Openingstoespraak door de Prins van Oranje bij de World Future Energy Summit in Abu Dhabi op 19 januari 2009
De toespraak is in het Engels gehouden.
Koninklijke Hoogheden, Hoogheden, Voorzitter, Excellenties, geachte gasten en afgevaardigden, dames en heren,
Het is mij een groot genoegen hier vandaag de tweede top van World Future Energy bij te wonen. Ons doel met deze top is niets minder dan een revolutie te beramen - een vreedzame revolutie die ons en de generaties na ons duurzame oplossingen verschaft voor de meest urgente kwesties waar de mensheid zich voor gesteld ziet: klimaatverandering, energiezekerheid en een rechtvaardige menselijke ontwikkeling.
Allereerst wil ik graag mijn dank uitspreken jegens Zijne Hoogheid Sjeik Khalifa bin Zayed al Nahyan, President van de Verenigde Arabische Emiraten en heerser van Abu Dhabi, en Zijne Hoogheid Sjeik Mohammed bin Zayed al Nahyan, Kroonprins van Abu Dhabi en plaatsvervangend opperbevelhebber van de strijdkrachten, voor hun visie en ondersteuning.Samen hebben zij de Verenigde Arabische Emiraten op de koers gezet van een duurzame toekomst. En nu willen zij graag dat de wereld zich aansluit bij hun missie.
Dames en heren,
Wist u dat grote delen van Europa ontbost waren toen het Romeinse Rijk definitief ineenstortte? Grote bosgebieden waren vrijgemaakt voor landbouwgrond en brandhout. Hout en voedsel waren essentieel voor de instandhouding van het Romeinse Rijk. De Romeinen putten hun primaire energiebron volledig uit om in hun kortetermijnbehoeften te voorzien. Ze stonden niet stil bij de gevolgen voor de latere generaties.
De ondergang van een beschaving die op het eerste gezicht onoverwinnelijk leek, kwam dus deels voort uit niet-duurzaam gebruik van haar primaire energiebron. De vraag is nu: zullen wij wijzer blijken?
Wat de Romeinen hebben doorgemaakt, zouden we nu kunnen omschrijven als "peak wood": het bereiken van de maximale productie die gevolgd wordt door definitieve uitputting van bronnen.
Nu staan we voor een tijdperk waarin we met minimaal vier onwenselijke pieken worden geconfronteerd: peak oil, de peak gas, peak coal en de peak uranium.
Bergbeklimmers zijn natuurlijk trots wanneer ze weer een piek of top hebben bereikt, maar voor ons is er geen enkele aanleiding voor borstklopperij.
Maar, gelukkig kunnen we de loop van de geschiedenis veranderen. De daarvoor benodigde technologie is er.
Op mondiaal niveau bieden de zon en de woestijnen namelijk geweldige kansen.
We weten dat alle energiebronnen afkomstig zijn van dezelfde Masdar, Arabisch voor bron: kernfusie aan het oppervlak van de zon. Arabische handelaren zeilden allang op de Indische Oceaan voordat de Europeanen zich in deze regio's waagden en met dezelfde door de hitte van de zon gegenereerde winden die Columbus gebruikte voor zijn historische reizen. Per vliegtuig, aangedreven door fossiele brandstof die miljoenen jaren geleden dankzij diezelfde zon is ontstaan, zijn mijn vrouw en ik naar deze prachtige stad gereisd. Als het aan de zon lag, hadden we helemaal geen energieprobleem. Elke dertig minuten neemt de aarde namelijk voldoende licht op om de hele wereld een jaar lang van energie te voorzien. Elke dertig minuten! Konden we die energie maar benutten.
Daarvoor hebben we de woestijnen nodig. Velen beschouwen de woestijn als een onbruikbaar gebied waar het bovendien slecht toeven is. Maar woestijnen zijn juist een kostbare bron van leven, die we moeten koesteren en beschermen voor ons aller welzijn. De woestijnketen die de aarde omvat, biedt namelijk geweldige kansen voor zowel de opwekking als de distributie van zonne-energie.
Grootschalige zonne-energiecentrales in woestijnen gekoppeld aan een grensoverschrijdend en zelfs intercontinentaal netwerk vormen een fundamentele oplossing voor de beschikbaarheid van duurzame energie na 2050. Twee toonaangevende voorbeelden getuigen van ambitie en visie op dit terrein: de concentrated solar thermal power plant in Abu Dhabi en het Solar Plan van de Unie voor het Middellandse Zeegebied. Een interessant neveneffect - en van groot voordeel voor de lokale bevolking - is dat de warmte die vrijkomt bij de energieopwekking gebruikt kan worden voor de ontzilting van zeewater of voor koeling. Dus de hitte en de watertekorten waar woestijnen doorgaans mee geassocieerd worden, kunnen deels worden verholpen; bovendien kunnen de gevolgen van de klimaatverandering worden verzacht.
