Toespraak van Koningin Máxima bij de uitreiking van de Appeltjes van Oranje, Paleis Noordeinde, Den Haag
Dames en heren,
Hartelijk welkom op Paleis Noordeinde. Mijn man, mijn schoonmoeder en ik zijn blij dat U er bent.
Voor de 17de keer bekronen we drie bijzondere initiatieven met een Appeltje van Oranje. Elk jaar is het voor het Oranje Fonds weer een heel moeilijke keuze. Er zijn zó veel geweldige organisaties van vrijwilligers in Nederland. Als je genomineerd wordt, is dat al een geweldige prestatie. En als je dan ook nog wint… dan is dat reden voor een feest. Dat feest vieren we vandaag samen.
Dit jaar is het Oranje Fonds op zoek gegaan naar initiatieven die speciale aandacht geven aan hun vrijwilligers. Want zonder hen komt er niets van de grond. Zij maken al die mooie initiatieven mogelijk.
Maar hoe vind je vrijwilligers?
Hoe motiveer je hen om betrokken te blijven?
Hoe zorg je dat ze zich kunnen ontwikkelen? Dat ze kunnen ‘groeien’ in hun vrijwilligerswerk?
Hoe begeleid je hen en coach je hen?
En vooral: hoe zorg je dat al hun verschillende talenten tot hun recht komen?
Tijdens mijn werkbezoeken voor het Oranje Fonds, maar ook op andere plekken, ontmoet ik veel mensen die zich inzetten voor anderen. En dan zie ik: iedereen is anders. Iedereen heeft andere behoeften en wensen. Het is niet ‘one size fits all’. Integendeel!
Er zijn mensen die trouw elke woensdagochtend koffie schenken in het wijkcentrum.
Anderen houden absoluut niet van vaste patronen, maar vinden het wel leuk zo nu en dan een losse klus te doen.
Sommigen willen echt de diepte in. Ze bouwen een vertrouwensband op met een maatje of een gezin dat hulp nodig heeft. Een hechte verbintenis van jaren, soms een leven lang.
Anderen zijn heel praktisch en werken het liefst met hun handen.
Sommigen organiseren het liefst een knallend feest voor de hele straat.
Anderen houden niet van drukte en lawaai, en geven liever taalles in de bibliotheek.
De één is goed in motiveren. De ander in organiseren. En weer een ander in administreren.
De een is sportief. De ander creatief. Een derde communicatief.
Al die talenten zijn nodig! Al die mensen zijn onmisbaar!
Het valt me op dat heel veel organisaties in Nederland fantastisch zijn in de zorg voor hun vrijwilligers. Ze begrijpen heel goed dat mensen iets van zichzelf kwijt willen in hun vrijwilligerswerk. Vrijwilligers geven veel, maar ze krijgen er ook veel voor terug. Die tweezijdigheid is de grote kracht van dit werk.
Belangrijk is: de ruimte krijgen om jezelf te zijn, met respect voor de vaardigheden en de levenservaring die je meebrengt. Maar ook de ruimte om te groeien en nieuwe dingen te leren. De kans hebben om je leefwereld groter te maken door iets voor en met anderen te doen. Dát is de essentie van vrijwilligerswerk.
Dat hebben ze heel goed begrepen bij Taal Doet Meer in Utrecht. Geweldig dat dit initiatief een Appeltje krijgt. Ik ken het goed, want ik ben er al een paar keer geweest.
Bijzonder is de enorme diversiteit aan vrijwilligers binnen dit initiatief. Het zijn er meer dan 900. Ze zetten zich in voor hun stadgenoten die onze taal nog niet goed beheersen. En iedereen doet dat op zijn eigen manier.
De één is taalcoach van een volwassene. De ander is mentor van een brugklasser. Weer een ander leest voor in een gezin. De vrijwilligers van Taal Doet Meer komen overal. Thuis op de bank, in het Taalcafé, in de bibliotheek en op school.
Vrijwilligers hebben alle mogelijkheid om door te groeien en zichzelf verder te ontwikkelen. De taalcoaches worden zelf óók gecoacht en begeleid. Een heel professionele aanpak.
Bovendien is er een goede samenwerking met de gemeente, met buurthuizen en scholen en met het bedrijfsleven. Zo ontstaat een netwerk waarin mensen elkaar inspireren en sterker maken. En daar profiteren de deelnemers van, die zo nog beter geholpen worden met het leren van de taal.
De tweede winnaar van een Appeltje is Stichting Met je Hart. Ook zij hebben een heel succesvolle manier gevonden om vrijwilligers te vinden en vast te houden.
Stichting Met je Hart doorbreekt eenzaamheid onder ouderen. Het begon in 2013 in Utrecht (alweer in Utrecht!) met één persoon. Inmiddels is de stichting actief in 26 gemeenten, met 1000 vrijwilligers! Zo’n enorme groei binnen zes jaar, daar zijn ze in het bedrijfsleven jaloers op!
Bijzonder aan dit initiatief is de grote vrijheid die vrijwilligers hebben. Iedere stad en ieder dorp is anders. Vrijwilligers bouwen hun eigen netwerk op, rekening houdend met de lokale situatie. Ze leggen contacten met de horeca, met zorginstellingen, studentenverenigingen, scholen, kerken en bedrijven. Zo ontstaat een enthousiaste kring van mensen die ouderen uit hun isolement haalt en laat genieten van mooie ontmoetingen.
Onze derde winnaar is Stichting ElanArt / Born to Connect. Wat ik zo mooi vind aan dit initiatief, is de ‘natuurlijke overgang’ tussen deelnemers en vrijwilligers. Deelnemers kunnen zich ontwikkelen tot vrijwilligers, en doen dat ook heel regelmatig.
Stichting ElanArt richt zich op jongeren in asielzoekerscentra en legt verbindingen met studenten, omwonenden en kunstinstellingen. Als communiceren via taal moeilijk is, zijn muziek, dans en beweging vaak wel een manier om elkaar beter te leren kennen.
Asielzoekers worden uitgedaagd ook eigen initiatieven te nemen en bijvoorbeeld zelf een workshop te bedenken en te organiseren. Zo worden ze een rolmodel voor de andere jongeren en ontstaat een positieve sfeer waarin creativiteit wordt beloond. Heel bijzonder hoe in dit initiatief de doelgroep aangemoedigd wordt om zelf vrijwilliger te worden.
Wat een geweldige winnaars hebben we.
Alle drie hebben ze een Appeltje van Oranje meer dan verdiend…
Eén Appel is ietsje groter dan de andere twee.
De Grote Appel gaat naar een initiatief dat maatschappelijk van groot belang is. Een initiatief dat ondernemend en innovatief is en dat in veel lokale gemeenschappen een enorme impact heeft. Een initiatief dat de meest uiteenlopende vrijwilligers motiveert en mobiliseert.
De Grote Appel gaat naar….. Stichting Met je Hart!
Ik wens alle winnaars van harte geluk. Geniet van deze dag en van de aandacht want u verdient het.