Toespraak van Prinses Máxima

Toespraak | 18-05-2005

Dames en heren,

Welkom in Paleis Noordeinde. Welkom bij de jaarlijkse uitreiking van de Appeltjes van Oranje. Een prijs voor projecten die mij zeer na aan het hart liggen. Projecten die mensen samenbrengen. Dit jaar hebben we gezocht naar 'sterke vrouwen'. Of beter gezegd: naar projecten die vrouwen helpen om sterker te staan. Daarom zijn we hier op een goede plek. In het werkpaleis van een van de sterkste en meest geslaagde vrouwen die ik ken: mijn schoonmoeder. Dank u wel voor uw gastvrijheid en grote belangstelling; zoals altijd!

Een Nederlandse uitdrukking is 'je mannetje staan'. Dat betekent: 'sterk staan'. Die uitdrukking is een van de dingen in Nederland die ik niet helemaal begrijp. Kunnen vrouwen óók 'hun mannetje staan?' Volgens mij wel! Misschien zelfs beter dan mannen.

Zoals ik niet zo lang geleden heb gezegd: het valt me op hoeveel stoere vrouwen er in Nederland zijn. Op de fiets, met een kind vóórop en een kind achterop. Op weg, door weer en wind. Naar de crèche. Daarna snel door naar het werk. Vlug boodschappen halen. Rennen en vliegen en alles zelf willen regelen. Alles zelf aankunnen.

Ik ontmoet ook veel vrouwen met een grote innerlijke kracht, die er nog niet uitkomt. Omdat ze twee barrières moeten nemen. Zij moeten zich niet alleen als vrouw in onze maatschappij waarmaken, maar ook als migrant. Ze zijn naar een land gekomen waar alles vreemd, nieuw en anders is. Dat is moeilijk.

Je wist wie je was in het land waar je vandaan kwam. Je had je eigen plek. Je rol. Je identiteit. En hier lijken al die zekerheden opeens weg. En daardoor denken veel vrouwen: 'Ik ben niks. Ik kan niks'.

Nederland kan voor een nieuwkomer een land vol raadsels zijn. Ik weet nog goed dat ik in het begin niets begreep van het woord 'boterham'. Hoezo 'ham'? Waar is die ham dan? En waar is die boter? Ik zie alleen een droge snee brood. En zo zijn er duizend dingen. Een vreemde omgeving kan mensen enorm onzeker maken.

Het prachtige van uw drie projecten is dat u vrouwen helpt bij het vinden van nieuwe zekerheid. U helpt hen bij het terugvinden van hun eigen kracht. Zodat hun ambities opnieuw tot bloei kunnen komen. En dat is zo belangrijk. Ik weet dat uit eigen ervaring. En uit gesprekken die ik heb met vrouwen.

Laatst sprak ik tijdens een werkbezoek aan Rotterdam met een vrouw uit Eritrea. Ze woont hier al een jaar of tien. Maar pas sinds een half jaar had ze Nederlands geleerd. En daardoor was haar hele wereld open gebloeid. Ze had nieuwe contacten gelegd. Ze was zich opnieuw bewust geworden van haar talenten en ambities. Ze had zich gerealiseerd dat ze graag met mensen werkte voordat ze naar Nederland kwam. Vooral met oude mensen. Daarom bereidde ze zich voor op een opleiding in de ouderenzorg. Ik vond dat een prachtig verhaal.

U als bezoekvrouwen van stichting Travers uit Zwolle, helpt dit soort vrouwen hun eigen plek te vinden. U geeft hen opnieuw zelfvertrouwen. Helpt hen om hun 'innerlijke kracht' te vinden en te gebruiken. Om hun lot in eigen hand te nemen.

Er is zo'n groot aanbod van voorzieningen voor vrouwen in Nederland. Maar soms zijn de drempels te hoog, waardoor vrouwen niet gemakkelijk toegang tot die voorzieningen kunnen krijgen. Wat ik fantastisch vind aan dit project is dat het vrouwen helpt bij het passeren van de drempels, zodat ze hun eigen initiatief kunnen ontplooien. U vindt niet het wiel opnieuw uit. U bent de schakel tussen de vrouwen en het aanbod van hulp.

Dat geldt ook voor de vrijwilligsters van het Vrouwen Informatie Punt Alexander. U begrijpt, uw project had dankzij die naam 'Alexander' een streepje voor in de beoordeling…

U zet zich in voor vrouwen die de stap naar de arbeidsmarkt willen zetten. Werk vinden, werk hebben en werk houden is essentieel voor iemands zelfvertrouwen en mogelijkheden tot ontplooiing in onze maatschappij. Uw werk is dus van heel grote waarde.

Ik ben ook blij dat de mensen van de Fundashon pa Hende Muhe den Dificultad hier zijn. Over uw project wil ik nog speciaal iets zeggen.

U werkt voor vrouwen in de meest kwetsbare positie. Vrouwen die mishandeld worden en die hun gevoel van eigenwaarde vaak helemaal hebben verloren.

Huiselijk geweld is een enorm probleem. Niet alleen op Aruba, maar ook in Nederland. Vaak heel moeilijk om te meten en definiëren, maar uit onderzoek blijkt dat 4 op de 10 mensen in Nederland ooit te maken hebben gehad met huiselijk geweld.

Geweld achter de voordeur komt voor in alle groepen van de bevolking en in alle culturen. Het kan iedereen overkomen. Er rust een groot taboe op. Vooral bij etnische bevolkingsgroepen is het onderwerp heel moeilijk bespreekbaar.

Met de toekenning van deze prijs willen we ook zichtbaar maken dat het probleem bestaat. Dat het een groot probleem is. En dat er mensen zijn zoals u, die zich inzetten om er wat aan te doen.

Ik vind het echt heel goed wat u doet op Aruba. Niet alleen het opvangen van mishandelde vrouwen. Maar ook uw begeleiding, zodat ze opnieuw het gevoel krijgen "ik kan het wèl!".

Bij deze problematiek is openheid heel belangrijk. Openheid in het bespreken van problemen. Maar ook openheid en eerlijkheid tegenover jezelf. En openheid in de contacten met elkaar.

Een van de allermoeilijkste dingen in het leven is veranderen. Jezelf veranderen, de situatie waarin je zit veranderen. Maar we moeten niet bang zijn voor verandering. Verandering betekent niet dat je je identiteit verliest. Integendeel: verandering kan ons juist sterker en gelukkiger maken. Wees niet bang voor wat anders is. Laten we nieuwsgierig zijn naar elkaar en contact met elkaar zoeken. Alle Nederlanders kunnen hun voordeel doen met de rijkdom aan culturen die we hier hebben. Dus wees niet bang om uit je hokje te komen.

De visie dat verandering mogelijk is, zit achter alle drie de projecten. En daarom ben ik er trots op dat ik u deze prijs mag uitreiken. Drie even grote geldprijzen. En drie Appeltjes van Oranje. Allemaal even mooi, maar één ervan is wat groter dan de andere. Daarmee willen we één project nog wat extra in het zonnetje zetten. Dat zijn de Bezoekvrouwen uit Zwolle. Omdat het zo'n slim en eenvoudig idee is, met zo'n groot effect.

Maar alle drie de projecten zijn me even lief.

Dus speciaal voor u ga ik de Nederlandse taal nog eens op zijn kop zetten. U staat niet uw mannetje. U staat uw vrouwtje!

Van harte gefeliciteerd.