Toespraak van Koning Willem-Alexander bij het staatsbanket ter gelegenheid van het staatsbezoek aan Slowakije
De toespraak is uitgesproken in het Engels.
Mevrouw de president,
Meneer Rizman,
Dames en heren,
Wat een hartelijke ontvangst hier in het mooie Bratislava! Mevrouw de president, dank u wel voor uw gastvrijheid en uw vriendelijke woorden. Mijn vrouw en ik hebben uitgekeken naar dit bezoek. Slowakije spreekt tot de verbeelding. Het doet ons beiden veel plezier om in dit jaar van de viering van het dertigjarig bestaan van de Slowaakse Republiek een eerbetoon te brengen aan uw land. Wij weten dat de toekomst van Europa voor een belangrijk deel hier vorm krijgt, in deze jonge republiek die zo’n snelle ontwikkeling doormaakt.
De meeste landen winnen hun onafhankelijkheid na een periode van revolutie en strijd. Maar de wieg van de Slowaakse Republiek was bekleed met fluweel. Uw relatie met Tsjechië is altijd goed gebleven. Toen mijn moeder dertig jaar geleden door president Havel werd uitgenodigd om bij de splitsing van Tsjechoslowakije aanwezig te zijn, antwoordde zij: “Ik ga over het algemeen wel naar huwelijken, maar niet naar scheidingen”. We kunnen nu gelukkig constateren dat het beide landen na het uiteengaan goed is gegaan.
Slowakije heeft zich vanaf het prille begin ingezet voor vriendschap en samenwerking in Europa. Wij zijn dankbaar dat u daarbij vérder kijkt dan uw directe buren. Weet dat u ook aan de andere kant van de Europese Unie, aan de Noordzee, een waarachtige vriend heeft in Nederland. Dit bezoek is slechts een van de manieren waarop wij daaraan uitdrukking geven.
Enkele maanden geleden sprak u het Europees Parlement toe. Ik was getroffen door iets wat u toen zei over onze verbondenheid als partners binnen de Europese Unie. U zei: “Being member of the European Union is not an entitlement, but a privilege.” Dit is absoluut waar. En het geldt net zo goed voor ‘founding fathers’ als Nederland als voor recenter toegetreden lidstaten als Slowakije.
Het lidmaatschap van de Unie betekent: samen verantwoordelijkheid nemen voor een sterk Europa met vrijheid, gelijke rechten en ontwikkelingskansen voor álle Europese burgers. Wij hebben grote waardering voor de inzet van Slowakije om dit waar te maken. U, mevrouw de president, speelt hierbij een prominente rol.
Al vele jaren neemt u het op voor de mensenrechten en bent u een hartstochtelijk verdediger van de democratische rechtsstaat. Een rechtsstaat waarin mensen weerbaar zijn tegen desinformatie. Een rechtsstaat waarin iedereen zich vrij en veilig moet kunnen voelen. Welke culturele achtergrond je ook hebt. Wat je seksuele oriëntatie ook is. En welk beroep je ook uitoefent.
Helaas is dit niet vanzelfsprekend. Er ging een schok door dit land toen in 2018 journalist Ján Kuciak en zijn verloofde werden vermoord. Net zo groot was de schok in Nederland na de moord op Peter R. de Vries in Amsterdam, drie jaar later. De strijd tegen ondermijnend geweld verbindt ons. Wij werken heel graag samen met uw land om journalisten een veilige werkomgeving te bieden. Vanmiddag hebben we een belangrijke stap gezet naar de lancering van PersVeilig Slowakije, geïnspireerd op het Nederlandse model.
Aan de vooravond van Internationale Vrouwendag markeer ik ook graag uw inzet voor gender gelijkheid. Alle burgers verdienen een omgeving waarin ze niet bang hoeven te zijn voor agressie en geweld en bovendien hun talenten ten volle kunnen ontplooien. We hebben al die verschillende talenten ook heel hard nodig in onze bedrijven en onze publieke sectoren. Diversiteit is een bron van collectieve kracht!
Ons bezoek geeft ons gelegenheid om met Slowaken van verschillende leeftijden over dit onderwerp te spreken en te luisteren naar hun gevoelens. Wij zijn dankbaar dat zij hun persoonlijke ervaringen met ons willen delen.
Wie terugkijkt op de afgelopen dertig jaar, kan niet anders dan geïmponeerd zijn door de economische progressie van Slowakije. Dit mooie land heeft zich snel ontwikkeld! Dat is iets waarop de Slowaken trots mogen zijn. Begin deze eeuw stond u bekend als de ‘Tatra Tiger’. Maar ik leg toch liever een verband met uw nationale vogel: de steenarend. We mogen uw land gerust een ‘Eager Eagle’ noemen, met een private sector die fier haar vleugels uitslaat.
Daarbij wordt het wel steeds urgenter om vervuiling van bodem en water tegen te gaan. Slowakije is een van de groene schatkamers van Europa, met een ongelofelijke rijkdom aan natuur. Daar moeten we heel zuinig op zijn! Nederland deelt graag expertise met u over methoden om onze economieën schoner te maken. De toekomst is circulair! Ik weet dat dit onderwerp u zeer aan het hart gaat, evenals de strijd tegen klimaatverandering en het behoud van biodiversiteit. Morgen zullen we daar verder over spreken met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven.
Nederland wil heel graag bijdragen aan een sterk en gezond Slowakije. Want een sterk en gezond Slowakije in het hart van Europa is van grote waarde voor ons allemaal!
Wij zien de fantastische rol die u speelt als buurland van Oekraïne. We zien de gastvrijheid waarmee u vele tienduizenden Oekraïense vluchtelingen opvangt. We koesteren de samenwerking met u in NAVO-verband om ons bondgenootschap te beschermen. We horen uw stem, die de stem is van vrijheid, democratie en recht. En we voelen de verbondenheid met u als dierbaar lid van onze Europese familie.
Ik wens u en alle 5,4 miljoen Slowaken van harte geluk met het dertigjarig bestaan van de Slowaakse Republiek.
Gratulujem Slovensku!
En ik hoop dat de Slowaakse arend in vrijheid en voorspoed zal blijven vliegen, tot in lengte van jaren!
Mag ik u allen vragen het glas met mij te heffen.
Op uw beider gezondheid, mevrouw de president en meneer Rizman,
En op de vriendschap tussen onze volken.