Toespraak van Koning Willem-Alexander tijdens het bezoek aan Brandenburg, Schloss Sanssouci/Neue Kammern, Potsdam
De toespraak is uitgesproken in het Duits.
Meneer de minister-president, Mevrouw Woidke,
Dank U wel voor Uw hartelijke woorden. Dat wij ons hier thuis voelen, komt misschien een klein beetje door het Holländisches Viertel waar wij hier zo dichtbij zijn, maar toch vooral door de gastvrijheid van U en van alle mensen die wij hier in Brandenburg ontmoet hebben.
Mijn vrouw en ik zijn dankbaar dat wij de kans hebben gekregen deze mooie deelstaat nog beter te leren kennen! De tijd was te kort om alle steden en Landkreise te bezoeken. Maar we hebben wel een goede indruk gekregen van de rijkdom aan activiteiten en de kracht van de mensen hier. Een kracht die zij samen ontwikkelen.
Ik moest daarbij denken aan een opmerking van de grote schrijver Theodor Fontane, die 200 jaar geleden werd geboren in het Brandenburgse Neuruppin.
Hij schreef – en ik citeer:
“Man is nicht bloβ ein einzelner Mensch, man gehört einem Ganzen an.”
Die gemeenschapszin is op veel plekken voelbaar hier.
Wie hier rondreist, voelt de adem van de geschiedenis. De vlam van de Verlichting brandde hier helder. Maar er waren ook donkere perioden en lange jaren van onvrijheid. Het is indrukwekkend hoe de inwoners van Brandenburg zich na de Wende hebben gemanifesteerd. Dan heb ik het niet alleen over Potsdam met zijn indrukwekkende MediaTech Hub. Maar ook over het platteland, waar mensen er samen aan werken om hun dorp leefbaar en levendig te houden. Gisteren hebben we daar in Nauen nog een mooi voorbeeld van gezien.
Vertrouwen op eigen kracht is prachtig, maar niet genoeg voor blijvend succes. Meneer de minister-president, terecht beklemtoont U steeds weer het belang van Europese samenwerking over grenzen heen. ‘Die Zusammenarbeit mit dem Polnischen Nachbarn’ staat zelfs expliciet in Uw Grondwet vermeld. Niet voor niets zijn hier vandaag ook Poolse gasten.
Het Koninkrijk der Nederlanden heeft die speciale vermelding niet… Maar wees gerust: dat nemen wij U beslist niet kwalijk! Wij voelen ons wel degelijk aangesproken!
Net als Brandenburg, zoekt Nederland op alle mogelijke manieren grensoverschrijdende samenwerking die het leven van mensen beter kan maken. Ons bezoek is door dat streven gemotiveerd.
Een belangrijk thema dat ons samen bezighoudt is de overgang naar een schonere energiehuishouding en het inspelen op een veranderend klimaat. Deze morgen hoorden we in het Wissenschaftspark Albert Einstein hoe Duitse en Nederlandse experts hier samen aan werken. Fantastisch.
Indrukwekkend was ook ons bezoek aan de Henning von Tresckow Kazerne, gistermiddag. De zorg voor onze veiligheid is bij uitstek een gedeelde verantwoordelijkheid geworden. Er zijn zoveel gebieden waar Duitsland en Nederland samen actief zijn of zijn geweest: Afghanistan, Irak, Mali, de Hoorn van Afrika, Turkije, Litouwen. Onze strijdkrachten opereren steeds meer als één team en vullen elkaar uitstekend aan. Het is een goed voorbeeld van grensoverschrijdende samenwerking waarvan U, meneer de minister-president, zo’n warm pleitbezorger bent.
“Es ist und bleibt ein Glück, vielleicht das Höchste, frei atmen zu können.” Dit is óók een citaat van Theodor Fontane, en iets dat wij allemaal van harte beamen.
De vrijheid die ons zo aan het hart gaat, spreekt niet vanzelf. Dat weten de oudere generaties in deze deelstaat uit eigen ervaring.
Vrij zijn is méér dan het recht om eigen keuzes te maken. Het betekent ook: je veilig voelen. Perspectief hebben op een goede toekomst. De kans krijgen om je te ontwikkelen en nieuwe dingen te leren.
Voor al die aspecten van vrijheid hebben wij elkaar nodig.
Wij zijn dankbaar dat wij hier in Brandenburg zoveel bewijzen daarvan hebben gevonden. En wij hopen dat ons bezoek de aanzet is tot nog veel meer vruchtbare contacten.
Mag ik U vragen het glas met mij te heffen.
Op Uw gezondheid Meneer de minister-president en Mevrouw Woidke.
Op de vriendschap tussen Brandenburg en Nederland!