Toespraak van Koning Willem-Alexander bij het staatsbanket ter gelegenheid van het staatsbezoek aan Estland
De toespraak is uitgesproken in het Engels.
Mevrouw de President, Meneer Maksimowski,
Dank U wel voor Uw gastvrijheid en voor Uw hartverwarmende woorden van zojuist.
Het betekent veel voor mij juist nú bij U te zijn, in het jaar dat Estland viert dat een eeuw geleden de onafhankelijkheid werd geproclameerd. Dat was het einde van zeven eeuwen overheersing door buitenlandse machten. Niemand kon vermoeden dat er vanaf 1940 nog vijf decennia van onderdrukking en terreur zouden volgen. De mensen in dit land hebben heel lang in onvrijheid en angst geleefd. Maar uiteindelijk overwon het geloof in eigen kracht.
De Estse eik boog en kraakte en verloor vele takken… maar hij brak niet. Vandaag zien we hoe stevig de stam is geworteld en hoe prachtig de bladeren zijn.
Voor wie de geschiedenis kent, is het geen verrassing dat het goed gaat met het onafhankelijke Estland. Uw land staat al heel lang bekend als koploper op het gebied van onderwijs en innovatie. U, Mevrouw de President, bent daarvan een prominent pleitbezorger. “Onze belangrijkste natuurlijke hulpbron zit tussen onze oren”, zegt U.
De Europese Unie mag zich daarom gelukkig prijzen een land als Estland in haar gelederen te hebben. Vorig jaar bleek dat opnieuw, tijdens het uitstekend verlopen Estse Voorzitterschap, met als motto ‘Unity through Balance’.
Binnen de EU vinden onze beide landen elkaar haast van nature. We hebben veelal dezelfde visie op de centrale vragen van nu, bijvoorbeeld op de toekomst van de eurozone. Samen pleiten we voor transparantie, doelmatigheid en betrouwbaarheid. Het zijn dezelfde waarden waar U zich als lid van de Europese Rekenkamer twaalf jaar voor heeft ingezet.
Ook binnen de NAVO werken wij intensief samen. De mensen in dit land weten uit eigen ervaring dat vrijheid en onafhankelijkheid nooit vanzelf spreken. De beste waarborg voor vrijheid is een sterk bondgenootschap met gelijkgezinde landen. Ook Nederland is hiervan overtuigd. Nu de internationale onzekerheid toeneemt, is het belangrijk te weten dat wij niet alleen staan en dat onze kracht ligt in onderlinge solidariteit.
Mevrouw de President, Uw land is onze partner en bondgenoot, maar tegelijkertijd is het veel méér.
Estland is ook een land dat ons inspiratie biedt en dat ons tot voorbeeld kan strekken. Ik herinner me nog goed hoeveel indruk dit land op mijn vrouw en mij maakte toen we hier waren in 2002. We kregen onder meer in Stenbock House een presentatie over het elektronische communicatiesysteem van de regering. Dat was in de tijd dat papierloos vergaderen in Nederland nog vrijwel onbekend was. Bij ons op het Paleis is het pas twee jaar geleden ingevoerd…
Estland denkt digitaal. Het is het eerste land dat internettoegang tot mensenrecht verklaarde. Het eerste land waarin burgers online konden stemmen. Het eerste land dat digitaal burgerschap aanbiedt. En het eerste land met bezorgrobots op de openbare weg!
Wat de ervaring van Estland zo waardevol maakt, is dat dit alles gepaard gaat met waarborgen voor de cybersecurity en de privacy van mensen. Onze landen werken nauw samen aan een veilige digitale samenleving en die samenwerking zetten wij heel graag voort!
Sprekend over inspiratie uit Estland, mag zeker Uw fantastische muziekcultuur niet ongenoemd blijven. Arvo Pärt, die hier in ons midden is, behoort tot de favoriete componisten van mijn vrouw en mij. Die bewondering delen wij met heel veel mensen in Nederland.
Wij hopen ook expertise te kunnen overbrengen waar U iets aan zou kunnen hebben. Ik denk bijvoorbeeld aan de landbouw.
Nederland is kleiner dan Estland. Maar ons land is wèl de op één na grootste agrarische exporteur ter wereld. Dat is te danken aan een door innovatie gedreven agrarische sector die productiegroei combineert met inspanningen om het energiegebruik en de druk op het milieu te verlagen. Morgen zal dit onderwerp aan bod komen.
Mevrouw de President, in dit jaar waarin we Uw onafhankelijkheid vieren, denken we ook aan de positieve kracht die de Baltische landen samen ontplooien. De douane-unie van Estland en Letland begin jaren twintig stond model voor de geboorte van de Benelux enkele decennia later. En de Benelux was weer het voorbeeld voor de Baltische Assemblee in 1991.
Dit onderstreept onze verbondenheid. In dit licht is het niet toevallig dat de Baltische landen en de Benelux elkaar in de EU zo goed weten te vinden!
Ons vertrouwen in de toekomst van Estland is groot. Uw land is een lichtend voorbeeld dat ons steeds weer blijft verrassen. Just Estonishing.
Mag ik U vragen het glas met mij te heffen.
Op Uw beider gezondheid, Mevrouw de President en Meneer Maksimowski.
Op Estland, onze bondgenoot.
En op de vriendschap tussen onze volken!