Toespraak van Hare Majesteit de Koningin ter gelegenheid van het staatsbezoek Ghana
Den Haag, Paleis Noordeinde, 21 oktober 2008
Mijnheer de President,
Het is mij een groot genoegen U en Mevrouw Kufuor hier vanavond te begroeten en in ons land welkom te heten.
Dit is het eerste staatsbezoek dat tussen onze beide landen plaatsvindt, maar dat betekent geenszins dat er geen eerdere formele of informele contacten zijn geweest. Er is eerder sprake van het tegendeel. Mijn zoon Prins Alexander en zijn vrouw Prinses Máxima vierden in 2002 in Ghana het driehonderdjarig bestaan mee van de diplomatieke betrekkingen tussen onze beide landen. Zelf ontving ik toen in dat feestelijke kader de Asantehene Otumfuo Osei TuTu II en zijn echtgenote. Bovendien bracht al veel eerder mijn man een uitvoerig bezoek aan Uw land.
Deze driehonderdste verjaardag van onze diplomatieke betrekkingen toont duidelijk aan hoe lang er al contacten tussen Ghana en Nederland bestaan. De aanwezigheid van een grote Ghanese gemeenschap in Nederland illustreert hoe belangrijk en intensief deze contacten ook nú nog zijn. In feite zijn onze betrekkingen zelfs nog ouder. Reeds in 1598 werd een Nederlandse handelspost gevestigd in Moree en in 1637 werd het fort Elmina veroverd op de Portugezen. Het was het begin van een langdurige en wisselvallige geschiedenis. Het oogmerk van de Nederlanders die in dat verre verleden naar Uw kusten kwamen, was handel drijven, in de eerste plaats in goud, het edele metaal waaraan Uw land zijn toenmalige naam dankte. Zeker níet edel was de handel in mensen die daarop volgde en die vele jaren de belangrijkste Europese commerciële activiteit in dit gebied was. Aan deze onmenselijke activiteit, die pas in 1807 werd beëindigd, denken wij thans met afschuw terug.
Met het vertrek van Nederland kwam overigens geen einde aan het koloniale tijdperk. Het Britse bestuur duurde nog een kleine eeuw, tot Ghana in 1957 onder leiding van de grote vrijheidsstrijder Kwame Nkrumah zijn onafhankelijkheid herwon. In de halve eeuw die sindsdien is verstreken, is er veel gebeurd en hebben perioden van voorspoed en tegenspoed elkaar afgewisseld.
De laatste jaren heeft Uw land zich op indrukwekkende wijze ontwikkeld. Ghana is thans een voorbeeld van vooruitgang en stabiliteit. Het is een moderne staat en een vitale democratie. Vol verwachting leeft Uw land toe naar de parlements- en presidentsverkiezingen die binnenkort zullen worden gehouden. Politieke stabiliteit en democratisch bestuur gaan samen met economische groei en sociale vooruitgang. De welvaart is in korte tijd aanzienlijk toegenomen. Dank zij Uw bewonderenswaardige inzet voor de armoedebestrijding hebben velen in de groei van die welvaartsgroei kunnen delen. Wij feliciteren U met deze prestaties en wensen Uw land van harte succes bij de voortgang van dit proces.
Deze indrukwekkende ontwikkeling ligt mede ten grondslag aan de belangrijke plaats die Uw land in de wereld inneemt. U geeft daarbij prioriteit aan het bevorderen van de regionale veiligheid en stabiliteit. Ghana is dan ook een actief lid van de Economic Community of West African States en van de Afrikaanse Unie, waarvan U tot voor kort het voorzitterschap bekleedde. Onder Uw persoonlijke leiding treedt Uw land op als bemiddelaar in conflicten. Het neemt bovendien actief deel aan peace keeping missions, ook buiten het Afrikaanse continent. Het feit dat een van Uw landgenoten tot voor kort Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties was, heeft eveneens bijgedragen tot het internationale aanzien van Uw land.
Mijnheer de President,
Evenals in vroeger tijden is ook nu de handel een belangrijk element in onze betrekkingen. Nog altijd is voor de cacao, een van Ghana's belangrijkste exportproducten, Amsterdam de voornaamste haven van bestemming. Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking ondernemen wij eveneens gezamenlijke activiteiten. Soms speelt de geschiedenis daar weer een rol in, zoals bijvoorbeeld in ons beider inzet voor het Elmina Cultural Heritage and Management Programme. Nederlandse en Ghanese onderzoekers werken ook samen op vele andere gebieden. Met zijn aandacht voor water- en sanitatieproblemen en voor de klimaatsverandering toont Ghana aan zich sterk betrokken te voelen bij mondiale problemen. Grote internationale conferenties over deze belangrijke thema's kunnen dan ook dikwijls in Uw land op gastvrijheid rekenen.
Mijnheer de President,
De vele Ghanezen die in het buitenland wonen dragen bij aan de welvaart van Uw land. De Ghanezen zijn nu eenmaal een ondernemend volk, dat uitmunt door creativiteit en doorzettingsvermogen. Veel van Uw landgenoten zijn naar Nederland gekomen en hebben daar al snel hun plaats in de samenleving ingenomen. Zij vormen hier een levendige en dynamische gemeenschap met een grote culturele diversiteit, zoals jaarlijks op de Ghanadag te zien is. Ook bij andere gelegenheden kunnen de Nederlanders kennismaken met de rijkdom van de hedendaagse Ghanese cultuur. Bovendien blijken Uw landgenoten de onderlinge banden en de contacten met het vaderland zorgvuldig te onderhouden via verschillende eigen televisie- en radiokanalen.
Mijnheer de President,
Het Akan spreekwoord zegt: Because of what may happen in the future, we value a good companion. In de wereld van vandaag geldt meer dan ooit dat wij de grote problemen die op ons af komen alleen gezamenlijk zullen kunnen oplossen. Met haar constructieve beleid zowel binnen het Afrikaanse continent als daarbuiten, heeft Uw regering getoond in deze noodzakelijke samenwerking een stimulerende rol te willen spelen.
Gaarne hef ik mijn glas op Uw gezondheid, Mijnheer de President, op die van Mevrouw Kufuor en op een voorspoedige toekomst voor Uw land en volk. Mogen Ghanezen en Nederlanders blijven wat zij al zo lang zijn: good companions.
Zie ook de fotogalerij