Toespraak van Koning Willem-Alexander tijdens het Landelijk Congres Brandweer Nederland in Enschede
Dames en heren,
Fantastisch om vandaag bij U te zijn om honderd jaar georganiseerde brandweer in Nederland te vieren. Indrukwekkend om de verhalen uit de praktijk te horen.
Vandaag eren wij de 30.000 brandweermannen en -vrouwen die zich inzetten voor onze veiligheid. Onder hen 20.000 vrijwilligers.
Mijn eerste kennismaking met een vrijwillige brandweerman was met Meester Piek van klas 5B van de Nieuwe Baarnsche School. Behalve dat hij er elke dag voor zorgde dat wij veilig de trap afdaalden tijdens de pauze, was hij het idool voor elke jongen die ervan droomde brandweerman te worden.
Samen rukt U zo'n 140.000 keer per jaar uit na de melding van een brand of incident, waarbij U gevaar en schade zoveel mogelijk beperkt. Meestal weten mensen zelf tijdig een veilig heenkomen te zoeken. Maar zo'n 500 keer per jaar redt U mensen uit een benarde situatie.
Dat zijn sprekende cijfers.
Op dit moment staan in en rond 900 kazernes in Nederland Uw collega's klaar om bij het afgaan van de pieper direct alles uit hun handen te laten vallen. Om in hun uitrukpak te stappen en binnen luttele minuten op de plaats van een incident te zijn. Niet alleen incidenten met vuur, rook en gas, maar ook met water en wind, bijvoorbeeld bij ondergelopen tunnels of omgewaaide bomen. Bij zware ongevallen komt U in actie om mensen te bevrijden. De brandweer staat permanent paraat.
Van keukenbrand tot kettingbotsing.
Veel Nederlanders realiseren zich niet hoe belangrijk het is dat we een goede brandweerzorg hebben in ons land. Niemand staat er echt bij stil. Tot je zelf een keer in acute nood komt. Een brand vergeet je nooit meer. Hij schroeit zich in je geheugen. Als je leven gevaar loopt, of dat van je dierbaren, als je huis of je bezittingen aan de vlammen ten prooi dreigen te vallen, dan is professioneel optreden van de brandweer nog je enige hoop en houvast.
U weet dat het helaas nog vaak onvoorzichtigheid van mensen zelf is die tot levensgevaarlijke situaties leidt. Een wankele kaars op een houten standaard. Een gammele contactdoos met teveel stekkers. Een vergeten frituurpan met kokend vet. Roken in bed.
Een ongelooflijk verhaal dat ik tegenkwam is dat van een meneer die zijn badkamer wilde inrichten als sauna. Hij sloot alle ramen en kieren hermetisch af en stak vervolgens de barbecue aan als verwarming...
Een klassiek voorbeeld van wat U een 'CO-incident' noemt: acute koolmonoxidevergiftiging.
In dit geval liep het gelukkig net goed af dankzij adequaat optreden van de brandweerploeg.
De geschiedenis van de brandweerzorg in ons land gaat terug tot het jaar 1413. Toen werd in Amsterdam het eerste brandweervoorschrift in ons land uitgevaardigd. Ieder huis moest beschikken over een ladder. En als de burgers van de stad ergens brand bespeurden, moesten ze heel hard roepen: Brand! Brand! Brand!
Tja, zoiets kunnen ze alleen in Amsterdam bedenken...
Maar het was in ieder geval een begin!
Mede dankzij de onvermoeibare inzet van vele generaties brandweermensen is er sindsdien enorm veel bereikt. In onze tijd kunt U beschikken over uitstekend materieel, de opleidingseisen zijn streng en de samenwerking met andere hulpverleners en veiligheidspartners is hecht.
En wat misschien nog belangrijker is: preventie staat op een steeds hoger plan. We zijn ons steeds beter bewust van risico's en richten onze woon- en werkomgeving steeds brandveiliger in. Dat is voor een groot deel te danken aan U. U houdt ons allemaal bij de les en U blijft daarbij innoveren.
Heel veel nieuwe ideeën komen voort uit praktijkervaring binnen korpsen en veiligheidsregio's zelf. Ik denk aan de speciale app waarmee mensen zelf kunnen checken in hoeverre hun huis brandveilig is. En aan de Brandweerradar, waarmee U bijna kunt voorspellen waar de volgende brand zal zijn.
Later vandaag ga ik kijken op de Twente Safety Campus en bij de Risk Factory, hier in Enschede, om te zien hoe de brandweer samen met al haar partners werkt aan innovatie, veiligheid en bewustwording. Ik verheug me op de gesprekken met Uw collega's daar.
Het is goed dat U zoveel investeert in samenwerking en krachtenbundeling. Bij de bestrijding van een brand of een ramp komt alles aan op vertrouwen en teamwork. Je moet honderd procent van elkaar op aan kunnen, en ieder heeft een essentiële rol, of je nu chauffeur of bevelvoerder bent.
Zo is het ook breder, bij het werken aan een veiliger Nederland. Trots zijn op je eigen korps is goed.
Trots zijn op je eigen Veiligheidsregio is uitstekend. Maar we mogen nooit vergeten dat we elkaar allemaal nodig hebben om Nederland als geheel nog veiliger te maken.
Dat is niet alleen de insteek van Brandweer Nederland, maar ook van het Veiligheidsberaad en de Raad van Brandweercommandanten.
Ik weet dat er veel van U wordt gevraagd. Extreem noodweer met wateroverlast komt steeds vaker voor in ons land. Kwetsbare mensen blijven langer thuis wonen, wat soms extra risico's meebrengt. En bijna de helft van het brandweerpersoneel krijgt jaarlijks tijdens het werk te maken met agressie. Tegelijkertijd wordt van U gevraagd steeds efficiënter te gaan werken. Dat valt niet altijd mee.
Des te meer waardering verdienen U en Uw collega's overal in het land.
Ik wens alle brandweermannen en -vrouwen op en rond de kazernes en alle collega's op de meldkamers en waar dan ook, het allerbeste toe. Dank U wel dat wij op U kunnen rekenen! Dank U wel dat U continu voor ons allemaal klaar staat. Heel veel succes bij Uw onmisbare werk!