Toespraak van de Prins van Oranje ter gelegenheid van het Duits-Nederlandse Seminar over "Innovaties in de Energiesector" te Dresden

Toespraak | 14-04-2011

Majesteit, minister-president, excellenties, dames en heren,

De verschrikkelijke gebeurtenissen na de verwoestende aardbeving voor de Japanse kust hebben ons weer eens pijnlijk duidelijk gemaakt welke elementaire krachten in de natuur zitten. Wij voelen allen met het Japanse volk mee en hopen dat de situatie daar spoedig zal verbeteren.

De effecten van de tsunami hebben ons ook op niet mis te verstane wijze duidelijk gemaakt welke betekenis een veilige en duurzame energieproductie heeft. De gevolgen van de klimaatverandering en de eindigheid van onze huidige energiebronnen zijn voor ons al langer reden om over een CO2-arme, energie-efficiënte toekomst na te denken. De actuele gebeurtenissen in Japan onderstrepen nog eens nadrukkelijk hoe belangrijk het is, het aandeel van zon, wind en water in onze energievoorziening te verhogen. Duurzaamheid is het trefwoord hier - dat is eigenlijk niets nieuws.

Wist u dat grote delen van Europa waren ontbost toen het Romeinse rijk in elkaar stortte? Uitgebreide bossen moesten als brandstof dienen. Hout was van doorslaggevende betekenis voor het voortbestaan van het Romeinse rijk. De Romeinen haalden alles uit hun primaire energiebron om aan hun kortetermijn behoeften te voldoen. Welke gevolgen dat voor de navolgende generaties zou hebben, daar dachten zij niet aan. En de gevolgen zouden verreikend zijn. Zo werd de ondergang van een beschaving die op het eerste gezicht onaantastbaar leek, ook door een niet-duurzame omgang met energiebronnen veroorzaakt.

Wat de Romeinen overkwam, zou men vandaag "Peak Wood" noemen: uitputten van hulpmiddelen na het bereiken van de maximale productie.

Vandaag staan wij aan het begin van een tijdperk waarin hetzelfde lot dreigt en wel meteen vier keer: peak olie, peak gas, peak kolen en peak uranium.

Laten wij ervoor zorgen dat de geschiedenis zich niet herhaalt. Laten we bewijzen dat wij lering getrokken hebben uit de geschiedenis. Wij hebben de kennis en wij hebben de technologie om het beter te doen.

De kernfusieprocessen aan de oppervlakte van de zon zijn een van de belangrijkste bronnen van onze energievoorziening. Fossiele brandstoffen zijn niets anders dan opgeslagen fotovoltaïsche energie; wind ontstaat door warmteverschillen op de aardoppervlakte. Bij zonne-energie geeft de naam al de inhoud van het programma aan.

Met behulp van de zon zou het mogelijk zijn om ons energieprobleem op te lossen. Om de dertig minuten neemt de aarde namelijk voldoende zonlicht op om de hele wereld een jaar lang van energie te voorzien. Om de dertig minuten!

Hier ligt onze uitdaging. Dit potentieel moeten we benutten. Hier kunnen wij de krachten van de natuur in ons voordeel gebruiken.

En u, dames en heren, u speelt hierbij een belangrijke rol.

In Saksen heeft zich in de afgelopen twintig jaar een vruchtbaar innovatieklimaat ontwikkeld voor de fotovoltaïsche industrie. Grote spelers hebben zich hier gevestigd en het onderzoekslandschap biedt een hoge mate van kwaliteit en diversiteit. Industrie en wetenschap hebben hun krachten gebundeld en synergieën zijn ontstaan. Op deze manier zijn niet alleen innovaties en belangrijke technologische ontwikkelingen tot stand gekomen, maar heeft de hele regio economische dynamiek gewonnen.

Dergelijke innovatieve oplossingen ontstaan mijns inziens het best in een sfeer van nieuwsgierigheid, van passie voor nieuwe ideeën en van geëngageerd ondernemerschap. Een dergelijke sfeer proef ik hier!

Bij mijn bezoek vandaag aan SolarWatt heb ik mij er zelf van kunnen overtuigen welke resultaten deze synergie en dynamiek tot stand brengen.Tijdens mijn gesprekken heb ik vernomen dat de chipindustrie in Saksen een belangrijk technologieveld is. In de afgelopen twintig jaar is bewezen dat een groot deel van de kennis uit de chipindustrie ook voor de ontwikkeling van efficiëntere zonnepanelen gebruikt kan worden. Deze benadering heeft Saksen tot een pionier op het gebied van de fotovoltaïsche technologie gemaakt.

