Toespraak van Koning Willem-Alexander bij het staatsbanket ter gelegenheid van het staatsbezoek van Koning Filip en Koningin Mathilde der Belgen, Amsterdam

Toespraak | 28-11-2016

Sire, Majesteit,

Soyez les bienvenus aux Pays-Bas!
Herzlich willkommen!
Hartelijk welkom in het Koninklijk Paleis Amsterdam, het trotse symbool van onze Gouden Eeuw.

Wie de geschiedenis een beetje kent, weet waarop die Gouden Eeuw is gefundeerd. Amsterdam is gebouwd op palen, zeer zeker. Maar voor een deel óók op de kennis, het kapitaal en de culturele inbreng van tienduizenden immigranten uit de Zuidelijke Nederlanden, die hier ruim vier eeuwen geleden naar toe kwamen. In de zeventiende eeuw was één op de drie Amsterdammers afkomstig uit wat nu België is.

Dit is dus ook een beetje Uw Paleis.
Mijn vrouw en ik zijn bijzonder verheugd dat U onze uitnodiging hebt aangenomen om een Staatsbezoek aan Nederland te brengen. Een bezoek ter bevestiging van onze verbondenheid en ter viering van onze vriendschap.

Onze paden kruisen elkaar gelukkig vaak. Vorige maand nog ondersteunden wij samen de Nederlandstalige literatuur, op de Frankfurter Buchmesse.

Ik kreeg toen 'Kaas' van Willem Elsschot van U cadeau. Het verhaal beschrijft hoe een Antwerpse kantoorklerk zich laat verleiden groothandelaar te worden in Nederlandse kaas. Volvette Edammer wel te verstaan: een product waarvan hij zelf gruwt. De onderneming wordt dan ook geen succes. Maar het boek is prachtig!

Door de taal en cultuur is Vlaanderen ons Nederlanders zeer nabij. Ook het Brussels Hoofdstedelijk Gewest staat goed op ons netvlies, als Europese metropoolregio. Wallonië is voor velen toch wat verder weg. Niet iedereen kent de voortrekkersrol die het Waalse Gewest speelde in de Europese geschiedenis.

Toen Nederland nog een land was van trekschuiten, weiden en windmolens, liep Wallonië fier voorop in mijnbouw en moderne techniek. Het was in Wallonië dat onze industriële beschaving letterlijk uit de grond werd geschraapt en op stoom werd gebracht.

Na moeilijke decennia toont Wallonië in onze tijd opnieuw haar vitalité, met techniek en innovatie. Ook daarom is Uw bezoek van grote waarde. Het biedt Nederland een open venster op alle gewesten van het Koninkrijk België.

Sire, onze beide Koninkrijken zien er binnenkort wel een beetje anders uit! Op basis van het grensverdrag dat vandaag is ondertekend, komt Uw land in het gelukkige bezit van een schiereiland in de Maas dat op België aansluit. Twee andere schiereilanden gaan over naar Nederland. Een kwestie van bon sens. En dat alles in goede vrede, zonder Tiendaagse Veldtocht. Een prachtig voorbeeld van hoe onze landen samen met respect voor elkaar problemen oplossen.

België en Nederland delen een grens van 450 kilometer. Aan weerszijden daarvan wonen honderdduizenden mensen die soms dagelijks 'aan de andere kant' komen. Het is goed dat wij de hindernissen voor hen zo veel mogelijk wegnemen. Een grensplaats is geen terminus, maar een passage. De initiatieven voor grensoverschrijdende samenwerking tussen onze landen, juicht Nederland toe.

Samenwerken doen wij niet alleen dicht bij huis. Onze landen stonden aan de basis van de Europese Unie en voelen een bijzondere verantwoordelijkheid voor het Europese partnerschap. Uw land is altijd gewonnen geweest voor een Europa dat niet alleen ijvert voor economische belangen, maar ook voor gedeelde waarden en stabiliteit in de wereld.

Dat laatste is hard nodig, nu velen zich onzeker voelen over de toekomst en de internationale rechtsorde onder druk staat. De manier waarop onze marines en onze luchtmachten hun krachten hebben gebundeld, is uniek in de wereld. België en Nederland zullen deze samenwerking binnenkort verder verdiepen door gezamenlijk fregatten en mijnenjagers te vervangen.

Wij zijn er trots op samen met onze NAVO-partner België op de bres te staan voor vrede, recht en ontwikkeling, onder meer in Irak en Syrië.

In een wereld waarin de verspreiding van haat en geweld geen grenzen kent, moeten de stemmen van vrijheid, redelijkheid en verzoening zich krachtig laten horen. Nederland heeft groot respect voor de manier waarop de inwoners  van Brussel en van heel België de vrijheid en menselijke waardigheid hebben verdedigd na de terroristische aanslagen in maart dit jaar.

Sire, in contacten tussen Nederlanders en Belgen gaat het steeds weer over onze overeenkomsten èn over dat wat ons van elkaar onderscheidt. Mijn vrouw opende vorig jaar een grote tentoonstelling gewijd aan 200 jaar vormgeving in de Lage Landen, georganiseerd door Museum Boijmans Rotterdam en Design Museum Gent.
De beide curatoren reflecteerden bij de opening op het verschil tussen Nederland en België.
'Het grote verschil', zei de Nederlandse curator, 'is dat Nederland zijn kwaliteiten harder van de daken roept'.
Haar Belgische collega voegde er minzaam aan toe: 'Nederland heeft een luidere lach. Wij lachen eerder met een gniffel.'

Wij Nederlanders weten dat we in de oren van onze Belgische buren soms wat luidruchtig over kunnen komen.

Maar onder die bravoure gaat een diepgewortelde genegenheid schuil voor het prachtige Koninkrijk naast ons. Nederland boft met een buur als België! Dat gastvrije land waarin heel Europa samenkomt en noord en zuid elkaar de hand reiken. Dat warmbloedige land waarin mensen zichzelf blijven zonder anderen hun plek te misgunnen. Onnavolgbaar in zijn vindingrijkheid, onovertroffen in zijn levenskunst.

Mag ik U vragen het glas met mij te heffen.

Op de Koning en Koningin der Belgen.
En op de warme, onverbrekelijke vriendschap tussen het Koninkrijk België en het Koninkrijk der Nederlanden!