Toespraak van Prinses Máxima, 30 mei 2006
bij de uitreiking van de Appeltjes van Oranje, Paleis Noordeinde te Den Haag
Majesteit, excellenties, dames en heren,
Hartelijk welkom!
De uitreiking van de Appeltjes van Oranje is een feestelijke gebeurtenis waar ik ieder jaar weer naar uitkijk. Met deze prijs wil het Oranje Fonds beter zichtbaar maken hoeveel goede dingen er in Nederland gebeuren, zoals u net in het filmpje ook heeft kunnen zien. Hoeveel doorzetters we in Nederland hebben. Mensen die er samen iets bijzonders van maken. Mensen zoals u.
Het thema dit jaar is: 'samen in de buurt'.
Dames en heren, ik zal het maar eerlijk zeggen. De ervaring die ik heb met buren, heb ik vooral in het buitenland opgedaan. In Argentinië, in New York en in Brussel heb ik allerlei soorten buren gehad. Maar in Nederland heb ik minder concrete ervaring. Als ik uit het raam van mijn huis kijk, zie ik grazende koeien.
Daarom ben ik zo blij dat ik vaak op bezoek mag komen in wijken en buurten door heel Nederland. In steden en in dorpen. Mensen vertellen me dan waar ze mee bezig zijn. Over hun problemen. En over de oplossingen die ze zien. Ik leer daar heel veel van!
Eén ding valt me vooral op. Grote oplossingen beginnen vaak piepklein.
Het begint meestal met een paar enthousiaste mensen die de handen uit de mouwen willen steken. Ze zien een gezamenlijk probleem - onveiligheid, gebrek aan ontmoetingsplekken, eenzaamheid - en willen dat aanpakken. Ze gaan samen aan de slag. Ze geven het gewoon niet op.
Ook niet als het soms tegenzit. Want u weet uit ervaring dat je soms ook hobbels moet overwinnen als je in je buurt iets voor elkaar wilt krijgen.
Maar doorzetters trekken zich daar niets van aan. Zij gaan net zo lang door totdat zij iedereen enthousiast hebben gekregen. Dan kan er iets moois gaan groeien.
Een goede buur is beter dan een verre instantie. Wat mensen zelf in de buurt opbouwen, is sterker dan wat instanties voor je bedenken. Instanties zijn natuurlijk wel belangrijk om initiatieven uit de buurt een extra zetje te geven. De gemeente en de woningcorporatie kunnen met weinig middelen soms veel bereiken als ze vertrouwen durven hebben in de buurt en op die manier actieve bewoners een handje helpen.
'Sociale herovering'. 'Leefbaarheidsoffensief'. 'Wijkaanpak'. 'Taskforce Veiligheid'. Herkent u die woorden?
We praten soms over verbetering van buurten alsof het gaat om het winnen van een strijd. Soms is een stevige aanpak inderdaad nodig. Maar laten we niet vergeten dat het vaak juist heel gewone acties van mensen zelf zijn, die het verschil maken tussen een fijne buurt en een minder fijne buurt.
De drie projecten die vandaag in de prijzen vallen, vind ik prachtige voorbeelden van gewone acties met een bijzondere uitstraling.
Hier in Den Haag zijn bewoners van de Fakonahof er in geslaagd om hun buurt veel leuker te maken door allerlei activiteiten te organiseren voor jong en oud. Mensen hebben veel meer contact met elkaar gekregen en voelen zich weer trots op hun buurt. Allemaal dankzij een groep enthousiaste vrijwilligers die dag en nacht voor hun buurt klaar staan.
In Utrecht zijn de mensen uit de Rivierenwijk in actie gekomen tegen eenzaamheid en sociaal isolement. Buurthuis Het Trefpunt is het kloppend hart van de wijk geworden. Er is een eetclub gekomen, een toneelclub, een kaartclub, een kinderclub, een tekenclub. Allemaal volledig gerund door de buurtbewoners zelf.
En in Geleen hebben de bewoners van de wijk Lindenheuvel een vieze stortplaats omgetoverd in een prachtig buurtpark, met kinderboerderij, speeltuin, voetbalveld en bankjes om lekker in de zon te zitten. Wat vroeger een vuilnisbelt was, is nu een groene oase waar mensen uit de buurt elkaar ontmoeten.
Bij Nederland past bij uitstek het woord 'gezellig'. Men zegt dat dat woord niet te vertalen is.
Veel gezelligheid is te vinden in de Hollandse huiskamers. Maar op straat is ze wat minder goed zichtbaar. Dat heeft vooral met het weer te maken.
Misschien wordt het tijd dat we onze gezelligheid van de huiskamer naar de buurt brengen. Ondanks het Nederlandse weer!
Dat vind ik zo goed aan deze drie projecten: de winnaars van de drie Appeltjes laten een warme wind waaien in hun buurt. Door plekken te maken waar mensen elkaar graag ontmoeten. Door mensen met gedeelde interesses met elkaar in contact te brengen. Door samen dingen te doen.
Zo gaat de buurt weer leven. Zo krijgt de buurt weer kleur op de wangen.
Dames en heren, een levendige buurt is niet de oplossing voor alle kwalen. Werk, taal en onderwijs zijn ook onmisbaar. Het is terecht dat we daar onze schouders onder zetten.
Maar daarnaast hebben we doorzetters in de buurt nodig. Enthousiaste mensen die samen een plan verzinnen. Die hun buurtgenoten weten mee te krijgen. Die gewoon dóórgaan als het even tegen zit.
Mensen zoals u.
De drie geldprijzen zijn precies even groot.
Maar van de drie Appeltjes van Oranje, is er één een beetje groter dan de andere twee. Die gaat naar de mensen uit Utrecht. Uw project blinkt uit in eenvoud. Andere buurten in Nederland kunnen het heel gemakkelijk overnemen. Ik hoop dat anderen ook enthousiast worden als ze zien wat u in de Rivierenwijk voor elkaar heeft gekregen.
Ik feliciteer alle drie de projecten met hun uitstekende werk
Ik wens u allemaal heel erg veel succes in de toekomst.
Dank u wel