Een vergelijkbare ontwikkeling heeft ook in de Nederlandse chipindustrie plaatsgevonden. Mede hierdoor behoren Duitsland en Nederland vandaag tot de technologische leiders op dit gebied.

Wij kunnen het ons niet veroorloven op onze lauweren te rusten. Wij kunnen ons alleen staande houden in de concurrentiestrijd met andere economieën als het ons lukt, deze technologische voorsprong te behouden. Als wij samenwerken en onze knowhow met elkaar delen, kan dat de positie van onze beider economieën versterken. Kennis kent immers geen grenzen.

Een goed voorbeeld voor een dergelijke samenwerking is de coöperatie tussen het Nederlandse onderzoeksinstituut ECN en de Duitse onderneming Roth & Rau. Samen hebben zij een installatie ontwikkeld waarmee de blauwe antireflectielaag op de zonnepanelen aangebracht wordt. Roth & Rau heeft met dit geheel door ECN ontwikkeld proces tot dusver wereldwijd ongeveer twintig productielijnen verkocht, met een productiecapaciteit van circa 500 megawatt-peak per jaar. Dat komt overeen met ongeveer 140 miljoen zonnepanelen per jaar en met circa tien procent van de wereldwijde productiecapaciteit.

De goede ervaringen in de Duits-Nederlandse samenwerking sterken ons in ons vertrouwen om ook de volgende stappen te ondernemen. Laten wij samen verder werken aan het nog doelmatiger en doeltreffender maken van zonnepanelen, zodat onze infrastructuur op het postfossiele tijdperk is voorbereid.

Wij mogen hierbij alleen niet vergeten dat de uitdagingen waarvoor de wereld staat niet alleen met technologische innovaties overwonnen kunnen worden. In het jaar 2050 zullen, naar het zich laat aanzien, negen miljard mensen met energie, voedingsmiddelen en water moeten worden verzorgd. Dit betekent dat wij ook op het gebied van energie-zuinigheid en energiebesparing beter moeten worden en dat wij ons een duurzamere levensstijl eigen moeten maken. Wij moeten daarom op het nationale en het internationale vlak actief worden.

In 2009 heb ik zelf in Heerhugowaard de zogenaamde "Stad van de Zon" mogen openen, een van de grootste energieneutrale woonwijken van de wereld. Hier wordt net zo veel energie geproduceerd als er door de verschillende functies - wonen, werken, verkeer - wordt verbruikt. Ook dergelijke ontwikkelingen dienen ondersteund te worden en ook hier kunnen we veel van elkaar leren.

Duurzame energieproductie en ontwikkeling zijn uiteraard mondiale onderwerpen. In dit verband zou ik graag op de belangrijke VN-conferentie willen wijzen die volgend jaar in Rio de Janeiro over duurzame ontwikkeling gehouden wordt en beter bekend staat als "Rio +20". Op deze topconferentie moet een nieuwe wereldwijde verplichting tot duurzame ontwikkeling en groene groei worden bereikt en zullen er oplossingen voor de grote uitdagingen op het gebied van klimaat, water en energie geformuleerd worden. Ook hier gaat het om internationale samenwerking en het is goed om te weten dat Duitsland en Nederland ook hier zij aan zij staan.

Dames en heren,

Het bedrijfsleven en de mensen zijn afhankelijk van een stabiele, betrouwbare en vooral duurzame energievoorziening. De eindigheid van de fossiele brandstoffen, de klimaatverandering en veiligheidskwesties dwingen ons ertoe in toenemende mate in te zetten op energiebronnen zoals zon, wind en water. De hiermee samenhangende taken bieden de innovatieve en creatieve ondernemingen in onze twee landen geweldige kansen.

Voor alle betrokkenen wordt het nog een zware klus om te klaren - u bent er al mee begonnen. Met uw innovatieve oplossingen creëert u de voorwaarden, zodat wij het potentieel van de zon volledig kunnen benutten. Op deze manier bewijst u de wereld een dienst. Zodat wij kunnen profiteren van de krachten van de natuur.

Juist om deze reden heb ik de uitnodiging voor dit seminar bijzonder graag aangenomen. Hier gebeurt immers iets. Hier, in deze zaal, in dit gebouw, op deze campus ontmoeten vandaag wetenschappers en innovatieve ondernemers uit Duitsland en Nederland elkaar om van gedachten te wisselen. Samenwerking brengt ons verder. Samenwerking tussen industrie en wetenschap, tussen overheid en bedrijfsleven en tussen Duitsland en Nederland.

Op weg naar een zonnige toekomst van duurzaamheid en economische kracht.

Ik wens u veel succes bij deze uitdagende taak.