Toespraak van Prinses Máxima bij de Netwerkbijeenkomst van Women in Financial Services in Zeist

Toespraak | 07-02-2011

Goedemiddag dames… heren ook,

Connect. Share. Empower. Energize. Dat zijn de kernwaarden van Women in Financial Services, en ik zie veel overeenkomsten met mijn werk als Special Advocate for Inclusive Finance for Development van de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties.

Want wat is inclusive finance ? U kunt het samenvatten als universele toegang tot financiële diensten, tegen een redelijke prijs en verleend door een verscheidenheid aan betrouwbare instellingen. Het gaat om sparen en betalen. Lenen en verzekeren. Pensioenen en internationale overboekingen.
Voor zowel particulieren als ondernemers, en zowel kleinere als middelgrote ondernemingen.

Nu zijn 2,7 miljard mensen - de helft van de wereldbevolking - nog verstoken van financiële diensten. Dat is een groot obstakel voor de ontwikkeling van individuen, bedrijven, landen en continenten.

Wat het spoor is voor treinen, zijn financiële diensten voor economische ontwikkeling. Zonder financiële diensten geen vooruitgang. Met toegang tot financiële diensten kunnen mensen investeren in dingen die echt het verschil maken in hun leven. Het kopen van voedsel en schoon drinkwater.
Het betalen van doktersrekeningen. Het bouwen van een huis.
Het zorgen voor onderwijs voor hun kinderen. Het opzetten en uitbreiden van een eigen bedrijf. Het afbetalen van een schuld. Enzovoort, enzovoort.

Inclusive finance is dus geen doel op zich, maar een middel tegen armoede en vóór ontwikkeling. Door zakelijke relaties aan te knopen en onze kennis van financiële producten te delen, geven we mensen in ontwikkelingslanden de middelen en de energie om hun leven te verbeteren. Inderdaad: connect, share, empower, energize.

Mits dat gebeurt op een duurzame manier, natuurlijk.

Als voormalig banker weet ik, net als u, dat alleen tevreden klanten ook klanten blijven. Dat is zo waar in ontwikkelingslanden als het waar is in het Westen.
Slechte voorwaarden of te hoge rentes jagen de mensen uiteindelijk weg. Alleen als klanten beter worden van de producten die ze kopen, kan een duurzame relatie ontstaan.
En van een duurzame relatie profiteren financiële instellingen uiteindelijk ook zelf.

Geen hit and run , maar geduld en toewijding.

Dat is één kant van duurzaamheid. Een andere kant is het belang van innovatie. Hebben klanten nu enorm behoefte aan een spaarrekening, over twee jaar zijn ze misschien beter geholpen met een nieuwe vorm van private banking.

Dat klinkt misschien overdreven, maar is het niet. Het financiële leven van armen is gecompliceerd juist omdat ze arm zijn.
Het geld dat armen verdienen komt vaak te laat en onregelmatig binnen, is lastig te bewaren en kan niet groeien omdat sparen of lenen voor hen zo moeilijk is.

In Cairo, de laatste weken volop in het nieuws, sprak ik bijvoorbeeld vorig jaar november met metaalbewerkers en kleermakers. Ik was onder de indruk van hun gedrevenheid om te groeien en een stabieler inkomen te verwerven. Maar de ambitie van deze kleine ondernemers wordt geremd door allerlei obstakels.

Velen van hen hebben bijvoorbeeld grote moeite om betaalbare leningen te krijgen, door de ingewikkelde eisen die daaraan worden gesteld. Dus zijn ze gedwongen informeel te lenen.
En ze zijn erg veel tijd kwijt met het regelen van hun geldzaken. Ook het beheren van de vele formele en informele financiële producten die ze gebruiken, kost veel tijd.

Naar een bank gaan ze vrijwel nooit. Omdat die bank te ver weg is, de procedures tijdrovend zijn of omdat zo'n bank niet de juist producten aanbiedt. Spaargeld bewaren de ondernemers noodgedwongen tussen hun stoffen, metalen platen of andere werkmaterialen. En hun zaterdagochtend besteden ze aan het ophalen van contant geld bij hun klanten, zodat ze later die dag het salaris van werknemers kunnen uitbetalen. Eén hele productiedag zou worden gewonnen met een snelle en goedkope manier om geld te ontvangen en te storten - bijvoorbeeld via een mobiele telefoon.

