Toespraak van Prinses Máxima op 6 december 2005

Toespraak | 06-12-2005

Het belang van microfinanciering ter bestrijding van de armoede in de wereld.

Uwe Excellentie, dames en heren - hartelijk dank. Het is voor mij een eer om hier vandaag in mijn oude universiteit, als lid van de Groep van Adviseurs voor het Internationale Jaar van het Microkrediet 2005 tot u te kunnen spreken. Als studente van dit instituut heb ik in deze zaal jarenlang lezingen en conferenties bijgewoond, dus stelt u zich de emotie voor - en waarom ook niet, de nervositeit - die ik vandaag voel terwijl ik hier sta, aan deze kant van het podium.

Men heeft mij uitgenodigd om te spreken over het belang van microfinanciering om de armoede in de wereld te bestrijden. De ervaringen, waarover wij heden ten dage beschikken, tonen duidelijk aan dat microfinanciering een effectief instrument is in de strijd tegen de armoede. In verschillende landen is bewezen dat de toegang tot kleine leningen de mensen in staat stelt hun inkomen te verdubbelen of zelf te verdrievoudigen. En, wat nog belangrijker is, het draagt bij aan de opbouw van de locale economieën vanaf de basis, één van de voorwaarden van duurzame ontwikkeling.

Veel mensen zijn creatief en ondernemend, maar omdat ze arm zijn hebben zij geen toegang tot financiële diensten en kunnen daardoor hun talenten en ondernemerszin niet ontwikkelen. Tot nu toe werd deze bevolkingsgroep als niet interessant beschouwd voor de commerciële banken. Maar het wordt tijd die mentaliteit te veranderen. In verschillende landen is aangetoond dat met de juiste bancaire diensten ook de armen een interessante klantengroep kunnen zijn,. Daarom is het doel van het Jaar van het Microkrediet om inclusieve financiële sectoren op te bouwen.

Na een jaar gewerkt te hebben om de groei van de microfinanciering te bevorderen, kan ik het niet nalaten om te denken aan diegene die tenslotte de hoofdrolspeler is: de persoon die de financiële diensten nodig heeft, dat wil zeggen, de klant, de micro-ondernemer.

Na met veel personen gesproken te hebben die microfinancieringsinstellingen, de meeste met veel succes, gestart zijn, vond ik in alle gevallen een gemeenschappelijke factor: het feit dat zij hun klanten of de behoeften van hun klanten boven alles stellen.

Maar, wat heeft de klant van microfinancieringen werkelijk nodig?

De klant verwacht geen giften, hij wil kansen. Hij weet heel goed wat hij wil en waartoe hij in staat is en waar hij aanleg voor heeft. Door een persoon een lening te verstrekken, stelt men hem in de gelegenheid om een commerciële activiteit te beginnen die hem de mogelijkheid biedt om zijn eigen geld te verdienen zonder afhankelijk te zijn van liefdadigheid.

De klant voor microfinancieringen heeft kleine leningen nodig en is zelfs bereid om daarvoor behoorlijk hoge rentes te betalen. Wat kosten betreft, is het om het even om een krediet van 1000 pesos of één van 100.000 pesos te verstrekken. Zulke kleine leningen te verstrekken aan ver weg wonende klanten brengt hoge kosten met zich mee voor de MFI´s. Kosten die, natuurlijk, aan de klant verrekend worden in de rentetarieven. Daarom hebben de MFI´s een vrije markt op het gebied van rentetarieven nodig om duurzaam te kunnen zijn in hun operaties. Bovendien, wanneer deze MFI´s groeien en rendabele instellingen worden, krijgen zij toegang tot de kapitaalmarkten en zijn dan niet meer afhankelijk van de giften die zij ontvangen. Dit is de enige manier om voldoende fondsen te vinden om te voldoen aan de enorme vraag die er bestaat.

De klant heeft een kredietverlener nodig die naar hem luistert en zijn onderneming begrijpt. Een goede kredietverlener zal hem ook helpen om overeenkomsten en verplichtingen te vermijden waaraan hij met zijn inkomsten niet zou kunnen voldoen. Daarom is het hebben van goede kredietverleners vaak de sleutel tot succes van een goede MFI. Zij bepalen wanneer er een lening verstrekt wordt en de waarde ervan, tenslotte hangt het bedrag van de oninbare schulden van hun beslissingen af. De MFI´s hebben professionele scholing nodig en het bankwezen zou en moet hen daarbij helpen.

