaching minstens even belangrijk als geld. Uit onderzoek blijkt dat ondernemers die gecoacht worden, veel vaker succesvol zijn.
U zag net Varsha Hoogmoed, Burhan Dogan en Remco Bakker in het filmpje. De ene zette een tandenwitkliniek op, de ander een eigen schoonmaakbedrijf, de laatste een mobiele showroom. Ik vind dat geweldig. Zij hebben lef, doorzettingsvermogen en enthousiasme! Dit zijn de mensen voor wie wij ons inzetten. Wij willen ervoor zorgen dat ondernemers met goede ideeën hun dromen kunnen verwezenlijken.
Ik spreek hier vandaag namens de Raad voor de Microfinanciering, waarvan ik sinds maart 2007 deel uit maak. Onze voorzitter is vandaag in Milaan voor een bijeenkomst van het Europese netwerk Microfinanciering. In Europa is men zeer geïnteresseerd om te horen over het landelijk systeem voor microfinanciering in Nederland.
Zoals u weet heb ik me namens de Verenigde Naties de afgelopen jaren bezig gehouden met microfinanciering in de wereld. Ik heb in die jaren behoorlijk wat ondernemers gesproken uit verschillende landen. In die gesprekken bleek telkens weer dat het bij microkredieten eigenlijk gaat om drie dingen: vertrouwen, trots en onafhankelijkheid. Als je een kleine lening aan een ondernemer geeft, schenk je hem het vertrouwen dat hij terugbetaalt. En als dat lukt, is hij trots en onafhankelijk. Is dat niet wat ieder van ons nodig heeft - vertrouwen, trots en onafhankelijkheid?
Ook in Nederland. Dus keken we naar ons eigen land en dachten: waarom zou dit niet in Nederland werken? Waarom niet een kans bieden aan mensen die hier klein willen beginnen?
Dat ik u vandaag kan vertellen dat microfinanciering in Nederland stevig op de kaart staat, voelt daarom ook een beetje als mijn droom die werkelijkheid wordt. En dat heb ik aan u allemaal in deze zaal te danken. Aan uw inzet, harde werk en creativiteit!
Laat mij nog heel even teruggaan naar waar we zijn begonnen, voordat ik verder ga met waar we staan en waar we heen willen.
Microfinanciering is niet helemaal nieuw in Nederland. Maar de bestaande initiatieven waren lokaal en sterk versnipperd. Gesteund door een rapport van McKinsey, concludeerden we als Raad voor Microfinanciering eind 2007 dat kleine ondernemers wel degelijk behoefte hebben aan kredieten en coaching, maar dat zij die toegang niet kregen via de reguliere kanalen. Want ook hier is toegang tot banken voor veel starters en kleine ondernemers een probleem.
Daarom heeft de Raad voor Microfinanciering de Staatssecretaris van Economische Zaken geadviseerd om te bekijken hoe microfinanciering landelijk opgezet kon worden. En zo zijn de huidige landelijke pilots van start gegaan.
En waar staan we nu?
We zijn nog steeds in de proeffase. Het Landelijke Netwerk Microfinanciering is minder dan een jaar oud. De organisatie Qredits -- een van de twee pilots -- is in januari van start gegaan. De andere pilot - de borgstellingsregeling van het ministerie van SZW - is dit jaar ook opengesteld voor mensen zonder uitkering.
En ik heb goed nieuws: als we zo doorgaan overtreffen we onze eigen plannen! Wij dachten in dit jaar 500 ondernemers aan coaching en krediet te kunnen helpen. In vier maanden tijd hebben in totaal al 175 ondernemers een klein krediet ontvangen, variërend van 500 tot 35 duizend euro. Qredits alleen heeft tot nu toe al 1150 aanvragen voor microfinanciering binnen gekregen.
Wie zijn nou de ondernemers die microkrediet aanvragen? Die vraag kan ik niet snel beantwoorden. Want het is echt een heel diverse groep. Jong of oud, vrouw of man, blank of zwart, autochtoon of allochtoon, hoog- of laag opgeleid, in loondienst of zonder werk: dat maakt eigenlijk niet uit. Microkrediet is in principe beschikbaar voor iedere ondernemer in de dop die een klein kapitaal nodig heeft en soms hulp zoekt om dit allemaal op te zetten.
Het is geweldig dat we al zo ver zijn. Maar we moeten niet ons uiteindelijke doel uit het oog verliezen: microfinanciering moet uitgroeien tot een duurzaam initiatief dat op eigen benen kan staan. Dit zou betekenen dat dit initiatief zonder steun van de overheid kan blijven bestaan. Dat kunnen we alleen bereiken door efficiënt te werken en ons goed te richten op de behoeftes van onze klanten. Want uiteindelijk gaat het erom dat onze klanten het goed doen.
Om dat te bereiken moeten we op de korte termijn 3 stappen zetten:
Ten eerste moeten we ervoor zorgen dat ondernemers op nog meer plekken terecht kunnen voor microfinanciering en coaching. In heel Nederland zijn er nu 22 Microfinancierings ondernemerspunten opgericht en 18 zijn in oprichting; eind dit jaar zitten we dus minstens op 40. Dat is een prachtig begin. Maar er zijn meer ondernemerspunten nodig om onze diverse doelgroepen te bereiken! Waar onze doelgroepen zitten, daar moeten wij ook zitten! Ik hoop daarom op veel nieuwe initiatieven!
Ten tweede moeten we ervoor zorgen dat coaching toegankelijker en beter betaalbaar wordt. Coaching is echt heel belangrijk, daar hangt de kwaliteit van onze ondernemers van af. Want succes blijkt voor 20% afhankelijk van geld en voor 80% van een goed plan en goede uitvoering.
En ten derde moeten we zakelijk zijn. Microfinanciering is business. Het gaat om leningen met rente die op tijd moeten worden terugbetaald. En reken maar dat ondernemers daarvan zijn doordrongen. Met microfinanciering helpen we ondernemers om hun dromen te verwezenlijken. Maar wij hebben ons doel pas bereikt wanneer zij de lening hebben terugbetaald en zonder ons verder kunnen. Dan hebben ze van niets… iets duurzaams gemaakt. Dat is wat we willen bereiken met microfinanciering in Nederland.
Kleine ondernemers die een steuntje in de rug verdienen. Zodat zij met vertouwen, trots en onafhankelijkheid de toekomst tegemoet kunnen zien.
Ik wil u in de zaal oproepen om u hiervoor te blijven inzetten, en ik hoop op veel nieuwe initiatieven. U mag trots zijn op wat we al hebben bereikt.
Ik vind het fantastisch dat verschillende ondernemers vandaag zijn gekomen om hun ervaringen te delen. Want U bent de reden waarom wij dit allemaal doen.
Dank u wel.