Juist daarom is inclusive finance zo belangrijk.

Vrouwen mogen bij het ontwikkelen van nieuwe financiële producten natuurlijk niet worden vergeten. In economische ontwikkeling spelen zij een cruciale rol. Vrouwen betalen het schoolgeld voor de kinderen. Zorgen voor kinderen die ziek zijn. Beschermen de rechten van meisjes.

In Tanzania ontmoette ik een vrouw die twee weken onderweg was om haar salaris op te halen. Als we haar leven, het leven van al die hardwerkende vrouwen makkelijker kunnen maken met op maat gesneden financiële diensten, zou dat een enorme sprong voorwaarts betekenen. Voor hen. Voor hun kinderen.
En voor de wereld als geheel.

Het thema van deze bijeenkomst is 'Sustainable and Responsible Financial Services'. De twee belangrijkste voorwaarden voor sustainable financial services heb ik zojuist genoemd. Dat waren (a) wederzijds profijt en (b) innovatie van financiële diensten die echt aansluiten bij de behoeftes van de mensen.

Responsible financial services rusten in mijn ogen op drie pijlers. De eerste is regulering. Landen als Peru en Maleisië hebben laten zien dat overheidsbeleid kan zorgen voor groei van de financiële sector, zonder dat de bescherming van consumenten eronder lijdt. Maar er is nog een lange weg te gaan, blijkt uit een recent rapport van de Wereldbank en CGAP.

De tweede pijler is de vaardigheid van klanten om keuzes, producten en rechten te begrijpen. Anders gezegd: een volwassen consument. Een onderdeel van die volwassenheid is financiële geletterdheid. Daarvoor is de inzet van klanten, overheden en aanbieders hard nodig.

En de derde pijler is zelfregulering in de financiële sector.
Dat is niet alleen in het belang van de klant, maar ook in het belang van de financiële instellingen. Ik geloof in bedrijven die handelen naar principes. Uit fatsoen, maar ook omdat het goed is voor de duurzaamheid van een onderneming. Dus hier is het heel duidelijk dat responsible hand in hand gaat met duurzaamheid. Zonder responsible finance , is er geen duurzame finance.

Daarom ben ik blij dat de Principles for Investors in Inclusive Finance anderhalve week geleden zijn ondertekend door meer dan 40 internationale investeerders. Deze principes zijn een praktische richtlijn voor investeerders bij het opzetten van sterke, duurzame en verantwoordelijke instellingen.
Alleen zo krijgen alle mensen de financiële producten die ze nodig hebben, op het juiste moment en tegen de juiste prijs.
Nu en in de toekomst.

Bij responsible inclusive finance gaat het juist om het nastreven van zowel financiële als sociale doelen. De belangen van de klant moet altijd voorop blijven staan. Ook voor de financiële duurzaamheid van de instelling. De Investors Principles zijn een belangrijke eerste stap om tot universele overeenstemming te komen over wat het streven naar sociale doelen nu precies inhoudt. Met deze principes in de hand beloven investeerders het belang van de mensen in de ontwikkelingslanden altijd voorop te stellen bij hun beleggingen in inclusive finance.

Natuurlijk heb ik dit resultaat niet in mijn eentje bereikt.
Vooral veel dank aan Marilou van Goldstein Brouwers van Triodos Investment Management en Else Bos van PGGM. Jullie hebben leiderschap getoond. En zonder jullie was dit succes niet mogelijk geweest. Dank jullie wel.

Maar ook u kunt iets doen. Connect, share, empower, energize : dat zijn uw kernwaarden. Dat is een prachtig uitgangspunt om de Investor Principles ook binnen uw organisaties en daarbuiten te promoten.

Ik ben ervan overtuigd dat de Investor Principles inclusive finance naar een hoger plan kunnen tillen. Zeker als de krachtige vrouwen van Women in Financial Services als ambassadeurs optreden.

Dank u wel.