Tafelrede van Zijne Majesteit de Koning bij het bezoek van Koning Carl Gustaf en Koningin Silvia van Zweden in het Koninklijk Paleis Amsterdam

Toespraak | 04-04-2014

Majesteiten, dames en heren,

Hartelijk welkom in Nederland! Het is voor mijn vrouw en mij een groot persoonlijk genoegen U te mogen ontvangen, in het Koninklijk Paleis Amsterdam.

Majesteit, al meer dan 40 jaar bent u Koning van het prachtige, uitgestrekte Zweden.

Als Koning die nog aan het begin staat, heb ik groot respect voor Uw indrukwekkende staat van dienst.

Van de vierhonderd jaar die de diplomatieke relatie tussen onze beide landen oud is, heeft U maar liefst een tiende deel als Koning meegemaakt. En toch bent U in alle opzichten nog jong van hart en vitaal van geest.

U heeft op een heel persoonlijke manier bijgedragen aan de vriendschap tussen onze landen. Een vriendschap die mijn vrouw en ik van nabij kennen en koesteren. De band met U beiden en met Uw familie is hecht.

Vriendschap tussen landen is nooit vanzelfsprekend. Zoals alles wat van waarde is, moet zij voortdurend goed worden onderhouden. De viering van 400 jaar diplomatieke contacten is een uitgelezen kans om elkaar weer eens uitgebreider te ontmoeten en de samenwerking te verdiepen.

Zo zijn en blijven wijvrienden voor de toekomst.

Wie teruggaat naar de oorsprong van onze diplomatieke band - en als historicus kan ik dat niet laten - komt al snel tot de conclusie dat een welbegrepen eigenbelang van beide kanten daaraan niet vreemd was. Je zou kunnen zeggen dat wij elkaars Gouden Eeuw mede mogelijk gemaakt hebben. De Nederlandse Republiek had begin 17 ^de eeuw grote behoefte aan grondstoffen als koper en ijzer. Die had U. Het Koninkrijk Zweden had financiële rugdekking nodig. Die konden wij leveren.

Zo vonden - en hielpen - wij elkaar.

De havenstad Göteborg - die deels door Nederlanders werd gebouwd - is hiervan een levend bewijs. Een Zweeds Amsterdam, met kanalen en grachten, veroverd op het moeras.

Ons bondgenootschap droeg bij aan een ongekende bloeiperiode waar veel Zweden en Nederlanders van profiteerden. Dat onze landen later in de 17 ^de eeuw steeds meer rivalen van elkaar werden, doet daaraan niets af.

Onze relatie heeft stormen en windstille perioden doorstaan.

Tegenwoordig trekken we samen op als gelijkgezinde Europese partners die de ambitie hebbenfrontrunnerste zijn.

Onze bewondering voor de prestaties van Zweden is groot.

Welke mondiale ranglijst je ook bekijkt, Zweden staat bijna altijd hoog in de top tien.

Of het nu gaat om concurrentiekracht. Om innovatievermogen. Om internationale solidariteit. Om transparantie. Om gezondheid. Of om geluk. Ja, ook op de World Happiness Index scoort Zweden uitstekend!

Wij prijzen ons gelukkig een partner als Zweden te hebben die ons op zoveel gebieden inspireert. En we zijn er trots op dat U ook naar Nederland kijkt om inspiratie op te doen.

We weten dat we deels voor gelijke uitdagingen staan. Jeugdwerkloosheid is een nijpend probleem. Integratie van nieuwkomers is vaak weerbarstig. Veel Zweedse en Nederlandse burgers missen het gevoel 'thuis' te zijn in de Europese Unie en voelen zich niet gehoord. Al deze vraagstukken hebben onze aandacht volop nodig.

Dat geldt ook voor de versterking van de internationale rechtsorde. Onze landen zetten zich daar samen met hart en ziel voor in.

We weten dat dit ook offers vraagt. "It is when we all play safe that we create a world of utmost insecurity". Deze woorden van Dag Hammarskjöld motiveren ons om actief mee te blijven bouwen aan recht en vrede.

Zweden en Nederland kunnen zich aan elkaar optrekken. We zijn aan elkaar gewaagd! Wat is er mooier in een vriendschap?

Het kan dus spannend worden, nu onze beide landen zich kandidaat hebben gesteld voor een tijdelijke zetel in de Veiligheidsraad voor 2017-2018. Eén ding staat vast. Wat de uitslag ook zal zijn: onze vriendschap blijft bestaan!

Op de drempel van 400 jaar vriendschap, mogen we genieten van een bijzonder gebaar van Zweedse zijde. Het beroemde schilderij van Rembrandt -Claudius Civilus; Eed der Bataven- is tijdelijk terug in Amsterdam en te zien in het Rijksmuseum. In 250 jaar was het werk slechts twee keer eerder buiten Zweden te bewonderen, in 1925 en 1969. Beide keren in deze stad.

Hier - in het gebouw waarvoor het schilderij gemaakt is - geeft een projectie de oorspronkelijke situatie weer.

Zo raken Stockholm en Amsterdam elkaar vandaag ook op het hoogste artistieke niveau.

Majesteiten, morgen is het precies 400 jaar geleden dat Zweden en Nederland een verdrag tot samenwerking sloten. Den Haag werd de stad met de eerste Zweedse ambassade ter wereld.

Wij zijn daar bijzonder trots op en hopen dat wij nog heel lang nauw verbonden zullen blijven.

Ik wil U vragen het glas met mij te heffen.

Majesteiten, op de gezondheid van U beiden.

Op het geluk van het Zweedse volk.

En op de band tussen onze Koninkrijken. Vierhonderd jaar vrienden voor de toekomst!