Deze oplossing mag misschien duur klinken, maar op grote schaal biedt zij rendabeler vooruitzichten dan fossiele brandstof. Het punt is dat zolang we energie niet als een langetermijninvestering gaan beschouwen, we een veel hogere rekening gepresenteerd zullen krijgen. Maar we moeten niet gaan zitten wachten tot er voldoende zonne-energiecentrales en grensoverschrijdende netwerken beschikbaar zijn voor onze energiebehoefte. We moeten ook op lokaal niveau gaan investeren.
De technologie voor de lokale productie van duurzame energie is al beschikbaar voor elektriciteit en voor verwarming en koeling. Voor deze oplossingen is geen uitgebreide infrastructuur nodig zodat ze betere vooruitzichten bieden dan de huidige technologieën.
Er zijn drie voorbeelden die ik vandaag graag onder uw aandacht wil brengen. Twee ervan zijn afkomstig uit Nederland en het derde is voortgekomen uit een samenwerkingsverband van Canadese en Spaanse wetenschappers en ondernemers.
Het eerste voorbeeld is de groene kas. In een nieuwe generatie kassen worden niet alleen planten en voedsel geproduceerd, maar ook schone elektriciteit, verwarming en koeling. Eén zo'n nieuwe kas levert voldoende energie op voor 200 huishoudens. In de groene kassen wordt biogas geproduceerd waarmee elektriciteit wordt opgewekt en met het daarbij vrijkomende CO2 wordt de groei van de planten gestimuleerd. Bovendien ontstaat er bij dit proces ook water van drinkwaterkwaliteit.
Het tweede voorbeeld is de toepassing van vacuümafvoer voor wc's en keukenafval. Het sanitair afval wordt ter plekke gebruikt voor de productie van biogas. De afmetingen van de leidingen zijn slechts de helft van die van de gebruikelijke afmetingen en dat biedt meer flexibiliteit bij de aanleg. Zo kunnen de CO2-uitstoot en het waterverbruik tot maar liefst de helft worden gereduceerd. Er is geen uitgebreide infrastructuur voor nodig en het stelt ontwikkelingsgebieden in de gelegenheid een veel betere watersituatie te creëren.
Het derde voorbeeld is de productie van schone energie door middel van een nieuw, volledig gesloten en kleinschalig vergassingssysteem voor afval. 99,8% van alle afval wordt daarbij hergebruikt of omgezet en dat levert 80% meer biogas op dan er voor nodig is. Tijdens het proces wordt er geen water verspild; sterker nog: water is zelfs een van de producten.
Interessant aan al deze technologieën is dat ze bijdragen aan de oplossing van het energieprobleem maar ook helpen op andere terreinen. Ze helpen ons de waterschaarste op te lossen, helpen ons af van overtollig afval en bieden nieuwe economische kansen in ontwikkelingsregio's. In tegenstelling tot wat vaak aangenomen wordt, zijn ze niet duurder dan de traditionele vervuilende productieprocessen. In feite leveren ze zelfs aanzienlijke besparingen op. In slechts drie jaar tijd zijn de investeringen in groene kassen er bijvoorbeeld al uit!
Kortom dames en heren, we weten dat de technologieën er zijn voor zowel mondiale als lokale oplossingen. Wat we nog nodig hebben is de politieke wil en de juiste aanpak bij investeringen ten behoeve van een fundamentele transitie naar een nieuw energiesysteem. Dat zijn we aan onze kinderen en de toekomstige generaties verplicht.
Door te investeren in duurzame oplossingen maken we onszelf gezonder, onze planeet schoner, onze economieën sterker en onze toekomst rooskleuriger. Laten we verder kijken dan de huidige financiële en economische crisis en de fundamenten gaan leggen voor een duurzame toekomst. Vanwege de huidige crisis zijn er miljarden dollars aan overheidsgeld nodig om onze economieën te redden en de economische groei te herstellen. Door dit geld verstandig te besteden aan duurzame oplossingen, dragen we ook bij aan de redding van onze planeet.
Echter, de tijdelijk toenemende afhankelijkheid van steenkool doet onze pogingen de CO2-uitstoot te reduceren teniet. Veel landen, waaronder de Verenigde Arabische Emiraten en Nederland, investeren nu in de afvang en opslag van CO2, oftewel de CCS-technologie, die naar verwachting op de korte en middellange termijn positieve effecten zal sorteren. Maar dit kan ons afleiden van ons primaire doel, namelijk het duurzame gebruik van die ene energiebron die het leven op moeder aarde mogelijk maakt: onze zon. Door het gebruik van de huidige, van fossiele brandstof afhankelijke technologieën stoken we ons eigen huis op en proberen we als het ware de rook te verbergen met CCS. CCS-technologie is niettemin zeker een verbetering ten opzichte van de huidige technologieën en we hopen natuurlijk dat ze uitzicht zal bieden op echte oplossingen en werkelijk duurzame concepten. Politici, ondernemers en burgers moeten als brandweerlieden de handen ineenslaan en de brand blussen en ons huis redden.
Laat ons niet eindigen als de Romeinen. Laten we in plaats daarvan profiteren van de onuitputtelijke energie van die majestueuze ster die iedere dag weer voor ons op- en ondergaat. Hier in Abu Dhabi zien we de uitdagingen die voor ons liggen en kunnen we een voorbeeld stellen.
Dank u.