Toespraak van Koningin Máxima op het symposium Wijzer in geldzaken “Financieel bewusteloos”
Dames en heren,
Laatst zag ik op een paar jongerensites op internet discussies over de vraag: 'Wat kun je kopen voor 1 euro?' De antwoorden waren nogal verschillend: een ijsje, een pen, een dag rondrijden met een winkelwagentje, muziek van een straatmuzikant.
Dat zijn ook de antwoorden die u kunt krijgen op de vraag 'wat is 1 euro waard?' Een ijsje, een pen, een dag rondrijden met een winkelwagentje, muziek van een straatmuzikant….Want dat bepaalt de waarde van 1 euro: wat u er voor kunt kopen.
De waarde van geld zit immers niet in de munt, niet in het bankbiljet, niet in de nullen voor of achter de komma op een bankafschrift. De nominale, economische waarde van geld is niet objectief maar subjectief, niet concreet maar abstract: geld krijgt waarde door het algemene vertrouwen in de munt. En dus door wat we er mee kunnen doen, wat we er van kopen of waar we voor sparen.
Met geld omgaan betekent dus dat we voortdurend keuzes moeten maken: koop ik dat lekkere appeltaartje of deze week maar niet? Ga ik met de bus of de fiets? Ga ik uit eten of niet? Neem ik een spaar- of een beleggingshypotheek? Laten we ons verleiden door die aanbieding naar de zon of blijven we toch in Nederland?
Keuzes die iedereen moet maken. Iedere dag, iedere week of maar heel soms. Maar iedere keuze telt. Of je nu veel geld hebt of minder. Het is altijd belangrijk om de juiste keuzes te maken: de juiste keuze die past bij persoon en portemonnee, individu en inkomen.
Wijzer in geldzaken is er om mensen daarbij te helpen. Om ervoor te zorgen dat mensen, jong en oud, rijk en arm, de kennis en vaardigheden in huis hebben om verantwoord met geld om te kunnen gaan. Om ervoor te zorgen dat mensen hun financiële beslissingen bewust maken en niet onder invloed van de uitblijvende zomer, de uitslag van het Songfestival of het nieuwe bankstel van de buren.
Wat daarvoor nodig is, is kennis en kunde. Kennis over financiële producten en financiële mogelijkheden, over rente en aflossen, sparen en beleggen. En kunde, de vaardigheid om die kennis toe te passen, om met beleid te budgetteren, te sparen, te spenderen.
Dat doet Wijzer in geldzaken door samen te werken met vele organisaties uit de publieke en de private sector; organisaties die u vandaag hier vertegenwoordigt. Samen met u zorgt Wijzer in geldzaken dat er een website is met informatie en praktische tips. Een website die jaarlijks meer dan een miljoen bezoekers trekt. En samen met u organiseert Wijzer in geldzaken de jaarlijkse Week van het Geld, de Pensioen3daagse en nog veel meer activiteiten en projecten die consumenten en ondernemers helpen om weloverwogen financiële keuzes te maken. Waarom? Omdat er duidelijk veel behoefte is aan dit soort informatie en activiteiten.
Niet alleen in Nederland, maar zeker ook daarbuiten. In ontwikkelde landen gaat het er juist om dat de bevolking in staat is om goede beslissingen te nemen, niet alleen voor henzelf, maar ook omdat dit leidt tot een stabielere en duurzamere financiële sector. In ontwikkelingslanden heeft een groot deel van de bevolking niet of nauwelijks toegang tot financiële diensten. In totaal gaat het om meer dan één derde van de wereldbevolking. En - juist - deze mensen hebben betrouwbare financiële informatie nodig. Informatie die hun in staat stelt om, als ze straks wel toegang krijgen tot financiële diensten, daar verstandig mee om te gaan. En zo hun inkomen te zien groeien, de werkgelegenheid te vergroten en zichzelf effectief te kunnen beschermen tegen risico's.
Tijdens mijn bezoeken aan andere landen zie ik ook dat het werk dat we hier in Nederland doen een internationale uitstraling heeft: een goed voorbeeld dat goed doet volgen.
Zo heeft de Amerikaanse President Obama de maand april uitgeroepen tot de Maand van de Financiële Geletterdheid. De inspiratie daarvoor hadden zijn ambtenaren opgedaan hier in Nederland, bij Wijzer in geldzaken.
De Nederlandse Week van het geld krijgt ook steeds meer navolging. Zo hebben Portugal, België en Nieuw-Zeeland nu ook een Week van het geld. En Kenia, Tsjechië en de Maagdeneilanden hebben laten weten dat ze van plan zijn binnenkort het Nederlandse voorbeeld te volgen.
Van één ding ben ik overtuigd - en verschillende onderzoeken ondersteunen die overtuiging - financieel bewustzijn is te leren. Dat voor elkaar krijgen is echter geen hype, maar een kwestie van lange adem.
En dat is, zeker in deze economisch moeilijke tijden, heel belangrijk: als we zorgen dat mensen de kennis en kunde hebben om weloverwogen financiële beslissingen te maken, stellen we hen in staat om hun geld meer waarde te geven. Zodat wij voor 1 euro misschien nog veel meer kunnen kopen dan een ijsje, een pen, etc…
En zodat we de consument ook kunnen helpen zijn vertrouwen te herstellen.
Dank u.