De klant gaat niet naar binnen bij een bank op de hoek van Puerto Madero waar hij zich geïntimideerd voelt. Hij wil zich binnen zijn eigen wijk bewegen en met iemand in zijn eigen taal praten. Om contact met de klant te maken, moeten de verleners van dit soort financiële diensten gebruik maken van de technologische voortuitgang, zoals telefoon, post, supermarkten en tankstations om op die manier nieuwe distributiekanalen aan te leggen. Toen wij vorige week in Brazilië waren, zagen wij goede voorbeelden die werkelijk de moeite waard zijn om te analyseren. Om dit te bereiken is het noodzakelijk dat de wetgevende macht flexibel is bij het opstellen van wettelijke kaders voor de commerciële filialen/bijkantoren van een MFI of bank.

Om een lening te verkrijgen, wil en soms kan de klant geen ellenlange formulieren invullen, hetgeen aan de andere kant bovendien veel tijd en geld kost aan de MFI´s. De wetgevende macht zou er over na moeten denken hoe men deze overdracht van informatie kan vereenvoudigen. Elke aanvullende vraag die beantwoord moet worden op een formulier betekent minder tijd om aandacht te besteden aan andere klanten en dientengevolge hogere kosten omgezet in renten voor de klant. En laten wij niet vergeten dat het uiteindelijk de klant is die die extra kosten betaalt. De regering kan een belangrijke rol vervullen om de ontwikkeling van microkredieten te vereenvoudigen door het garanderen van een egalitair werkterrein ter bevording van de concurrentie. Op de lange termijn, verstoren een hoge rentevoet en gesubsidieerde leningen de markt, waardoor de natuurlijke en gezonde ontwikkeling wordt aangetast.

De klant wil ook de mogelijkheid hebben om te kunnen sparen. Misschien wil hij een ziektekostenverzekering voor zijn familie afsluiten of, waarom niet, een levensverzekering voor als hij er niet meer zal zijn. Het zou daarom belangrijk zijn dat de MFI´s in staat zouden zijn om deze producten aan te kunnen bieden. In Zuid-Afrika heb ik een mevrouw leren kennen die spaarde om een kamer bij te kunnen bouwen aan haar eenkamerwoninkje. Iedere keer dat haar zoon haar geld toestuurde vanuit Engeland, kocht zij bouwstenen en zakken cement die zij naast het huisje bewaarde totdat zij voldoende materiaal zou hebben om met de bouw te kunnen beginnen. Maar, bij elke regenbui werd een groot gedeelte van het materiaal beschadigd of ging verloren. Stelt u zich eens voor hoe anders de situatie zou zijn als een financiële instelling haar een rekening voor haar spaargeld aan zou bieden of, nog beter, haar een lening zou verstrekken om direct met de bouw van die kamer te kunnen beginnen.

Met deze woorden heb ik in het kort duidelijk willen maken wat de bedoeling van onze reis naar Argentinië is: het bevorderen van de groei van microfinancieringen helpt zonder twijfel mee aan het bestrijden van de armoede in een land. Laten wij niet vergeten dat de toegang tot financiële diensten deel uitmaakt van de voor de ontwikkeling van een land noodzakelijke infrastructuur, even goed als wegenaanleg en electriciteit.

Ik zou graag willen eindigen met een verhaal dat duidelijk maakt dat microfinancieringen niet alleen een economisch maar ook een sociaal doel hebben. Tijdens een gesprek met de oprichter van de K-Rep Bank, een succesvolle MFI in Kenia, vroegen wij hem naar het belang van de microfinancieringen in zijn land en hij zei hierop het volgende: "Kijk, als men geld aan iemand leent, dan laat men zien dat men vertrouwen in hem heeft. Als de persoon het geld terugbetaalt, is hij trots omdat hij het vertrouwen dat men in hem stelde niet beschaamd heeft. En het feit dat hij zijn schuld heeft kunnen afbetalen, geeft hem tegelijkertijd onafhankelijkheid. En, weet u? Vertrouwen, trots en onafhankelijkheid zijn drie dingen die wij gedurende veel te lange tijd niet hebben gehad in dit land."

Hartelijk dank voor uw aandacht.