Toespraak van de Prins van Oranje tijdens de ontvangst van de Nederlandse medaillewinnaars van de Olympische en Paralympische Spelen 2012 te Amsterdam
Majesteit, Olympiërs, paralympiërs, sportvrienden,
Wat een geweldig gezicht! Bijna 100 Olympiërs en paralympiërs - met medailles- voor precies 100 jaar NOC. En hun coaches. Hier in de Burgerzaal van het Koninklijk Paleis op de Dam. U hebt er iets langer op moeten wachten dan normaal. Maar we hopen er dan ook een extra mooi moment van te maken.
Olympiër - of paralympiër - is een titel voor het leven. Net als medaillewinnaar trouwens. We kennen wel voormalige topatleten, maar geen voormalige olympiërs. Het jaar 2012 heeft U iets nieuws gegeven, of uw status herbevestigd, voor de rest van Uw leven.
2012 was natuurlijk echt een jaar van sport. Eerst de Jeugd Olympische Winterspelen in Innsbruck. Toen de Olympische en Paralympische Spelen in Londen. Hele indrukwekkende spelen, met hele indrukwekkende Nederlandse prestaties. Met 20 Olympische medailles en 39 Paralympische medailles mag heel Nederland trots op u zijn. 'We' hebben het goed gedaan. Nee, jullie hebben het goed gedaan!
Voor mij als IOC-lid is het altijd weer een voorrecht om het met jullie te mogen beleven. Jullie hebben ons ook iets gegeven voor de rest van ons leven. Herinneringen aan mooie momenten.
Met vijf bloedfanatieke blonde meisjes naar het hockeystadion. Die finish van Marianne Vos op de Mall, in de pletterende regen. Die waanzinnige barrage van de springploeg tegen het gastland, en dan nog tijd vinden voor een saluut. Die onoverwinnelijke jump over een golf van Dorian. De zwemploeg die op het juiste moment weet te pieken. Het onstuitbare positivisme van Churandy. En dan zwijg ik nog over drie aaneengesloten vluchtelementen.
Prinses Margriet heeft als IPC-lid minstens zoveel mooie momenten mogen beleven bij de Paralympische spelen. En het is dan ook meer dan terecht dat jullie hier vandaag allemaal samen zitten. Topsport is topsport.
2012 was ook het jaar van het jubileum. 100 jaar NOC. Opgericht op 11 september 1912, hier aan de overkant van de Dam in Hotel Krasnapolsky. Tachtig jaar later kwam NSF erbij. En weer 15 jaar later werd ook het NPC onderdeel van onze nationale sportkoepel. In die 100 jaar is er heel veel bereikt, samen met anderen. Samen met alle partners kijken wij uit naar de volgende 100 jaar.
Het jubileum is uitgebreid gevierd. Een enkele keer voor een select gezelschap, maar in de eerste plaats voor het brede publiek en vooral voor de sport zelf; van voorrecht naar een recht voor iedereen.
Maar 2012 was ook een jaar van keuzes. Van politieke keuzes. Het nieuwe regeerakkoord zegt expliciet dat het Kabinet de spelen van 2028 niet naar Nederland wil halen, omdat het in een tijd van crisis en bezuinigingen weinig draagvlak in de samenleving ziet voor financiële risico's.
Maar vergis U niet. Het regeerakkoord is in dezelfde zin minstens zo duidelijk over de blijvende ambitie om de Nederlandse sport op Olympisch niveau te brengen.
Het belang van sport voor de samenleving staat voorop. Om mensen bij elkaar te brengen. Om sociale vaardigheden te trainen. Om fitter en gezonder te blijven. Het Kabinet wil aansprekende topsportevenementen in Nederland organiseren, en het wil profiteren van de economische en maatschappelijke spin-off.
Het willen organiseren van de Spelen is op dit moment dus niet aan de orde. Maar het gedachtegoed, en het doel, dat ten grondslag lag aan het Olympisch plan 2028 is nog altijd springlevend!
Laten we sport dan ook nog nadrukkelijker omarmen. Een maatschappelijk fenomeen waarmee we onze samenleving kunnen inspireren. En verenigen. Waarmee we een beter Nederland kunnen bouwen.
Vrienden,
Ook anderszins zijn er dit jaar keuzes gemaakt. Het topsportbeleid, dat er op gericht is om tot de beste 10 sportlanden ter wereld te gaan behoren, heeft gekozen voor focus. Meer focus in de topsportprogramma´s. Meer focus in de keuze van bonden. Jullie prestaties zijn het levende bewijs dat focus loont. Mits gecombineerd met talent, commitment, heel veel training en een beetje geluk natuurlijk. Focus betekent niet dat de rest er niet meer toe doet; het betekent wel dat je inzoomt, concentreert, en gericht investeert.
Door wat jullie gepresteerd hebben ligt de focus nu op jullie. Het is geweldig belangrijk om die focus en aandacht maximaal te benutten.
Topsporters inspireren. Zijn rolmodellen. Ik zie ook steeds meer erkenning voor de rol en betekenis van de topsporter. Een aantal van jullie vult die voorbeeldfunctie heel actief in. Zo trekken gouden medaillewinnaars Epke Zonderland en Marlou van Rhijn als vlaggendragers hun wijk in om meer mensen warm te maken om te gaan sporten. Een initiatief dat werd bekend gemaakt tijdens de Papendal Sport parade. Om sport dichtbij te brengen. In je eigen buurt. Zo geef je dat recht op sport praktische handen en voeten.
En die positieve inspiratie is misschien ook wel het best mogelijke wapen tegen uitwassen. Zoals doping. En agressie op en langs de velden, waar we recent de vreselijke afloop weer van hebben moeten ervaren. Ik denk - en hoop - dat als die doorgeslagen mensen nog van iets onder de indruk zijn, dan is het de excellentie, het respect en het fair play van de ware, schone en eerlijke topsporter.
Medaillewinnaars zoals jullie - maar ook topcoaches - zijn als geen ander in staat om te inspireren, te motiveren, te activeren. Een gouden kans om te verzilveren. Een prachtige rol die voor jullie is weggelegd. Als je de kans pakt natuurlijk.
2012 was een bijzonder sportjaar, dat ons allemaal nog heel lang zal bijblijven. Ik wens jullie allemaal alle goeds voor de toekomst. Op de hele korte termijn natuurlijk voor de genomineerden op het sportgala vanavond. Maar vooral ook daarna. En voor diegenen die het aangaat: op weg naar Rio. Het kan altijd nog beter, nog hoger en nog sterker, zoals de wapenspreuk van het IOC het zegt. Citius, Altius, Fortius!
En wij, wij blijven ondertussen streven naar een Nederland op Olympisch niveau in de 21ste eeuw. Komend jaar de EYOF in Utrecht. Hopelijk in 2018 de Jeugd Olympische Spelen in Rotterdam. En wie weet toch nog ergens in die lange 21ste eeuw de Olympische Spelen. Dat kan dus ook na 2028 zijn. Stelt u zich eens voor, hoe de leden van de Olympische familie, en staatshoofden en regeringsleiders, zich dan voorafgaand aan de opening zullen vergapen aan de pracht en praal van deze Burgerzaal...
Maar nu, anno 2012, zijn jullie al aan de beurt. Jullie zijn onze Olympische en Paralympische helden. Jullie hebben het echt verdiend. En jullie zullen weer een toekomstige generatie moeten inspireren.
Dus geniet van jullie prestaties, en doe er iets goeds mee!